Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5211 przypisów.
Labiche, Eugène (1815–1888) — fr. komediopisarz. [przypis edytorski]
Labiche, Eugène (1815–1888) — komediopisarz francuski. [przypis edytorski]
Labiche, Eugène Marin (1815–1888) — fr. komediopisarz, znany szczególnie z farsy Słomkowy kapelusz (1851). [przypis edytorski]
Labienus (…) ze swoim wojskiem… — wedle Mommsena (Römische Geschichte, t. V, Berlin 1894) wypadki te przedstawiają się jak następuje: Na dworze partyjskim bawił Kwintus Labienus, były oficer Brutusa, syn Tytusa Labiena, który niegdyś był jednym z wodzów Juliusza Cezara, a później jego zawziętym wrogiem. Podczas wojny peruzjańskiej (r. 713 od założenia Rzymu) król Orodes usłuchał jego namowy i wysłał go wraz ze swym synem Pakorusem na czele wojska do Syrii. Namiestnik jej, Decydiusz Saxa, uległ niespodzianemu napadowi, załogi rzymskie, utworzone głównie ze starych żołnierzy republikańskich, poddały się, wszystkie miasta z wyjątkiem Tyru, którego nie można było zdobyć bez floty, otworzyły bramy zwycięzcom, a Saxa podczas ucieczki odebrał sobie życie. Pakorus uderzył tedy na Palestynę, Labienus na prowincję Azję. I tu podbili wszystkie miasta z wyjątkiem Stratonicei. „Zajęty zawikłaniami w Italii, Antoniusz nie przysyłał swoim namiestnikom posiłków i przez blisko 2 lata (od końca 713 do wiosny 715 r.) władali Syrią i większą częścią Małej Azji partyjscy wodzowie i republikański wódz Labienus Parthicus, jak sam nazywał się z bezwstydną ironią — nie Rzymianin, który zwyciężył Partów, lecz Rzymianin, który z Partami zwyciężył swoich…”. [przypis tłumacza]
labilne — chwiejne, zmienne. [przypis edytorski]
labilność — chwiejność. [przypis edytorski]
labilność (z łac.) — zmienność, chwiejność. [przypis edytorski]
labirinto d'amore (wł.) — labirynt miłości. [przypis edytorski]
labirować — lawirować, płynąć w zakosy. [przypis redakcyjny]
Labirynt — opisywana przez starożytnych historyków ogromna, skomplikowana budowla w oazie Fajum. Podobno liczyła 3000 w zawiły sposób połączonych pomieszczeń. Według Herodota połowa z nich znajdowała się pod ziemią, chowano w nich zmarłych władców oraz święte krokodyle. W XIX wieku we wskazanej okolicy odkryto szczątki otoczonego murem wielkiego kompleksu architektonicznego w sąsiedztwie piramidy Amenemhata III (ok.1860–1814 p.n.e.). Prawdopodobnie była to towarzysząca piramidzie świątynia grobowa. [przypis edytorski]
labirynt — [tu:] kłopot, położenie bez wyjścia. [przypis redakcyjny]
labirynt — w starożytności nazwa budowli zawierającej mnóstwo sal i krętych korytarzy, a tylko jedno wejście i tak zagmatwany plan wnętrza, że osoby obce musiały w nim błądzić. Według legendy greckiej bohater ateński Tezeusz wydostał się z labiryntu na Krecie dzięki rozwiniętej nici, która wskazała mu drogę powrotną. [przypis redakcyjny]
labirynty — tu: trudności. [przypis redakcyjny]
Lablache, Louis (1794–1858) — śpiewak operowy (bas) pochodzenia francusko-irlandzkiego. [przypis edytorski]
Lablache, Luigi (1794–1858) — śpiewak operowy (bas), obdarzony potężnym głosem i zdolnościami aktorskimi, które wykorzystywał w rolach komicznych. [przypis edytorski]
laboga a. loboga (gw.) — dla Boga, na Boga. [przypis edytorski]
La bonne papa (z fr. le bon papa: dobry tata) — dobra tata. [przypis edytorski]
