Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7411 przypisów.
dostateczne — w wyd. z 1790 r.: kosztowne. [przypis edytorski]
dostatek — bogactwo. [przypis edytorski]
dostatek (…) czyni statek — przysłowie objaśnia Petrycy w Polityce: „Gdzie dostatek, tam statek, tj. gdzie dość majętności, tam łacny rząd być może, gdyż moc z dostatku płynie”. [przypis redakcyjny]
dostatek — dobrobyt, bogactwo; tu: posiadane dobra materialne. [przypis edytorski]
Dostatek, syn Rozwagi (…) Bieda — to jednocześnie występujące u staroż. autorów greckich bóstwa-personifikacje: Poros-Dostatek, syn Metydy-Rozwagi, jednej z córek Okeanosa i Tetydy, oraz Penia-Bieda. [przypis edytorski]
dostatki — dziś popr. forma N.lm: dostatkami. [przypis edytorski]
dostatkiem (daw.) — wystarczająco. [przypis edytorski]
dostatnim — donośnym. [przypis redakcyjny]
dostatni — tu: dostateczny, wystarczający. [przypis edytorski]
dostawać czego (starop.) — wystarczać czego; mieć dosyć czego. [przypis edytorski]
dostawać — czekać. [przypis redakcyjny]
dostawać (daw.) — dosięgać. [przypis edytorski]
dostawać (daw.) — osiągać, uzyskiwać. [przypis edytorski]
dostawać (daw.) — starczyć; być w dostatecznej ilości. [przypis edytorski]
dostawać (daw.) — tu: wyciągać, wydobywać. [przypis edytorski]
dostawać (daw.) — tu: wystarczać. [przypis edytorski]
dostawać (daw.) — wystarczać. [przypis edytorski]
dostawać (daw.) — wystarczyć. [przypis edytorski]
dostawać się (starop.) — tu: dojrzewać. [przypis edytorski]
dostawać — tu: wydobywać, wyjmować. [przypis edytorski]
dostawa (starop.) — dostaje; zwycięstwa dostawa: uzyskuje zwycięstwo. [przypis edytorski]
dostawić (daw.) — dostarczyć. [przypis edytorski]
dostawili na Akropol więcej niż dziesięć tysięcy talentów — tu Perykles przeniósł skarb związkowy z wyspy Delos. [przypis tłumacza]
dostępnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: dostępnymi. [przypis edytorski]
dostępować skały (starop.) — zbliżać się do skały. [przypis redakcyjny]
dostiżenjach sowieckich (ros.) — osiągnięciach radzieckich. [przypis edytorski]
Dostojewski, Fiodor (1821–1881) — powieściopisarz rosyjski, uznawany za mistrza realistycznej prozy psychologicznej XIX w., autor m.in. Zbrodni i kary. [przypis edytorski]
Dostojewski, Fiodor (1821–1881) — wybitny pisarz rosyjski, autor m.in. Zbrodni i kary. [przypis edytorski]
Dostojewski, Fiodor (1821–1881) — wybitny powieściopisarz rosyjski, mistrz realistycznej prozy psychologicznej; autor m.in. powieści Idiota (1868), której głównym bohaterem jest prostoduszny i ufny młody książę Myszkin. [przypis edytorski]
Dostojewski, Fiodor (1821–1881) — wybitny powieściopisarz rosyjski, mistrz realistycznej prozy psychologicznej; autor m.in. powieści Zbrodnia i kara, Idiota, Biesy, Bracia Karamazow. [przypis edytorski]
Dostojewski, Fiodor (1821–1881) — wybitny powieściopisarz rosyjski, mistrz realistycznej prozy psychologicznej; autor m.in. Zbrodni i kary (1866), Idioty (1868), Biesów (1871–72), Braci Karamazow (1879–80). [przypis edytorski]
Dostojewski, Fiodor (1821–1881) — wybitny powieściopisarz rosyjski, mistrz realistycznej prozy psychologicznej, autor m.in. Zbrodni i kary. [przypis edytorski]
Dostojewski, Fiodor (1821–1881) — wybitny powieściopisarz rosyjski, mistrz realistycznej prozy psychologicznej, autor m.in. Zbrodni i kary. [przypis edytorski]
