ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7574 przypisów.
dosięże — dziś: dosięgnie. [przypis edytorski]
dosięże (forma starop.) — dosięgnie. [przypis redakcyjny]
do siebie — dziś popr.: za siebie. [przypis edytorski]
do siedmiu miast — jak u nas wedle magdeburskiego prawa, a ustawy Kaźmierza W[ielkiego] do najwyższego sądu w Krakowie, w którym zasiadali z miast następujących wysłani: z Krakowa, Sandecza, Bochni, Wieliczki, Kaźmierza, Olkusza. Patrz: Nad. t. w. 325 pierwszego wydania. [przypis redakcyjny]
do siego roku — do przyszłego roku. [przypis edytorski]
dosiekali — kończyli kosić. [przypis edytorski]
do siódmego potu — do całkowitego wyczerpania. [przypis edytorski]
do sipienia (daw. gwar.) — do sypiania. [przypis edytorski]
Dositheos (I w.) — przywódca religijny Samarytan, często uważany za gnostyka; podobno był uczniem Jana Chrzciciela i nauczycielem Szymona Maga. [przypis edytorski]
do Skały Gołębiej — ἄχρι τῆς Περιστερεῶνος πέτρας; mniemają, że mowa tu o tak zwanych Grobowcach Proroków, czyli o Małym Labiryncie, na Górze Oliwnej. [przypis tłumacza]
do skarbcu — do skarbca, a właśc. tzw. skarbczyka, pomieszczenia służącego do przechowywania cenniejszego dobytku; tu pełniącego również funkcję spichlerza. [przypis redakcyjny]
doskonałą piękność Wenery, podniesioną jeszcze przez skromność nad wyraz powabnej kobiety — dosłownie w tekście: „la perfection dela mère des amours embelie de tout ce que la pudeur répand de charmes sur les attroits d'une belle femme”. Niech ten zwrot służy zarazem za próbę stylu Casanovy, niedającego się utrzymać w pełnej czystości w przekładzie polskim, a osobliwie w skrótach, którymi się tu nader często posługujemy. [przypis tłumacza]
doskonała naturalność, szczęście dwojga istot stapia się w jedno — tak iż mieści się ściśle w tych samych uczynkach. [przypis autorski]
doskonałe rzuty socjologiczne [dla problemu pokoleń] dał Günther Gründel — G. Gründel, Die Sendung der jungen Generation. Versuch einer umfassenden revolutionären Sinndeutung der Krise, München 1933. [przypis autorski]
doskonałość peryklejska — chodzi o doskonałość sztuki powstającej w Atenach za rządów Peryklesa (495–429 p. n. e.), który przyczynił się do budowy Partenonu i Propylei, a także rozbudowy Pireusu, otaczał przyjaźnią i wsparciem Fidiasza, Anaksagorasa, Sofoklesa i Herodota; mówi się o wieku Peryklesowskim jako o okresie rozkwitu kulturalnego Aten. [przypis edytorski]
doskonaleście postąpił — doskonale postąpiliście. [przypis edytorski]
doskonale — tu: ściśle, bezwzględnie. [przypis redakcyjny]
doskonne — dozgonne; trwające aż do skonania. [przypis edytorski]
doskulić — dokuczyć. [przypis autorski]
doskwierny — dokuczliwy. [przypis autorski]
doskwierzyć (daw.) — dokuczyć. [przypis edytorski]
doskwirczyć — dziś: doskwierać. [przypis edytorski]
dosłownie „Herr”, bez „mein” — przyjętą w jęz. niem. uprzejmą formą grzecznościową jest „mein Herr” (dosł: mój panie). [przypis edytorski]
do Somorry — Σομόρων (N), Σομόρρων (D). Krytyka sądzi, że Γ zamieniono na Σ. [przypis tłumacza]
do Sopot — daw. ndm, dziś popr.: do Sopotu. [przypis edytorski]
do społeczności, która jest bądź powszechna, bądź szczególna — to znaczy społeczność ogólnoludzka i społeczność polityczna (poszczególne państwo). [przypis tłumacza]
Do spopularyzowania nazwy przyczyniła się także antologia Czesława Jankowskiego (…) — Młoda Polska w pieśni. Wybór celniejszych poezji ostatniej doby. Ułożył Czesław Jankowski, Warszawa 1898; data cenzury: 14 czerwca 1897. [przypis autorski]
