Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 457 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 158545 przypisów.

lepak (daw.) — lecz, ale, znowu, zaś. [przypis edytorski]

lepak (daw., starop.) — znowu, znów. [przypis edytorski]

lepak (starop.) — [na] opak, przeciwnie, zasię. [przypis redakcyjny]

lepak (starop.) — zasię [tzn. lecz, ale, natomiast, zaś; red. WL]. [przypis redakcyjny]

lepak (starop.) — znowu. [przypis redakcyjny]

le Palatin de Smolensko — wojewoda smoleński, hetman pol. lit., Michał Pac. [przypis autorski]

Lepanto — ob. Nafpaktos, greckie miasto portowe na płn. wybrzeżu Zat. Korynckiej; nazwę Lepanto nosiło w okresie panowania weneckiego. [przypis edytorski]

Le papillon s'envola, la rose blanche s'effeuilla (fr.) — motyl odleciał, biała róża przekwitła. [przypis edytorski]

le pas de charge (fr.) — krok szarży; krok do ataku. [przypis edytorski]

Lepaż — Jean Lepage (1779–1822), słynny rusznikarz z Paryża. [przypis edytorski]

„Le Pèlerin” (fr.: Pielgrzym) — francuski tygodnik katolicki, wyd. od 1873. [przypis edytorski]

Lepecki, Mieczysław (1897–1969) — pisarz i podróżnik. [przypis edytorski]

Lepel — miasto 80 km na płd od Połocka. [przypis redakcyjny]

le Perche (fr.) — dawna prowincja w płn. Francji, znana ze swoich lasów. [przypis edytorski]

le petit coffre (fr.) — kuferek. [przypis edytorski]

„Le Petit Journal” — paryski dziennik wydawany w latach 1863–1944. [przypis edytorski]

le petit monde (fr. dosł.: mały świat) — maluczcy, pospólstwo. [przypis edytorski]

„Le Petit Moniteur Universel” — francuski dziennik, założony w styczniu 1869. [przypis edytorski]

lepianka — chata (budynek mieszkalny lub gospodarczy) wykonana z niewypalonej gliny na bazie słomy, wikliny itp. [przypis edytorski]

lepianki — uboga chatka. [przypis edytorski]

lepidodendron — drzewowate skrytopłciowe z rodziny widłaków. Głównie znajdują się w pokładach węgla kamiennego z epoki dewońskiej. Dochodziły 30 metrów wysokości. Trzon pokryty rombicznymi nacięciami. [przypis autorski]

Lepidus, [właśc. Marcus Aemilius Lepidus (ok. 89–12 p.n.e.)] — triumwir, dożył bardzo późnego wieku. [przypis tłumacza]

Lepidus, właśc. Marek Emiliusz Lepidus (ok. 89–12 p.n.e.) — ważny stronnik Cezara, po jego zabójstwie członek II triumwiratu; początkowo zarządzał zachodnimi prowincjami imperium: Hiszpanią i Afryką, lecz w 36 p.n.e. został odsunięty od władzy przez Oktawiana. [przypis edytorski]

lepiech (bot.) — tatarak zwyczajny. [przypis edytorski]

Lepiej być posłusznym Bogu niż ludziom — Dz 5, 29. [przypis tłumacza]

lepiej ci pewnikiem — pewniejsza dla ciebie. [przypis redakcyjny]

lepiej — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]

lepiej, iż ja ciebie utopię, niżlibyś ty mnie utopić miało — zdanie Arystypa, przytoczone przez Diogenesa Laertiosa (Żywoty i poglądy słynnych filozofów. Arystyp z Cyreny 78), wygłoszone w innych okolicznościach: kiedy Arystyp zorientował się, że płynie na statku piratów; Rej pomylił autora źródła z autorem wypowiedzi. [przypis edytorski]

Lepiej jest nie pościć i czuć się tym upokorzonym (…) — Łk 18, 9–14. [przypis tłumacza]

lepiej mu przypadła (daw.) — bardziej mu pasuje (pasowałaby). [przypis edytorski]

lepiej nad inne — dziś popr.: lepiej niż inni. [przypis edytorski]

lepiej napisał Arystoteles — Arystoteles Etyka ks. 5. rozdz. 6. [przypis edytorski]