Dostojewski, Fiodor Michajłowicz (1821–1881) — powieściopisarz ros., uznawany za mistrza prozy realistycznej i psychologicznej; najważniejsze dzieła: Zbrodnia i kara (1866), Idiota (1868), Biesy (1871–72), Bracia Karamazow (1879–80). [przypis edytorski]
Dostojewski, Fiodor Michajłowicz (1821–1881) — rosyjski pisarz i myśliciel. [przypis edytorski]
Dostojewski, Fiodor Michajłowicz (1821–1881) — rosyjski powieściopisarz, uznany za mistrza realistycznej i psychologicznej prozy. Dzieła: Zbrodnia i kara (1866), Idiota (1868), Biesy (1871–72), Bracia Karamazow (1879–80). [przypis edytorski]
Dostojewski, Fiodor Michajłowicz (1821–1881) — rosyjski powieściopisarz, uznany za mistrza realistycznej i psychologicznej prozy. Dzieła: Zbrodnia i kara (1866), Idiota (1868), Biesy (1871–72), Bracia Karamazow (1879–80). [przypis edytorski]
Dostojewski, Fiodor Michajłowicz (1821–1881) — rosyjski powieściopisarz, uznany za mistrza realistycznej i psychologicznej prozy. Dzieła: Zbrodnia i kara (1866), Idiota (1868), Biesy (1871-72), Bracia Karamazow (1879–80). [przypis edytorski]
Dostojewski, Fiodor Michajłowicz (1821–1881) — rosyjski powieściopisarz, uznany za mistrza realistycznej i psychologicznej prozy. Dzieła: Zbrodnia i kara (1866), Idiota (1868), Biesy (1871–72), Bracia Karamazow (1879–80). [przypis edytorski]
Dostojewski, Fiodor Michajłowicz (1821–1881) — rosyjski powieściopisarz, wybitny twórca prozy realistycznej i psychologicznej. Dzieła: Zbrodnia i kara (1866), Idiota (1868), Biesy (1871–1872), Bracia Karamazow (1879–1880). [przypis edytorski]
Dostojewski (…) przedstawił w „Legendzie” — w powieści Bracia Karamazow. [przypis autorski]
Dostojna kochanka — Zoé Victoire Talon, zwana hrabiną du Cayla (1784–1850), faworyta Ludwika XVIII. [przypis edytorski]
dostojnych lordów Norfolka i Surreya jako więźniów — Thomas Howard, trzeci książę Norfolk, oraz jego syn Henry Howard, trzeci hrabia Surrey, z rozkazu króla Henryka VIII zostali w styczniu 1547 pod zarzutem zdrady uwięzieni i skazani na śmierć. [przypis edytorski]
do stolicy — dodatek tłumacza. [przypis tłumacza]
do straszliwej wojny o hegemonię między ateńskim mocarstwem morskim a lądową potęgą Peloponezu — wielka wojna peloponeska (431–404 p.n.e.) pomiędzy Związkiem Morskim pod przewodnictwem Aten a Związkiem Peloponeskim pod przewodnictwem Sparty, toczona o hegemonię nad całą Grecją. [przypis edytorski]
dostrzec było można poskładanych ofiar różnych, poprzynoszonych — dziś z B.: dostrzec było można poskładane ofiary, poprzynoszone. [przypis edytorski]
dostrzegłszy gołębi — dziś z B.: dostrzegłszy gołębie. [przypis edytorski]
Dostrzegli to (…) niektórzy z Żydów (…), którzy przyjmowali, że Bóg, rozum boski, tudzież rzeczy będące w jego rozumie są tym samym — Jest to, jak zauważył Leibniz, teoria kabalistów. Znajduje się w księdze Zohar, w Pardes Rimonim Mojżesza Corduero. Cytaty podają: A. Franck, La Cabbale 72 i E. Saisset, Oeuvres de Spinoza, t. I, 223 [przypis redakcyjny]
do studnie (gw., daw.) — do studni. [przypis autorski]
do studnie (gw., daw.) — do studni. [przypis autorski]
dosuć (starop.) — dosypać, dolać. [przypis edytorski]
dosuży (daw.) — dorodny. [przypis redakcyjny]
dosuży koń (daw.) — silny koń. [przypis redakcyjny]
