Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156973 przypisów.
Gajusz Juliusz Cezar (100–44 p.n.e) — rzymski polityk i wódz (podbił m.in. Galię). Dążył do przejęcia w Rzymie władzy absolutnej, zostając jego dyktatorem. Był także autorem dzieł historycznych: O wojnie galijskiej i O wojnie domowej, opisujących kampanie wojenne, w których dowodził. [przypis edytorski]
Gajusz Juliusz Cezar (100–44 p.n.e.) — rzymski polityk i wódz (podbił m.in. Galię). Dążył do przejęcia w Rzymie władzy absolutnej, zostając jego dyktatorem. [przypis edytorski]
Gajusz Juliusz Cezar (100–44 p.n.e.) — znakomity rzymski dowódca wojskowy, polityk, dyktator i pisarz; członek I triumwiratu; zdobywca Galii; odegrał kluczową rolę w wydarzeniach, które doprowadziły do upadku republiki i początku cesarstwa w państwie rzymskim; Cezar nad Rubikonem: w styczniu 49 p.n.e. Cezar, wypowiadając słowa „Kości zostały rzucone”, przekroczył ze swoim legionem rzekę Rubikon, stanowiącą granicę Italii, do której wodzom rzymskim nie wolno było wkraczać z armią; przekroczenie Rubikonu na czele wojska stanowiło jawne przeciwstawienie się legalnej władzy Senatu i wszczęcie wojny domowej. [przypis edytorski]
Gajusz Mariusz (156–86 p.n.e.) — rzymski wódz i mąż stanu, zwany przez Plutarcha trzecim założycielem Rzymu, reformator armii rzymskiej, zwycięzca wielu wojen, wuj Juliusza Cezara (100–44 p.n.e.). [przypis redakcyjny]
Gajusz Mariusz (157–86 p.n.e.) — polityk rzymski, dowódca wojskowy i reformator armii rzymskiej; w Żywotach Plutarcha nazwany trzecim założycielem Rzymu. [przypis edytorski]
Gajusz, obwołany Cezarem — Cezar Gajus Caligula, syn Germanika. [przypis tłumacza]
Gajusz Petroniusz (ok. 27–66 n.e.) — rzymski pisarz, filozof i polityk; autor powieści satyryczno-przygodowej pt. Satyryki (łac. Satyricon). [przypis edytorski]
Gajusz, syn Agrypy i Julii — Gajusz: Gajus Caesar [Gaius Iulius Caesar Vipsanianus, 20 p.n.e.–4 n.e., ciężko ranny w wojnie z Partami, zmarł w drodze powrotnej do Rzymu]; Agrypa: Marcus Vipsanius Agrippa (63–12 p.n.e.); Julia (39 p.n.e.–14 n.e.): córka Augusta. [przypis tłumacza]
Gajusz, syn Germanika — Gaius Iulius Caesar Augustus Germanicus (31–41 n.e.), bardziej znany jako późniejszy cesarz Kaligula; jego ojciec Germanik (Gaius Claudius Drusus Caesar Germanicus, 15 p.n.e.–19 n.e.), był popularnym, wybitnym dowódcą, znanym ze swoich kampanii w Germanii; Oktawian August, adoptując Tyberiusza i wyznaczając go na swojego następcę, zobowiązał go do adoptowania Germanika i uczynienia go swoim następcą. [przypis edytorski]
gałąskach — dziś popr.: gałązkach. [przypis edytorski]
Gałąź salzburska — fragment ten, znaleziony w papierach pana Beyle, ogłoszono tu pierwszy raz. Tłumaczy on zjawisko krystalizacji i wyjaśnia pochodzenie tego słowa. (przypis R. Colomba) [przypis redakcyjny]
gałązka oliwna Noego — motyw z biblijnej historii o potopie: bogobojny Noe przed zesłanym na ziemię niszczycielskim potopem z rozkazu Boga zbudował według szczegółowych wskazówek arkę (rodzaj statku), dzięki której uratował swoją rodzinę oraz po parze każdego rodzaju zwierząt. Aby dowiedzieć się, czy wody potopu już opadły i można bezpiecznie opuścić arkę, co jakiś czas wysyłał ptaki; powrót gołębicy z gałązką oliwną o świeżych liściach był dla niego znakiem, że ziemia jest dostatecznie sucha. [przypis edytorski]
