Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 457 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 117462 przypisów.

o mą boleść On nie stoi — nie troszczy się on o mój ból. [przypis edytorski]

omacnie (starop.) — po omacku. [przypis edytorski]

O-maj-gad!! (z ang. Oh my God!) — O mój Boże! [przypis edytorski]

o mało mi pojętą — mało zrozumiałą; niepojętą. [przypis edytorski]

o małom (…) nie zapomniał — inaczej: o mało nie zapomniałem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

O małośmy się nie zblamowali — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: o mało się nie zblamowaliśmy. [przypis edytorski]

o małoś nie zwariował — inaczej: o mało nie zwariowałeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

omamiać — oszukiwać, wprowadzać w błąd. [przypis edytorski]

o, ma mignonne (fr.) — o, moja ślicznotko. [przypis edytorski]

omamion — skrócone od: omamiony. [przypis edytorski]

Omańkowska, Janina Antonina (1859–1927) — publicystka, działaczka społeczna i polityk na Górnym Śląsku, posłanka na Sejm Śląski I kadencji (1922–1927) oraz jego marszałek senior. W czasie zaborów prowadziła działalność oświatową i charytatywną w ramach „Warty” (Towarzystwa Przyjaciół Wzajemnego Pouczania się oraz Opieki nad Dziećmi), prowadziła tajne nauczanie, wygłaszała odczyty, zakładała biblioteki, była zaangażowana w działalność poznańskiej Czytelni dla Kobiet, przeciwdziałała germanizacji (w 1900 z tego powodu aresztowana i osądzona w głośnym procesie). Uczestniczka powstań śląskich. Współpracowała z Chrześcijańską Demokracją, z Wojciechem Korfantym; z ramienia ChD sprawowała mandat poselski na Sejm Śląski. Odznaczona w 1921 r. odznaką gen. J. Hallera „Za służbę narodową” oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Polski „Polonia Restituta”. [przypis edytorski]

omanić (daw.) — oszukać. [przypis edytorski]

omanić (daw. pot.) — oszukać. [przypis edytorski]

Omar Chajjam (1048–1131) — perski poeta, astronom, filozof, lekarz i matematyk; znany przede wszystkim jako autor Rubajjatów, poetyckich czterowierszy, przetłumaczonych przez angielskiego pisarza i poetę Edwarda FitzGeralda w 1859. [przypis edytorski]

Omar, właśc. Umar ibn al-Chattab (634–641) — drugi z kalifów arabskich (od 634), jeden z twórców potęgi imperium arabsko-muzułmańskiego: zdobył trzy czwarte terytorium Bizancjum i podbił perskie imperium Sasanidów; późniejsze o kilka wieków źródła podają, że po zdobyciu Egiptu nakazał spalenie sławnej Biblioteki Aleksandryjskiej. [przypis edytorski]

omasta (reg.) — tłuszcz dodawany do potraw, np. masło a. smalec, którym smaruje się chleb. [przypis edytorski]

omasta — tłuszcz dodawany do potraw: masło, smalec i in. [przypis edytorski]

omasta — tłuszcz dodawany do potraw, np. masło a. smalec, którym smaruje się chleb. [przypis edytorski]

omasta — tłuszcz dodawany do potraw. [przypis edytorski]

omasta — tłuszcz. [przypis edytorski]

omatulić — opatulić, owinąć. [przypis edytorski]

Omawiając na innym miejscu salon XVIII w. — we wstępie do Listów panny de Lespinasse. [przypis edytorski]

omega — ostatnia litera alfabetu greckiego, tu przen.: ostatnie i ostateczne słowo, ostateczna prawda. [przypis edytorski]

o, meine Kinder (niem.) — o, moje dzieci. [przypis edytorski]

omentra (daw. gw.) — geometra; na wsi w XX w. pojawienie się geometry, tj. geodety, było kojarzone ze zmianami własności ziemi, czyli z zagrożeniem. [przypis edytorski]

omentra (gw.) — geometra. [przypis edytorski]

omentra (gw.) — geometra; urzędnik mierzący grunty. [przypis edytorski]

omentra — zniekształcone: geometra. [przypis edytorski]

omentry — geometrzy. [przypis edytorski]

omenyje — čia: atmintyje. [przypis edytorski]

omen — znak, wróżba. [przypis edytorski]