do sprzączki — chodzi o sprzączkę u trzewika; ozdoby te były wykonywane z mniej cennych kamieni ze względu na łatwość ich zniszczenia lub zgubienia. [przypis redakcyjny]
do sprzętów i omłotów — do czasu zwiezienia plonów i wymłócenia zboża. [przypis edytorski]
dossier (fr.) — zbiór dokumentów dotyczących jakiejś osoby lub sprawy. [przypis edytorski]
dostąpić — dojść, dotrzeć. [przypis edytorski]
dostąpienie — tu: dostęp. [przypis edytorski]
dostąpił w Syrakuzach rangi pretora — pretor to wyższy urzędnik w Rzymie; Agatokles otrzymał wojskową rangę chiliarchy, dosł. tysiącznika. [przypis edytorski]
dostać (daw.) — dotrzymać pola w walce, wytrzymać. [przypis edytorski]
dostać (daw.) — tu: sięgnąć i wyjąć; wydobyć. [przypis edytorski]
dostać (daw.) — tu: wydobyć, wyciągnąć. [przypis edytorski]
dostać (daw.) — tu: wydostać, wydobyć, wyciągnąć. [przypis edytorski]
dostać (daw.) — wystarczyć. [przypis edytorski]
dostać — dosięgnąć. [przypis edytorski]
dostać dyscypliny — dostać cięgi, baty; zostać pobitym. [przypis edytorski]
dostać języka — dowiedzieć się; zdobyć informacje. [przypis edytorski]
dostać (…) języka — dowiedzieć się; zdobyć informacje. [przypis edytorski]
dostać języka — wypytać. [przypis edytorski]
dostać języka — wypytać się, dowiedzieć się. [przypis edytorski]
dostać komuś — sprostać komuś, dorównać komuś. [przypis edytorski]
dostać odkosza (daw.) — oświadczyć się i nie zostać przyjętym. [przypis edytorski]
dostać — starczyć, nie braknąć. [przypis redakcyjny]
dostać* (starop.) — dojrzeć. [przypis redakcyjny]
dostać (starop.) — tu: dobyć (miecza). [przypis edytorski]
dostać szpady na kogoś — dobyć szpady. [przypis edytorski]
dostać — tu: dosięgnąć. [przypis edytorski]
dostać — tu: odnaleźć postrzeloną zwierzynę. [przypis edytorski]
dostać — tu: przeciwstawić się w walce. [przypis edytorski]
dostać — tu: utrzymać pozycje. [przypis edytorski]
dostać — tu: wydostać, wyjąć. [przypis edytorski]
dostać — tu: wytrwać stojąc, nie ustąpić, utrzymać pozycję. [przypis edytorski]
dostać — wytrwać. [przypis edytorski]
dostając (daw.) — tu: wyciągając, wydostając, wydobywając. [przypis edytorski]
Dostając na biesiadach podwójną część — zwyczaj spartański. [przypis tłumacza]
dostałem się „Pod Blachę” — 1 października 1924 r. Stanisław Przybyszewski zamieszkał w pałacu „Pod Blachą” w Warszawie, uzyskawszy nominację na urzędnika kancelarii cywilnej Prezydenta R.P. [przypis edytorski]
dostał koń owsa… — w oryg. początek ang. przysłowia: While the grass grows, the steed starves (tj. podczas gdy trawa rośnie, rumak głoduje), odpowiadającego polskiemu: „Nim słońce wzejdzie, rosa oczy wyje”. [przypis edytorski]
dostał kupić — można było kupić. [przypis edytorski]
dostał lekcję — tu: został korepetytorem, prywatnym nauczycielem. [przypis edytorski]
dostało mi się (starop.) — udało mi się; przydarzyło mi się. [przypis edytorski]
dostał puchliny wodnej i gnojem okryty… — ciepło gnoju miało wedle lekarzy starożytności wysuszać wodę w ciele. [przypis tłumacza]
dostał się na Saturna — w czasach Woltera Saturn był ostatnią ze znanych planet, położoną najdalej od Słońca, a więc pierwszą, na którą mógł się dostać przybysz spoza Układu Słonecznego. [przypis edytorski]
dostały (daw.) — dojrzały. [przypis edytorski]
dostały (daw.) — dojrzały. [przypis edytorski]
dostały (daw.) — dojrzały, rozwinięty. [przypis edytorski]