gałązka powstała z obcego korzenia — w sadownictwie praktykuje się niekiedy szczepienie gałązek jednego gatunku lub odmiany na pniu drzewa innego gatunku. [przypis edytorski]
gałązki — dziś popr. forma N.lm: gałązkami. [przypis edytorski]
gałązków — dziś popr. forma D. lm: gałązek. [przypis edytorski]
Gałczyńska, Natalia (1908–1976) — polska pisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży, tłumaczka literatury rosyjskiej; żona Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (od 1930). [przypis edytorski]
Gałczyński, Konstanty Ildefons (1905–1953) — poeta, znany z absurdalnego poczucia humoru, ujawniającego się m. in. w serii Teatrzyk Zielona Gęś. [przypis edytorski]
Gałczyński, Konstanty Ildefons (1905–1953) — poeta, znany z absurdalnego poczucia humoru, ujawniającego się m. in. w serii Teatrzyk Zielona Gęś. Gałczyński, Konstanty Ildefons (1905–1953) — poeta, znany z absurdalnego poczucia humoru, ujawniającego się m. in. w serii Teatrzyk Zielona Gęś. [przypis edytorski]
Gałczyński, Konstanty Ildefons (1905–1953) — poeta, znany z absurdalnego poczucia humoru, ujawniającego się m. in. w serii Teatrzyk Zielona Gęś. Gałczyński, Konstanty Ildefons (1905–1953) — poeta, znany z absurdalnego poczucia humoru, ujawniającego się m. in. w serii Teatrzyk Zielona Gęś. [przypis edytorski]
gałęź — dziś popr.: gałąź. [przypis edytorski]
gałęzie — [daw.] r. n. [przypis redakcyjny]
gałęzie (daw.) — r. n. [tj. to gałęzie]. [przypis redakcyjny]
Gałecki, Franciszek — kuchmistrz koronny. [przypis redakcyjny]
Gałga — lub Kałga, następca tronu. [przypis redakcyjny]
gałgaństwo — ludność odziana gałganami (bez znaczenia moralnego). [przypis redakcyjny]
gałgaństwo (pot.) — łotrostwo, hultajstwo. [przypis edytorski]
gałgancjusz — nicpoń, urwisz (wyraz pochodz. niem., z końcówką niby łacińską). [przypis redakcyjny]
gałganiarz — człowiek nędznie ubrany. [przypis edytorski]
G-ał — generał, tj. Maurycy Mycielski. [przypis redakcyjny]
gałka (daw. reg.) — kawka, ptak o czarnych piórach. [przypis edytorski]
gałka — głos (od ówczesnej metody głosowania tajnego z pomocą białych i czarnych gałek). [przypis edytorski]
gałka — muszkatołowa albo muszkatowa, owoc muszkatowca (myristica moschata). [przypis redakcyjny]
gałka — tu: kawka. [przypis edytorski]
gałka (tu z ukr. галка, гава) — kawka; wrona. [przypis edytorski]
Gałka złota, bulla aurea — amulet, ozdoba, noszona przez dzieci bogatych Rzymian. [przypis redakcyjny]
gałki sejmikowe — tj. głosy na lokalnym sejmiku ziemskim. [przypis edytorski]
gałkowski — chodzi o typowe działania prowokatora policyjnego. [przypis edytorski]
gałubczyk (reg.) — gołąbeczek; kochaneczek. [przypis edytorski]
Galaad i Moabit — Galaad: Γαλααδῖται, Γαλααδῖτις, LXX Γαλαάδ, Γαλαάδῖτις, גִּלְעָד (Gilead) (Rdz 31, 21 etc.), dzisiejsza nazwa pasma górskiego Dżebel Dżelaad); Moabit: Μωαβῖται,Μωαβῖτις, מוֹאָב ([Moab] Pwt 1, 5 etc.), w klinach: ma-a-bi. [przypis tłumacza]