Omfala a. Omfale (mit. gr.) — królowa Lidii, która występuje w mitach o Heraklesie; na jej rozkaz Herakles musiał nosić kobiece stroje i prząść. [przypis edytorski]

omgła — mgła, mgiełka; tu: drobne młode listki na drzewach, rozwijające się z pąków. [przypis edytorski]

O mia Napoli, o santa città (wł.) — O mój Neapolu, o święte miasto. [przypis edytorski]

omięknąć — zmięknąć (dookoła). [przypis edytorski]

omiedzić — zapewne: otoczyć miedzą, tj. wziąć w posiadanie ziemię, zawładnąć obszarem. [przypis edytorski]

Omieras — Homeras, sen. graikų poetas. [przypis edytorski]

omierżenie — wstręt; por. mierzić kogoś: budzić w kimś wstręt. [przypis edytorski]

omierzić (daw.) — obrzydzić. [przypis edytorski]

omieszkać (daw.) — spóźnić się, opuścić, nie stawić się gdzieś. [przypis edytorski]

omieszkać (daw.) — zaniechać, zrezygnować ze zrobienia czegoś. [przypis edytorski]

omieszkać (daw.) — zrezygnować z czegoś, pominąć coś. [przypis edytorski]

omieszkać — wstrzymać się od zrobienia czegoś; zaniedbać zrobienia czegoś. [przypis edytorski]

omieszkać — zaniechać czego; przestać coś robić. [przypis edytorski]

omieszkać — zaniedbać jakiegoś działania, zrezygnować z czegoś. [przypis edytorski]

omieszkać — zapomnieć, poniechać czegoś. [przypis edytorski]

omieszkanie (daw.) — zwłoka, opóźnienie. [przypis edytorski]

omieszkanie (na coś) (daw.) — zaniedbanie (czegoś). [przypis edytorski]

omieszkawać (daw.) — unikać, zaniedbywać. [przypis edytorski]

omieszkiwać (starop.) — odkładać, zaniedbywać. [przypis edytorski]

O miłości i życiu małżeńskim można przeczytać w Fizjologii małżeństwa Balzaka. [przypis edytorski]

o milionie koni — tj. o mocy miliona koni mechanicznych; koń mechaniczny (KM) to jednostka używana do określenia mocy silników spalinowych, wymyślona w XIX w. w celu porównania mocy maszyn parowych z koniem. [przypis edytorski]

ominął był — daw. czas zaprzeszły, stosowany dla wyrażenia czynności wcześniejszych od tych, które wyrażono czasem przeszłym prostym; znaczenie: ominął wcześniej. [przypis edytorski]

omłotne — nadające się do młócenia, dające dużo ziarna. [przypis edytorski]

omłot — oddzielanie ziarna od słomy, młócenie. [przypis edytorski]

omłot — oddzielanie ziarna od słomy, młócenie. [przypis edytorski]

Om! Mani padme, Hung! — oddaj cześć skarbowi w lotosie; buddyjska sześciosylabowa mantra. W zależności od szkoły buddyzmu mantra ta jest inaczej wymawiana. [przypis edytorski]

omne animal (łac.) — wszelkie zwierzę. [przypis edytorski]

omne bene (łac.) — wszystko dobrze. [przypis edytorski]

omne illud verum est, quod clare et distincte percipitur (łac.) — wszystko zatem jest prawdą, co postrzegane jest jako jasne i określone. [przypis edytorski]

Omnes leges, omniaque iura vim vi repellere cunctisque sese defensare permittunt! (łac.) — Wszystkie prawa i zwyczaje pozwalają siłę odpierać siłą oraz się bronić. [przypis edytorski]

omne trinum perfectum — przysłowie łacińskie: każda trójca tworzy doskonałość. [przypis edytorski]

omne tulit (…) dulci (łac.) — poklask wszystkich zyskuje ten, kto łączy przyjemne z pożytecznym; sentencja z Horacego. [przypis edytorski]

Omne tulit punctum, quae miscuit utile dulci — zdobędzie wszystkie punkty ten, kto miesza użyteczne ze słodkim (Horacy, Ars Poetica, wers 343). [przypis edytorski]