Lepiej przy Waszyngtonie było umrzeć — pierwowzorem dla postaci Prezesa w Kordianie Słowackiego jest Julian Ursyn Niemcewicz (1758–1841), pisarz, historyk i publicysta, wolnomularz (zastępca wielkiego mówcy Wielkiej Loży Narodowej Wielkiego Wschodu Polskiego w 1781 r.), członek Komisji Edukacji Narodowej (1791–1792) i współautor (z Hugonem Kołłątajem) projektu Konstytucji 3 Maja; uczestnik insurekcji kościuszkowskiej 1794 roku (adiutant i sekretarz Tadeusza Kościuszki), ranny w bitwie pod Maciejowicami, został wzięty do niewoli i osadzony w twierdzy Pietropawłowskiej w Petersburgu, gdzie przebywał dwa lata; uwolniony w grudniu 1796 r. przez cara Pawła I, razem z Kościuszką wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie poznał m.in. George'a Washingtona i Thomasa Jeffersona, na jakiś czas osiadł w Elizabethtown, poślubił Amerykankę, Susan Livingston Kean, w 1806 r. jako pierwszy Polak otrzymał obywatelstwo amerykańskie; był członkiem Amerykańskiego Towarzystwa Filozoficznego; w 1807, w związku z powstaniem Księstwa Warszawskiego wrócił do kraju, został sekretarzem Senatu, wizytatorem szkół, pierwszym prezesem Dyrekcji Rządowej Teatru Narodowego, od 1802 członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk (od 1827 prezes); w 1822 r. osiadł w swym majątku w podwarszawskim Ursynowie, gdzie wprowadził nowoczesne metody ogrodnictwa; również w Królestwie Kongresowym pełnił urząd sekretarza Senatu; był przeciwnikiem konspiracji niepodległościowej i zwolennikiem legalizmu; po powstaniu listopadowym (w którym był m.in. członkiem Rady Administracyjnej, członkiem sejmu powstańczego, podpisał akt detronizacji Mikołaja I Romanowa 25 stycznia 1831 r.) przebywał na emigracji w Paryżu, gdzie zmarł. [przypis edytorski]

lepiej — tu: bardziej. [przypis edytorski]

lepiej usposobić — udoskonalić. [przypis redakcyjny]

Lepiej z pomyłką otwieraj drzwi święte (…) — Święte i pełne miłosierdzia bożego upominanie, jakim Piotr św. zaleca łagodność obok całej surowości kapłanom sprawującym urząd Chrystusa Pana na ziemi w chwili, kiedy pokora i skrucha kołacą do bramy łaski. [przypis redakcyjny]

lepik — lepka substancja, stosowana do przyklejania papy, klepek etc. [przypis edytorski]

Lepine, Stanislas (1835–1892) — francuski malarz specjalizujący się w pejzażach. [przypis edytorski]

lepka — najprawdopodobniej chodzi o robinię lepką, krzew z rodziny bobowatych, na którego gałązkach występują bardzo drobne kolce. [przypis edytorski]

le plaisir de se souvenir ses plaisirs (fr.) — przyjemność wspominania swoich przyjemności. [przypis edytorski]

le plus débauché coquin de tous les hommes (fr.) — najbardziej z wszystkich rozpustny łajdak. [przypis edytorski]

le plus heureux et le plus content de tous les hommes (fr.) — najszczęśliwszym i najbardziej zadowolonym z ludzi. [przypis edytorski]

Lepol, właśc. Leopolis — łac. nazwa miasta Lwowa. [przypis edytorski]

Leporello — postać z opery Mozarta Don Giovanni: lokaj i powiernik Don Juana. [przypis edytorski]