laborando, laborando — pracować, pracować. [przypis edytorski]
laborant (łac.) — pracują. [przypis redakcyjny]
labor callum obducit dolori — „Praca robi człowieka hartownym na ból” (Cicero, Tusculanae quaestiones [wyd. też pod tytułem: Tusculanae disputationes], II, 14; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
laboremus (łac.) — pracujmy. [przypis edytorski]
Labori, Fernand (1860–1917) — francuski adwokat i polityk, obrońca w głośnych procesach Alfreda Dreyfusa i Émile'a Zoli. [przypis edytorski]
Labori, Fernand (1860–1917) — francuski adwokat; obrońca w głośnych procesach, m.in. Alfreda Dreyfusa. [przypis edytorski]
Labor mendacii (łac.) — praca kłamstwa. [przypis edytorski]
Labor Office (ang.) — Urząd Pracy. [przypis edytorski]
labor omnia vincit improbus (łac.) — ciężka praca przezwycięża wszystko. [przypis edytorski]
Labor omnia vincit improbus (łac.) — ustawiczna praca zwycięża wszystko; cytat z Georgik (I, 145–146) Wergiliusza. [przypis edytorski]
Laborum (…) peregi — Vergilius, Aeneida, VI, 103. [przypis tłumacza]
Labor vincit omnia (łac.) — Praca zwycięża wszystko. [przypis edytorski]
labour (ang.) — praca. [przypis redakcyjny]
la bourgeoisie polonaise (fr.) — polska burżuazja. [przypis edytorski]
Labour Party (ang.: Partia Pracy) — brytyjska socjaldemokratyczna partia polityczna, powstała w 1900 jako federacja związków zawodowych oraz organizacji socjalistycznych. [przypis edytorski]
la bourse ou la vie (fr.) — pieniądze albo życie; dosł. sakiewkę albo życie. [przypis edytorski]
labradorowy — zrobiony z labradoru a. labradorytu; labrador: minerał, jeden z krzemianów, charakteryzujący się mieniącą się barwą (zjawisko irydyzacji), niebieskawą, zielonawą a. różowawą, którego złoża odkryto w XVIII w. na półwyspie Labrador (stąd nazwa), labrador jest składnikiem skał magmowych zw. labradorytami; w budownictwie używa się tafli oszlifowanego labradorytu do ozdobnego wykładania wybranych powierzchni np. kolumn. [przypis edytorski]
labradoryt — magmowa skała głębinowa z dużą zawartością labradoru, minerału z gromady krzemianów, występującego w postaci kruchych, przezroczystych kryształów o migotliwej barwie. [przypis edytorski]
Labriola, Teresa (1873–1941) — prawniczka (profesorka Uniwersytetu w Rzymie), pisarka i feministka włoska; córka filozofa i teoretyka marksizmu Antonio Labrioli (1843–1904) i pierwszej we Włoszech kobiety-prawniczki. [przypis edytorski]
Labruyère a. La Bruyère, Jean de (1645–1696) — eseista fr., autor Charakterów, dzieła, w którym przedstawił człowieka jako istotę samolubną, niestałą i próżną, obciążając naturę ludzką winą za niesprawiedliwość systemów społecznych. [przypis edytorski]
Labruyère a. La Bruyère, Jean de (1645–1696) — francuski pisarz, moralista, autor Charakterów, w którym przedstawił różnorodne typy ludzkie i krytykę ówczesnego społeczeństwa. [przypis edytorski]
La Bruyère, Jean de (1645–1696) — eseista francuski, autor dzieła Charaktery, czyli Przymioty Teofrasta (1688), zawierającego satyryczne portrety współczesnych i ostrą krytykę społeczeństwa. [przypis edytorski]
La Bruyère, Jean de (1645–1696) — francuski eseista i moralista. [przypis edytorski]
La Bruyère, Jean de (1645–1696) — francuski pisarz, moralista, autor Charakterów, w których przedstawił różnorodne typy ludzkie i krytykę ówczesnego społeczeństwa. [przypis edytorski]