Galaciella a. Galacya — córka Agolanta, matka Rugiera i Marfizy. [przypis redakcyjny]
galactodendron (bot.) — dziś: mlekowiec, zimozielone drzewo z sokiem mlecznym rosnące w tropikach obu kontynentów amerykańskich. [przypis edytorski]
Galafron — król Kataju w Chinach, ojciec Angeliki i Argali. [przypis redakcyjny]
galancie (gw.) — porządnie, elegancko. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
galancie (gw.) — porządnie; elegancko. [przypis edytorski]
galancie (gw.) — porządnie, elegancko; tu: bardzo. [przypis edytorski]
galancie (gw.) — porządnie. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
galancie (gw.) — tu: bardzo. [przypis edytorski]
galancki (daw.) — przym. od rzecz. galant; tu: odznaczający się wyszukaną uprzejmością, szczególnie w stosunku do kobiet. [przypis edytorski]
galancki — przym. od rzecz. galant; tu: ładny, elegancki. [przypis edytorski]
galancko (daw.) — ładnie, elegancko, zgrabnie. [przypis edytorski]
galant (daw.) — mężczyzna odznaczający się wyszukaną uprzejmością. [przypis edytorski]
galant (daw.) — mężczyzna o wyrafinowanych manierach. [przypis edytorski]
galante (gw. warsz.) — idealnie, dobrze. [przypis edytorski]
galant — elegant, człowiek dworny. [przypis edytorski]
galanterią — [forma B.lp r. ż.] grzeczność; tu użyto wyrazu tego ironicznie. [przypis redakcyjny]
galanteria — uprzejme i wyrafinowane zachowanie. [przypis edytorski]
galanteria — wyszukana grzeczność w zachowaniu. [przypis edytorski]
galanteria (z fr. galanterie: grzeczność) — wyszukana grzeczność w obejściu, szczególnie w stosunku do kobiet. [przypis edytorski]
galanteria (z fr.) — tu: dworność, elegancja względem pań. [przypis redakcyjny]
galanteria (z fr.) — wyszukana grzeczność w obejściu, szczególnie w stosunku do kobiet. [przypis edytorski]
galant — mężczyzna, którego cechuje eleganckie zachowanie. [przypis edytorski]
galant — mężczyzna odznaczający się wyszukaną uprzejmością. [przypis edytorski]
galantnie (daw.) — ładnie, porządnie. [przypis edytorski]
galantny (gw. warsz.) — ładny. [przypis edytorski]
galanto (gw.) — elegancko, porządnie. [przypis edytorski]
galantom (z franc. galant homme) — człowiek przyzwoity, bez zarzutu, w salonowym, dworskim rozumieniu tych wyrazów. [przypis redakcyjny]
galantom (z wł.) — elegant. [przypis redakcyjny]
galantownią — [przez] zalotność, gładkość. [przypis redakcyjny]
galantuomo (wł.) — poczciwy, szlachetny człowiek, dżentelmen. [przypis edytorski]
galantuomo (wł.) — poczciwy, szlachetny człowiek, dżentelmen. [przypis redakcyjny]
galantuom (z fonet. fr. galant homme) — galant, człowiek odznaczający się wyszukaną uprzejmością, szczególnie w stosunku do kobiet. [przypis edytorski]
galanty (gw.) — elegancki, porządny. [przypis edytorski]
galanty (gw.) — ładny, porządny. [przypis edytorski]
galanty (gw.) — piękny, porządny, elegancki. [przypis edytorski]
galanty (gw.) — porządny. [przypis edytorski]
galantyna (z fr.) — danie z kawałków gotowanego mięsa z jarzynami, podawane w galarecie na zimno. [przypis edytorski]
galanty — porządny. [przypis edytorski]