do swego bytu — do miejsca swego bytowania, siedliska. [przypis redakcyjny]
do swej stać Febowi usługi / Żyd mężny kazał — Jozue wstrzymał słońce, ażeby mógł dokonać zwycięstwa nad Amorytami. [przypis redakcyjny]
do swej tetrarchii — do Perei. [przypis tłumacza]
do swidania (ros.) — do widzenia. [przypis edytorski]
Doswidanja, drug moj, doswidanja (ros.) — do widzenia, mój przyjacielu, do widzenia. [przypis edytorski]
do swidanja (ros.) — do widzenia. [przypis edytorski]
Doswidanja, towariszcz (ros.) — Do widzenia, towarzyszu. [przypis edytorski]
Do swojego własnego wewnętrznego życia dochodzi francuski pisarz najczęściej poprzez styl (…) zagadnienie jest rozwiązane — S. Brzozowski, Legenda Młodej Polski, Lwów 1909, s. 340. W podobny sposób interpretuje Brzozowski literaturę francuską w Głosach wśród nocy, . Lwów 1912, s. 238–239. [przypis autorski]
dosyć (daw.) — zadość. [przypis edytorski]
dosyć — dziś: zadość. [przypis edytorski]
dosyć-em w domu miał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: dosyć w domu miałem. [przypis edytorski]
Dosyć go mam z męki Twojej, którą w sercu noszę — Maryja przewiduje mękę i śmierć Jezusa. [przypis edytorski]
Dosyć na dniu ma statek (…) ostatek — sens fragmentu: wystarczy już powagi w tym dniu, ostatek czasu poświęćmy zabawie. [przypis redakcyjny]
dosyć to powietrze kosztuje — Autentyczne (przyp. autorki). [przypis autorski]
dosyć — tu: wystarczająco. [przypis edytorski]
dosyć uczynić — dziś: zadość uczynić. [przypis edytorski]
dosyć uczynili — dziś: zadość uczynili. [przypis edytorski]
dosyt (starop.; tu forma N. lp: dosytem) — zaspokojenie potrzeb, nasycenie; por. współczesne wyrażenie: najeść się do syta. [przypis redakcyjny]
do sytu — dziś: do syta. [przypis edytorski]
do szczętu — dziś: doszczętnie, całkiem. [przypis edytorski]
doszedłem był (daw.) — forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: doszedłem wcześniej, uprzednio (przed wydarzeniami a. czynnościami wyrażonymi formą zwykłego czasu przeszłego). [przypis edytorski]
do sześćdziesiąt — dziś: do sześćdziesięciu. [przypis edytorski]
do szkarłatu — tj. do władzy, szata szkarłatna (purpurowa) była symbolem władców. [przypis redakcyjny]
do szkut albo do komieg — statki wodne pod zboże; ostatnie w Litwie wzywane. [przypis redakcyjny]
doszła była — przykład użycia czasu zaprzeszłego, konstrukcja dziś już zanikająca w polszczyźnie, wyrażała czynność wcześniejszą niż działania opisywane w czasie przeszłym. [przypis edytorski]
doszło do tego, że przyczyny naturalne zjawisk jakby przestały istnieć, a wszystko zło zwalano na sztuki czarownic — J. Tuwim, Czary i czarty polskie, 1924. [przypis autorski]
doszli do rzeki Fasis — w styczniu roku 400. [przypis tłumacza]
Doszliśmy z ogólnych stosunków, że monarchia odpowiada jedynie wielkim państwom — koniec rozdz. III, księgi III. [przypis tłumacza]
doszli — tu jako imiesłów przymiotnikowy: ci, którzy doszli, dotarli. [przypis edytorski]
doszto — domacano. [przypis redakcyjny]
do szyje (forma starop.) — do szyi, na szyję. [przypis redakcyjny]
Dotąd gom w kupę nie zmienił popiołów — dziś raczej: dotąd nie zmieniłem go w kupę popiołów. [przypis edytorski]
Dotąd i nie dalej — w biblijnej Księdze Hioba (Hi 38, 11) tymi słowami Bóg wyznacza granice destrukcyjnemu morzu. [przypis edytorski]