Omne tulit punctum, qui miscuit utile dulci — pełną korzyść wyciągnął ten, kto połączył przyjemne z pożytecznym; por. Horacy, Ars poetica, w. 343. [przypis edytorski]

Omnia probate, quod melius est tenete (łac.) — wszystkiego próbuj, [ale] trzymaj się tego, co najlepsze. [przypis edytorski]

omnia visa, audita, facta — wszystko widziane, słyszane, uczynione. [przypis edytorski]

Omnia vult belle Matho dicere — dic aliquando Et bene, dic neutrum, dic alicuando male (łac.) — Matho chce wszystko powiedzieć pięknie. Powiedz dobrze, powiedz zwyczajnie, czasem powiedz źle. [przypis edytorski]

omnibus (daw.) — duży, kryty pojazd konny, używany dawniej jako środek komunikacji. [przypis edytorski]

omnibus — duży pojazd konny. [przypis edytorski]

omnibus — duży pojazd konny, używany w komunikacji miejskiej tak, jak dziś autobus. [przypis edytorski]

omnibus (łac. dosł.: dla wszystkich) — dawny środek komunikacji (XVII–XIX w.), duży, kryty pojazd konny o wielu miejscach, kursujący w miastach lub między miastami. [przypis edytorski]

omnibus (łac. dosł.: dla wszystkich) — dawny środek komunikacji (XVII-XIX w.), duży, kryty pojazd konny o wielu miejscach, kursujący w miastach lub między miastami. [przypis edytorski]

omnibus (łac. dosł.: dla wszystkich) — dawny środek komunikacji (XVII–XIX w.), duży, kryty pojazd konny o wielu miejscach, kursujący w miastach lub między miastami. [przypis edytorski]

omnibus (łac. dosł.: dla wszystkich) — duży, kryty pojazd konny o wielu miejscach, pod koniec XIX w. powszechny jako środek regularnej komunikacji w dużych miastach Europy; poprzednik autobusów. [przypis edytorski]

omnibus (łac. dosł.: dla wszystkich) — duży, kryty pojazd konny o wielu miejscach, pod koniec XIX w. powszechny jako środek regularnej komunikacji w dużych miastach Europy; poprzednik autobusów. [przypis edytorski]

omnibus modis, eo instante et sui ipsius auxilio (łac.) — na wszystkie sposoby, natychmiast i licząc tylko na własną pomoc. [przypis edytorski]

omnibus par, nemini inferior (łac.) — wszystkim równy, od nikogo nie niższy. [przypis edytorski]

omnibus — pojazd wieloosobowy, przeważnie kryty, utrzymujący regularną komunikację. Od XVII do XIX wieku konny, następnie z napędem. [przypis edytorski]

omnibus (z łac. dosł. omnibus: dla wszystkich) — daw. miejski środek transportu publicznego; wagonik na kołach wyposażony w ławki dla pasażerów, ciągnięty przez konie; właśc. stosowany od XVII do XIX w., a następnie zastąpiony przez autobus. [przypis edytorski]

Omni die dic Mariae (łac.: każdego dnia chwal Marię) — hymn maryjny, przypisywany dawniej św. Kazimierzowi. [przypis edytorski]

Omni die dic Mariae/ Mea laudes anima (łac.) — każdego dnia głoś chwałę Maryi, duszo moja; autorstwo tego hymnu przypisywano dawniej właśnie świętemu Kazimierzowi Jagiellończykowi. [przypis edytorski]

omnino (łac.) — całkowicie. [przypis edytorski]

omnipotencja (z łac.) — wszechmoc, wszechwładza. [przypis edytorski]

Omnis animi voluptas omnisque alacritas in eo sita est, quodquis habeat, quibuscumque conferens se, possit magnifice sentire de se ipso (łac.) — cała przyjemność ducha i wszelkie zadowolenie polegają na tym, że jest ktoś, z kim można się porównać i mieć wysokie mniemanie o sobie. [przypis edytorski]

Omnis cellula e cellula (łac.) — każda komórka z komórki; maksyma, którą niemiecki patolog Rudolf Virchow podsumował dodaną przez siebie w 1855 trzecią zasadę teorii komórkowej budowy organizmów: każda komórka żywa pochodzi od wcześniej istniejącej komórki. [przypis edytorski]