Galaor — brat Amadisa, postać z hiszp. romansu rycerskiego Amadis z Walii, dworny obrońca wdów i sierot, z którego brał wzór późniejszy literacki Don Kichot. [przypis edytorski]
galarda — niejasne; być może kolejne określenie na bitwę, analogiczne do wcześniejszego „tańca” („galarda” to taniec dworski). [przypis edytorski]
galar — dawny statek rzeczny, używany w Polsce do transportu towarów. [przypis edytorski]
galar (daw.) — rzeczny statek wiosłowy. [przypis edytorski]
galar — płaskodenny, bezpokładowy statek wiosłowy do przewożenia towarów. [przypis edytorski]
galar — płaskodenny statek wiosłowy używany dawniej do przewodu towarów w dół rzeki. [przypis edytorski]
galar — statek wiosłowy używany do przewozu towarów w dół rzeki. [przypis edytorski]
galary, komięgi i szuhaleje — rodzaje dawnych płaskodennych, pozbawionych masztu, rzecznych statków wiosłowych i łodzi. [przypis edytorski]
galasówka — owad z rzędu błonkoskrzydłych wstrzykujący jad w liście roślin w celu rozrostu ich tkanki i powstania narośli chroniącej składane w ranie jaja. [przypis edytorski]
Galata — dziś dzielnica Stambułu, położona po europejskiej stronie cieśniny Bosfor, dawniej osobne miasto tureckie. [przypis redakcyjny]
Galata — obecnie dzielnica Stambułu, kiedyś osobne miasto tureckie. [przypis edytorski]
Galatea — bohaterka sielanki Wergilego. [przypis redakcyjny]
Galatea (mit. gr.) — boginka morska, córka Nereusa (Nereida). Słynny obraz Rafaela przedstawia Triumf Galatei. [przypis redakcyjny]
Galatea (mit. gr.) — kobieta wyrzeźbiona przez Pigmaliona, króla Cypru i rzeźbiarza, który zakochał się we własnym dziele, zaś bogini Afrodyta na usilne prośby Pigmaliona ożywiła posąg (Owidiusz, Metamorfozy X 243–297); albo też: boginka morska, ukochana sycylijskiego pasterza Akisa (Acisa), którego zabił, przygniatając głazem, zazdrosny olbrzym Polifem, a Galatea zamieniła jego wypływającą spod głazu krew w rzeczkę (Owidiusz, Metamorfozy XIII 740–897). [przypis edytorski]
Galatea (mit. gr.) — tu: kobieta wyrzeźbiona przez Pigmaliona, króla Cypru i rzeźbiarza, który zakochał się we własnym dziele; bogini Afrodyta na usilne prośby Pigmaliona ożywiła posąg. [przypis edytorski]
Galatea — nimfa morska, córka Nereusa, prześladowana miłością cyklopa Polifema; najpiękniejsza wśród bogiń po Afrodycie. [przypis edytorski]
gala — uroczystość dworska, biesiada. [przypis redakcyjny]
galbanum — olejek używany do produkcji kadzideł; obecnie stosowany w perfumerii. [przypis edytorski]
galeas — duży okręt wiosłowo-żaglowy używany od końca XVI do poł. XVIII w. [przypis edytorski]
Galeas, własc. Galeazzo Maria Sforza (1444–1476) — książę Mediolanu. [przypis tłumacza]
Galen (130–200 n.e.) — rzymski lekarz pochodzenia greckiego i badacz anatomii. [przypis edytorski]
Galen — Claudius Galenus (131–ok. 200 r.), wybitny lekarz–praktyk, badacz naukowy i eksperymentator. Dzieła jego, w których dał syntezę ówczesnych poglądów medycznych, były aż do XVII w. uważane za podstawę wiedzy lekarskiej. [przypis redakcyjny]
Galen — Grek, sławny lekarz, żyjący w II w. po Chrystusie. [przypis redakcyjny]
