Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 161961 przypisów.

wśród (…) ruchów — w oryg. niem. mit (…) Gesten: gestykulując. [przypis edytorski]

Wśród serdecznych przyjaciół… — zdanie to weszło do repertuaru przysłów. [przypis redakcyjny]

wśród stepu — tu zapewne: na pustyni. [przypis redakcyjny]

wśród — tu: w środku. [przypis edytorski]

Wśród Włoch miał głośne imię bohatera (…) w Sijenie — Wzmianka ta jest o Salwanim, jednym z wodzów Sieny w bitwie nad rzeką Arbią pod Monteaperto, w której Gwelfów florenckich na głowę pobito. [przypis redakcyjny]

wśród zebranych dworzan byli trzej światli filozofowie — w owym czasie było wśród Rzymian wielu światłych ludzi, którzy zerwali z pogaństwem i zaczęli szukać nowych dróg w dziedzinie religii. [przypis tłumacza]

w środku panowania — chodzi o środkowy okres panowania Augusta III Sasa z dynastii Wettynów (1696–1763), króla Polski w latach 1733–1763. [przypis edytorski]

wśrubować się (pot.) — wkręcić się, czyli wejść gdzieś, gdzie nie powinno się być lub gdzie jest trudno się dostać. [przypis edytorski]

wśrzód — dziś popr.: wśród; pisownia charakterystyczna dla Malczewskiego. [przypis edytorski]

w świątkach mojej piękności — tj. w młodym wieku. [przypis edytorski]

w świątniej (starop. forma) — dziś Msc.lp r.ż.: w świątyni. [przypis edytorski]

w świętym świętych serca — nawiązanie do nazwy najświętszego miejsca w Świątyni Jerozolimskiej: Kodesz ha-Kodaszim, czyli dosł. „Święte Świętych” (w domyśle: miejsce); było to małe pomieszczenie na planie kwadratu o boku 4,5 metra, w którym początkowo znajdowały się Tablice Mojżeszowe oraz inne święte sprzęty, zaś po zburzeniu pierwszej Świątyni było miejscem, w którym kapłan raz do roku, w święto Jom Kipur, wymawiał imię Boga. [przypis edytorski]

w świętym widzialnym znaku — w Komunii Św. [przypis redakcyjny]

w „Świecie” — właśc. w „Swietie”; „Swiet” (Свет, ros.: światło): poczytny ros. dziennik ogólnokrajowy, założony w 1883 przez publicystę Wissariona Wissarionowicza Komarowa (1838–1907), prowadzony przez niego aż do śmierci; propagujący panslawizm, skrajnie reakcyjny. [przypis edytorski]

w św. Maksancie — w Poitou. [przypis tłumacza]

w sądziech — dziś popr. forma Msc.lm: w sądach. [przypis edytorski]

W Sądzie Perzyńskiego Bóg (…) z goryczą uśmiecha się do siebie nad sobą — W. Perzyński, Poezje, wyd. II, Warszawa 1923. [przypis autorski]

w sadno dotknąć (starop.) — [dotknąć] osobiście. [przypis redakcyjny]

wsady (gw.) — wszędzie. [przypis edytorski]

…wsadziła tylko głowę do fasy, która zdawała się całą izbą… — długość tej olbrzymiej beczki wynosi stóp 14 cali 7, — przecięciowa jej szerokość stóp 12. [przypis autorski]

wsak (gw.) – wszak, przecież. [przypis edytorski]

w salach wykładowych, akademiach, redakcjach pism, (…) tymczasem te piękne rzeczy, w imię których przemawiają, zupełnie zmieniły swe znaczenie w duchu młodych na wszystkich wpływowych stanowiskach zasiadają przedstawiciele starszego pokolenia. (…) — F. Kummer, Deutsche Literaturgeschichte des neunzehnten Jahrhunderts dargestellt nach Generationen, s. 9 (I. Aufl. [1909]). [przypis autorski]

w Salernie — dziś popr. forma nieodmienna nazwy miasta: w Salerno. [przypis edytorski]

w sali Techników — tj. w sali czasowego szpitala urządzonego w gmachu Stowarzyszenia Techników, przy ul. Włodzimierskiej w Warszawie. [przypis edytorski]

w samą wigilię św. Pankracego Wyznawcy — tj. w przeddzień święta św. Pankracego obchodzonego w kościele katolickim 12 maja (w cerkwi prawosławnej 25 maja). [przypis edytorski]