La Bruyère, [Jean de (1645–1696)] — jeden z wielkich klasyków francuskich XVII w., moralista i psycholog. [przypis tłumacza]
la Bruyère — Jean de La Bruyère (1645–1696) eseista fr., autor Charakterów, dzieła, w którym przedstawił człowieka jako istotę samolubną, niestałą i próżną, obciążając naturę ludzką winą za niesprawiedliwość systemów społecznych. [przypis edytorski]
La Bruyere, Jean de (1645–1696) — eseista francuski, autor dzieła Charaktery, czyli Przymioty Teofrasta, zawierającego elementy satyryczne. [przypis edytorski]
La Buranella (wł.) — kobieta pochodząca z weneckiej wyspy Burano. [przypis edytorski]
laburzysta a. labourzysta — członek lub zwolennik brytyjskiej Labour Party (Partii Pracy). [przypis edytorski]
labuś (daw., z fr. l'abbé: ksiądz) — księżulek. [przypis edytorski]
labuś (daw., z fr. l'abbé: opat) — księżulek. [przypis edytorski]
labuś (z fr.) — ksiądz. [przypis edytorski]
labuś (z fr. l'abbé) — ksiądz, duchowny. [przypis edytorski]
labuś (z fr. l'abbé) — ksiądz. [przypis edytorski]
labuś (z fr. l'abbé: opat, ksiądz) — ksiądz. [przypis edytorski]
labyrynt — dziś popr. pisownia: labirynt. [przypis edytorski]
lab (żarg.) — laboratorium. [przypis edytorski]
lać — odlewać. [przypis edytorski]
L'Academie des Dames — francuska adaptacja łacińskiego dialogu erotycznego Nicolasa Choriera. [przypis edytorski]
Lacaenae (łac.) — Spartanki. [przypis redakcyjny]
Lacaille, Nicolas Louis de (1713–1762) — fr. astronom; w latach 1750–1754 dowodził wyprawą Francuskiej Akademii Nauk na Przylądek Dobrej Nadziei, gdzie katalogował gwiazdy płd. półkuli nieba i zmierzył pierwszy łuk południka w Afryce Płd. [przypis edytorski]
la canaille (fr.) — kanalia. [przypis edytorski]
[Lacedemończycy] miłowanych na tak znakomicie dzielnych ludzi wyprowadzają — Ksenofont, omówiwszy w Konstytucji Lacedemończyków II 13 Beotów i Elejczyków, wyraża pochwałę dla spartańskiego prawodawcy Likurga, że dozwala miłości widzącej cel swój w doskonaleniu i prowadzeniu do cnoty ukochanego, a zabrania surowo miłości niemoralnej. [przypis tłumacza]
Lacedemończycy prowadzili wojnę z Ateńczykami — wojna peloponeska, 430–404 p.n.e. Klearch wielokrotnie się odznaczył w ostatnim jej okresie (dekelejskim). W roku 411 pozyskał Bizancjum dla Sparty, a mianowany tam komendantem załogi i miasta (harmostą), odebrał mieszkańcom podczas oblężenia całe zboże dla swego wojska. Śmierć głodowa mieszkańców była mu obojętna. Tym ściągnął na siebie ich nienawiść. Gdy udał się do Chalkedonu (w Azji), który stanowił z Bizancjum jeden okręg administracyjny pod jego władzą, celem porozumienia się z popierającym go Farnabazosem, satrapą Bitynii i Frygii Małej, mieszczanie otwarli bramy i wpuścili Alkibiadesa. W roku 406 przed bitwą u wysp Arginuz polecał admirał Kallikratidas, by w razie jego śmierci komendę oddać Klearchowi. [przypis tłumacza]
Lacedemończycy — Spartanie. [przypis edytorski]
Lacedemończyk, co żadnej siły do wojska nie przyprowadził — nieprawda (zob. ks. I, 4), Chejrisofos przyprowadził 700 hoplitów. [przypis tłumacza]
Lacedemończyk — Spartanin. [przypis edytorski]
lacedemoński — spartański. [przypis edytorski]
Lacedemona — właśc. Lacedemon, czyli Sparta. [przypis edytorski]
Lacedemonia, właśc. Lacedemon — Sparta. [przypis edytorski]
Lacedemonka — Spartanka, kobieta ze Sparty. [przypis edytorski]