Dotąd wierzch jeden Parnasu (…) wędrowca — Wykładacze Boskiej Komedii tak to miejsce tłumaczą: ponieważ jeden wierzchołek Parnasu Bachusowi, drugi Apollinowi był poświęcony, poeta chce tu wyrazić, że on siły swego geniuszu nie tylko filozofią, ale i teologią chciałby teraz wesprzeć. [przypis redakcyjny]
Do Tadeusza Estreichera — Tadeusz Estreicher otrzymał ten wiersz od Wyspiańskiego listownie i opublikował go w dzienniku „Czas” nr 296 z 24 grudnia 1907 r. wraz z następującym objaśnieniem: „Na kilka dni przed Bożym Narodzeniem r. 1904 byłem w Zakopanem wraz z prof. Wyczółkowskim, i dn. 21 grudnia wysłaliśmy do Wyspiańskiego ze schroniska Burego nad Morskim Okiem kartkę widokową z życzeniami Wesołych Świąt. W dwa dni wróciłem do Krakowa, a w dzień Bożego Narodzenia otrzymałem, jako odpowiedź, wiersz, który przesyłam. Dla objaśnienia niektórych aluzji dodam, że z pracowni Wyspiańskiego przy ulicy Krowoderskiej nr. 157 rozciągał się widok w kierunku kopca Kościuszki i Bielan, widok, znany z szeregu jego krajobrazów pastelowych. Wyspiański pisywał stale piórem gęsim, nie zrażając się jego skrzypieniem, o czym z nim poprzednio rozmawiałem; rękopis „puchnący” w robocie, to studium o Hamlecie i pisany równocześnie Powrót Odyssa, który wedle jego planu miał być drugim dramatem, środkowym, trylogii o Odysseuszu; nie wiem, czy z tej trylogii, której plan mi wówczas opowiadał, pozostało co w spuściźnie rekopiśmiennej. Wreszcie co się tyczy wewnętrznego urządzenia pracowni Wyspiańskiego, to stół, na którym pisał, był przykryty czerwonym suknem, a cały pokój, wraz z sufitem, był pomalowany na jednostajny, ultramarynowy kolor.” [przypis edytorski]
do tańcu — dziś popr.: do tańca. [przypis edytorski]
dotarł do wsi Charing i wypoczął pod pięknym krzyżem… — ob. Charing Cross w centralnym Londynie; od końca XIII w. do połowy XVII w. w Charing znajdował się jeden z dwunastu tzw. krzyży Eleonory, upamiętniających miejsca postoju orszaku z ciałem królowej Anglii Eleonory Kastylijskiej. W XIX w. wniesiono jego replikę. [przypis edytorski]
dotarli do lewego skrzydła — przeciwników, nie swego. [przypis tłumacza]
Do Tarnobrzega wybudowano kolej z Dębicy dopiero w 1887 roku — pierwsza lokomotywa stanęła na dworcu kolejowym w Tarnobrzegu dnia 6 czerwca 1887 r. o godz. 11 przed południem. (Kronika parafialna w Miechocinie). [przypis autorski]
do Tarsu — Ταρσὸς, Juliopolis za Juliusza Cezara, dziś Tersus albo Tarso (45 000 mieszkańców). Stąd pochodził apostoł Paweł (Dz 9, 11: „Wstań a idź na ulicę, którą zowią prostą, a szukaj w domu Judy Szawła imieniem Tarseńczyka”). [przypis tłumacza]
do ta strona — w gwarze ludu polskiego na terytorium litewsko-białoruskim wygłosowe „ę” wymawiane było jak „a” („ta strona” zamiast „tę stronę”) [przypis redakcyjny]
do tata — dziś popr.: do taty. [przypis edytorski]
do Tatar — dziś popr. forma D. lm: do Tatarów. [przypis redakcyjny]
Do tego, który nie miał szaty godowej, tak samo — Mt 22, 12. [przypis tłumacza]
do tego / Miasta, gdzie kości schował syn Anchiza swego — Eneasz pogrzebał swego ojca Anchizesa w mieście Trapani (w staroż. Drepanum) na Sycylii. [przypis redakcyjny]
do tegom się nie sposobił — inaczej: do tego się nie sposobiłem, tzn. nie przygotowywałem się. [przypis edytorski]
do tego (…) nie przyszło — dziś: do tego nie doszło. [przypis edytorski]