w sam czas — we właściwym momencie. [przypis edytorski]

w same (…) ucho — dziś popr.: w samo ucho. [przypis edytorski]

w sam fest Marcina ś. — w dzień św. Marcina, tj. 11 listopada, przypadały imieniny ojca Paska. [przypis redakcyjny]

w samodziesięć (daw.) — w grupie dziesięcioosobowej, sami z ośmioma sługami lub towarzyszami. [przypis redakcyjny]

w sam tydzień wielkanocny — zapewne 1003 r., kiedy Wielkanoc wypadała 29 marca. [przypis edytorski]

w samym początku — ὑπὸ τὴν ἀρχὴν (N), παρά (D). [przypis tłumacza]

w samym sercu Mongolii leżał Bajkał — dzisiejsza Mongolia zajmuje terytorium położone znacznie dalej na południe, niż w XIII w. Bajkał znajduje się obecnie na terenie Federacji Rosyjskiej. [przypis edytorski]

w samym tekście Człowieka-maszyny polemizuje autor nieraz z samym sobą, jako autorem Historii naturalnej duszy — zob. § 6, § 68, § 70 oraz odnośne uwagi do tekstu [w tych paragrafach]. [przypis tłumacza]

w sandomierskim zamku — w r. 1666 Szwedzi wyparci z Sandomierza ustępując wysadzili zamek; wybuch zabił ok. 500 Polaków. [przypis redakcyjny]

w scenie, którą zaledwie zniósłby dzisiejszy teatr — zdumiewającą bywa niekiedy śmiałość tego XVII-wiecznego „klasycznego” teatru! Niedawno, oglądając Tartufa, myślałem sobie, że gdyby ktoś dzisiaj przedstawił na scenie np. proboszcza w sutannie „zabierającego się” w podobny sposób do pani domu, sztuka taka, mimo całego liberalizmu, socjalizmu, bolszewizmu etc. naszej epoki byłaby niemożebna do wystawienia. A Molier ją wystawił, prawda iż po paroletniej walce, ale pod egidą nabożnego króla, w epoce dewocji i inkwizycji! Napoleon, który nie był bigotem, mawiał, iż rad jest, że sztuka ta już znalazła się na scenie, gdyż on na wystawienie jej nigdy by nie był zezwolił. [przypis tłumacza]

W scenie następnej uzupełnił wątek dramatu i charakterystykę Kleopatry (…) ciekawym motywem, zapożyczonym z kroniki skandalicznej dworu Elżbiety — patrz przypisek do tej sceny. [przypis tłumacza]

wschód słońca na górach (…) to musi być coś zachwycającego — tak w listach, jak w utworach Żmichowskiej uderza brak opisów przyrody. [przypis redakcyjny]

wschód (starop.) — schody. [przypis edytorski]

wschodki (daw.) — dziś: schodki. [przypis edytorski]

wschodnia kolej niemiecka — właśc. Pruska Kolej Wschodnia, linia kolejowa długości ok. 740 km, łącząca Berlin z Królewcem. [przypis edytorski]

wschodni balsam — pomada. [przypis edytorski]

Wschodnimi i Zachodnimi Indiami — tj. przynoszącymi zysk koloniami. [przypis edytorski]

wschodni północny wschód — określenie kierunku używane daw. w żegludze, oznaczające kierunek dokładnie pośredni pomiędzy wschodnim a północno-wschodnim, czyli odchylony o 67,5° od północy. [przypis edytorski]

wschodowy (daw.) — dziś: schodowy, odnoszący się do schodów. [przypis edytorski]

wschodowy (daw., gw.) — wchodowy, wejściowy. [przypis edytorski]

wschodowy (starop.) — tu: wschodni. [przypis edytorski]

wschod (starop.) — schody. [przypis edytorski]

wschody (daw. forma) — dziś: schody. [przypis edytorski]

wschody — dziś popr. forma N.lm: schodami. [przypis edytorski]

wschody — dziś w tym znaczeniu: schody. [przypis edytorski]

w Scytopolis przekonali się, że właśni rodacy występują przeciwko nim niby otwarci nieprzyjaciele — por. Autobiografia 6, gdzie Flawiusz twierdzi, że mieszkańcy Scytopolis „bezbożnie” zmusili do tego Żydów. [przypis tłumacza]

w sekundzie — w pomocy. [przypis redakcyjny]