Lacedemon — Sparta. [przypis edytorski]
Lacedemon — Sparta. [przypis redakcyjny]
Lacenaire, Pierre François (1803–1836) — francuski morderca, niedoszły poeta; stracony za podwójne morderstwo, podczas procesu żarliwie bronił swoich zbrodni jako uprawnionego protestu przeciw niesprawiedliwości społecznej. [przypis edytorski]
Lacenka — Lakonka, kobieta rodem ze Sparty. [przypis edytorski]
Lacenka — tu: Helena. [przypis edytorski]
Lacerna — por. lacernula. [przypis redakcyjny]
lacerna (z łac.) — szeroki płaszcz z kapturem, noszony jako wierzchnie okrycie przez wszystkie warstwy społeczne. [przypis edytorski]
Lacernula — płaszcz bez rękawów, opończa. [przypis redakcyjny]
Lachaim! — toast przy wznoszeniu kielicha. [przypis tłumacza]
La Chaise, François d'Aix de (1624–1709) — francuski jezuita, spowiednik króla Ludwika XIV; jego imię nosi największy i najsłynniejszy paryski cmentarz (Père-Lachaise, dosł.: ojca Lachaise), utworzony na terenie dawnej posiadłości jezuickiej, gdzie mieszkał. [przypis edytorski]
La Chapelle (1626–1686) — poeta francuski, nieżywiący wstrętu do butelki; częsty gość w gospodzie de la Croix w towarzystwie Moliera, Boileau i młodego wówczas Racine'a. [przypis tłumacza]
Lach (daw., ukr.) — Polak. [przypis edytorski]
Lach (daw. ukr.) — Polak; tu: D. lm, Lachiw: Polaków. [przypis redakcyjny]
Lach (daw., z rus.) — Polak. [przypis edytorski]
lachendes Leben (niem.) — dosł. śmiejące się życie; życie pełne śmiechu. [przypis edytorski]
Lachesis — jedna z trzech Parek, bogiń snujących i przecinających nić ludzkiego żywota. [przypis redakcyjny]
Laches (ok. 475–418 p.n.e.) — ateński arystokrata, dowódca podczas wojny peloponeskiej; w 427 wraz z Charojadesem dowodził flotą wysłaną na Sycylię, na pomoc miastu Leontinoi w walce ze sprzymierzonymi ze Spartą Syrakuzami; po śmierci Charojadesa objął naczelne dowództwo wyprawy; po powrocie z wyprawy krytykowany przez Kleona; stronnik Nikiasza, razem z nim brał udział w układach pokojowych ze Spartą w 421; zginął w bitwie pod Mantineją. [przypis edytorski]
Laches (ok. 475–418 p.n.e.) — ateński wódz podczas wojny peloponeskiej, zginął w bitwie pod Mantineą; ukazany przez Arystofanesa w komedii Osy, jest też tytułowym bohaterem jednego z dialogów Platona. [przypis edytorski]
Lachiw (daw., ukr.) — Polaków. [przypis edytorski]
Lachiw?… Szczob ich łycho! (ukr.) — Polaków?… Żeby ich licho! [przypis edytorski]
Lach — Lechita (potomek legendarnego Lecha), Polak. [przypis edytorski]
Lachowice — miasteczko pomiędzy Słonimem a Nieświeżem, daw. najsilniejsza twierdza na Litwie, własność Sapiehów. [przypis redakcyjny]
Lach — Polak. [przypis edytorski]
Lach — Polak. [przypis redakcyjny]
Lach — rodzaj krakowiaka. [przypis autorski]
Lach — właśc. Lech, mityczny praojciec polskiego narodu; Lachami nazywano niekiedy dawniej Polaków, np. na Ukrainie. [przypis edytorski]
Lachy — Polacy. [przypis edytorski]
Lachy (z ukr.) — tak nazywali Polaków wschodni sąsiedzi. [przypis edytorski]
Lach (z ukr.) — Polak. [przypis edytorski]
Lacjum — kraina hist. w środkowej Italii, w której został założony Rzym. [przypis edytorski]
Lacjum kraj on zowie, ponieważ łacno w ono ukrył się pustkowie — nazwa Latium miała pochodzić od łac. latuit, tj. „ukrył się” i oznaczać tyle co: skrytka, kryjówka. [przypis edytorski]
lacką — polską. [przypis edytorski]