dostały (daw.) — tu: dojrzały. [przypis edytorski]
dostały — dojrzały (o owocach, zbożach itp.). [przypis edytorski]
dostały — taki, który stał odpowiednio długo (zwykle o alkoholu, który z czasem nabiera smaku). [przypis edytorski]
dostaliśmy się (…) i przybyli — konstrukcja z ruchomą końcówką, tu: odnoszącą się do więcej niż jednego czasownika; inaczej: dostaliśmy się i przybyliśmy. [przypis edytorski]
dostali szable — dobyli szabli; wyciągnęli szable z pochew. [przypis edytorski]
dostali — tu: upolowali, złowili. [przypis redakcyjny]
dostali — tu: wydostali, wyjęli. [przypis edytorski]
do stalowych piersi, twój kaftan wełniany — „kaftan wełniany” przeciwstawiony „stalowym piersiom” świadczy, że cała ta apostrofa zwraca się do stanu mieszczańskiego, którego „byt zawisł od współbraci (szlachty) męstwa”. [przypis redakcyjny]
dostalszy (starop. forma) — dojrzalszy; bardziej dojrzały, pełniejszy. [przypis edytorski]
dostanęż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]
dostanęż (..) nosa — dziś: dostanę po nosie. [przypis edytorski]
Do Stanisława Krzemińskiego — jest to adres z okazji jubileuszu Krzemińskiego w r. 1910, wystosowany z Paryża i podpisany prócz Żeromskiego jeszcze przez: Artura Górskiego, Jana Hempla, W. Mitarskiego, Tadeusza Nalepińskiego i Andrzeja Struga. Wiadomość, iż Żeromski jest autorem tej odezwy zawdzięcza wydawca p. Arturowi Górskiemu; odpis zaś jej uzyskał ze zbiorów rękopiśmiennych p. Stefana Dembego. [przypis redakcyjny]
do stanu (starop.) — na stanowisko. [przypis redakcyjny]
dostarczą koni i wozów na podwody komisarzom — nie byli obowiązani dawać ich hrabiemu. [przypis redakcyjny]
dostarczający — tu: wystarczający, dostateczny. [przypis edytorski]
do staromodnego zegarka dołączano zawsze kluczyk (…) twórca dodał nam (…) pilniki, obcążki, młoteczki, śrubki i kółeczka — K. Troczyński, Od formizmu do moralizmu, Poznań 1935, s. 17–18. [przypis autorski]
do starozakonnych rośnie niechęć — w latach tych antysemityzm wzmocnił się znacznie na tle konkurencji ekonomicznej. W r. 1876 ukazała się broszura Jana Jeleńskiego: Niemcy, Żydzi i my, która w ciągu kilku lat osiągnęła cztery wydania. W r. 1882 tenże Jeleński zaczyna wydawać pierwsze pismo antysemickie pt. „Rola”. W r. 1881 dochodzi w Warszawie do rozruchów antyżydowskich, które powtórzyły się w dwa lata później. [przypis redakcyjny]
dostatczek (starop.) — mająteczek. [przypis redakcyjny]
dostateczne — w wyd. z 1790 r.: kosztowne. [przypis edytorski]
dostatek — bogactwo. [przypis edytorski]
dostatek (…) czyni statek — przysłowie objaśnia Petrycy w Polityce: „Gdzie dostatek, tam statek, tj. gdzie dość majętności, tam łacny rząd być może, gdyż moc z dostatku płynie”. [przypis redakcyjny]
dostatek — dobrobyt, bogactwo; tu: posiadane dobra materialne. [przypis edytorski]
Dostatek, syn Rozwagi (…) Bieda — to jednocześnie występujące u staroż. autorów greckich bóstwa-personifikacje: Poros-Dostatek, syn Metydy-Rozwagi, jednej z córek Okeanosa i Tetydy, oraz Penia-Bieda. [przypis edytorski]
dostatki — dziś popr. forma N.lm: dostatkami. [przypis edytorski]
dostatkiem (daw.) — wystarczająco. [przypis edytorski]
dostatnim — donośnym. [przypis redakcyjny]
dostatni — tu: dostateczny, wystarczający. [przypis edytorski]
dostawać czego (starop.) — wystarczać czego; mieć dosyć czego. [przypis edytorski]
dostawać — czekać. [przypis redakcyjny]
dostawać (daw.) — dosięgać. [przypis edytorski]
dostawać (daw.) — osiągać, uzyskiwać. [przypis edytorski]