W senacie słuchał rady z pokorą, choć niemal z niéj sobie żartował — Swetoniusz. [przypis autorski]

wsendy (gw.) — wszędzie. [przypis edytorski]

W Septuagincie II Krl 6, 2 i 22, 11; IV Krl 19, 15 — w Septuagincie do Ksiąg Królów zaliczane są również dwie Księgi Samuela, wg polskiej terminologii chodzi zatem o 2 Sam 6, 2 i 22, 11 oraz 2 Krl 19, 15. [przypis edytorski]

w Serafinów niebie — Niebo Serafinów, których poeta nazywa: alii Serafini, wzniesione jest wyżej ponad cały skład gwiazd i planet, skąd i te światła zaczynają obrót kół swoich. Serafini składają w niebie trzecią hierarchię, z rozkazu której poruszają sferę tak zwaną Primum Mobile, a ta z kolei wprawia w ruch wszystkie inne sfery. [przypis redakcyjny]

W sferę krążącą najszybszym obrotemPrimum Mobile, sfera dziewiąta. Sfera ta nie jest żadnym niebieskim ciałem. Cała złożona ze światła przeźroczystego, nazwana została niebem kryształowym. [przypis redakcyjny]

w sferze ze sfer najleniwszej — Sfera księżyca, która według systemu Ptolomeusza tyle czasu potrzebuje do pokonania swojego najmniejszego kręgu, ile wyższe sfery potrzebują do pokonania dalszych i rozleglejszych kręgów. [przypis redakcyjny]

wsiąka — dziś powiedzianoby tu: wciąga. [przypis edytorski]

wsiadać — domyślne: do łodzi Charona, umierać. [przypis redakcyjny]

wsiadać w tramwaj — dziś popr.: wsiadać do tramwaju. [przypis edytorski]

wsiadał na starego muła (…) mamrocząc ustami — Rajcy parlamentu zwykli byli, jadąc na swoje posiedzenia, odmawiać różańce. [przypis tłumacza]

wsiakuju swołocz (ros.) — wszelką swołocz. [przypis edytorski]

wsiano (starop.) — posiano. [przypis redakcyjny]

wsiędzie — dziś popr. forma: wsiądzie. [przypis edytorski]

wsięka — dziś popr.: wsiąka. [przypis edytorski]

wsiękła — dziś popr.: wsiąkła a. wsiąknęła. [przypis edytorski]

wsięknie — dziś popr.: wsiąknie. [przypis edytorski]

w siebie pochylon — cytat z wiersza Cypriana Kamila Norwida Klaskaniem mając obrzękłe prawice. [przypis edytorski]

W sieci — tytuł modernistycznego dramatu Jana Augusta Kisielewskiego (1876–1918); sztuka ukazuje konflikt między wrażliwością i potrzebami artysty a normami moralności mieszczańskiej. [przypis edytorski]

w siedemnastu latach — dziś: mając siedemnaście lat. [przypis edytorski]

wsiedli na statki — pod koniec maja roku 400. [przypis tłumacza]

w siedmiu krajach Australii — państwo Australia (formalnie Związek Australijski) powstało w 1901 jako federacja kilku odrębnych kolonii brytyjskich istniejących wcześniej na kontynencie australijskim; obecnie dzieli się na 6 stanów, 3 terytoria wewnętrzne i 7 terytoriów zewnętrznych. [przypis edytorski]

w siedmiu milionach Polaków — w r. 1791 (wg Korzona) 8.800 tys. [przypis redakcyjny]

wsieść (starop. forma) — dziś: wsiąść. [przypis edytorski]

wsie (z ros.) — wszystkie. [przypis edytorski]

w Sijenie — w Sienie; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

w siłę zamożny — obdarzony siłą. [przypis redakcyjny]

w Sinigalii, przez swą nieroztropność, wpadli mu do łapki — 31 grudnia 1502 Cesare Borgia w Senigalii podstępem pojmał spiskowców i nakazał udusić; łapka (daw.): pułapka. [przypis edytorski]

W siódmym dniu średnim — tj. w siódmym dniu środkowej dekady, w siedemnastym dniu miesiąca. [przypis edytorski]

w siódmym roku jego panowania — tj. licząc od śmierci Antygona (Clementz). [przypis tłumacza]

wsiów — dziś popr. D. lm: wsi. [przypis edytorski]