Leporello — sługa Don Juana, postać z opery Don Giovanni (Don Juan). [przypis edytorski]

le premier métaphysicien Français de mon temps — pierwszy metafizyk francuski moich czasów. [przypis tłumacza]

le prestige (fr.) — urok, czary. [przypis edytorski]

le Prince Boguslaus — Bogusław ks. Radziwiłł, koniuszy W. lit. [przypis autorski]

le prince Calmuc (fr.) — książę Kałmuk (Kałmucy to lud mongolski, którego część w XVII w. wyemigrowała i osiedliła się w dolnym biegu rz. Wołgi). [przypis edytorski]

…Lepsi zatem są ci, co chcą się trudzić — wnioskowanie wygląda tak: wszystkie wynalazki są dokonane przez ludzi lepszych. Wszyscy ludzie, którzy się chcą trudzić, dokonywują wynalazków. Wniosek: Ludzie chcący się trudzić są lepsi. [przypis tłumacza]

lepszaż — lepsza, z partykułą wzmacniającą -ż. [przypis edytorski]

lepszegom nie zaznał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: lepszego nie zaznałem. [przypis edytorski]

Lepszego rządu Gete grubi używają — lepszy porządek jest u prymitywnych Getów, czyli u starożytnego ludu, koczującego nad Dunajem, uważanego za poprzednika Tatarów. [przypis redakcyjny]

lepsze jak — dziś popr.: lepsze niż. [przypis edytorski]

Lepsze jest trochę jarzyn z miłością, niż tłusty wół z nienawiścią — Prz 15, 17 (cytat za Biblią Tysiąclecia). [przypis edytorski]

lepszem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: lepszym. [przypis edytorski]

Lepszych (…) nie znalazłby sam bóg Słońca — bo patrzy na cały świat. [przypis tłumacza]

Leptis Magna — staroż. miasto na płn. wybrzeżu Afryki; pierwotnie kolonia fenicka, podporządkowane imperium kartagińskiemu, później rzymskiemu. [przypis edytorski]

leptosomiczny typ — w teorii typów ludzkich Kretschmera: mający smukłą i wątłą budowę ciała. [przypis edytorski]

leptosomów, między którymi mogą być i typy bynajmniej fizycznie nie chorobliwe — nie będąc specjalistą w dziedzinie, której dotykam, mogę porobić jakieś błędy, które trzeba mi wybaczyć i łagodnie sprostować, nie wymyślając zaraz od nienaukowców biorących się do nie swoich rzeczy, jak to czyniono w pewnych sferach w stosunku do bezpretensjonalnej, opartej tylko na psychologicznej obserwacji książki mojej o narkotykach. Ponieważ fachowcy piszą tylko dla siebie, a ważność tematu dla ogółu jest wielka, muszą zacząć o tym pisać laicy. [przypis autorski]

le pur sang (fr.) — czysta krew. [przypis edytorski]

Le pyrrhenisme est le vrai (fr.) — pirronizm jest prawdą. [przypis edytorski]

lepy (starop.) — płaty; zsiadłe ze krwie lepy: przepyszne określenie stylistyczne na oznaczenie lepkiej, skrzepłej krwi. [przypis redakcyjny]

Lera — góra Montlhéry, 25 km odległa od Montmartre. [przypis redakcyjny]

le reste de mes jours (fr.) — resztę mych dni. [przypis edytorski]

Lerici — miejscowość w regionie Liguria w północnych Włoszech. [przypis edytorski]

Lermentów — własc. Michaił Juriewicz Lermontow (1814–1841), rosyjski pisarz romantyczny; w 1837 r. za wiersz o Puszkinie Śmierć poety został zesłany na Kaukaz, po roku powrócił do Petersburga, w 1840 r. za pojedynek z synem francuskiego ambasadora znów został zesłany, zginął w pojedynku zaaranżowanym przez carską policję. [przypis edytorski]

Lermontow, Michaił (1814–1841) — rosyjski pisarz, prozaik, dramaturg. [przypis edytorski]

Lermontow, Michaił (1814–1841) — wybitny rosyjski poeta, dramatopisarz i prozaik romantyczny; autor pierwszej rosyjskiej powieści psychologicznej (Bohater naszych czasów); jednym z jego licznych poematów jest Mcyri. Laik klasztorny (ros. Мцыри), wyd. w 1840. [przypis edytorski]

Lermontow, Michaił (1814–1841) — wybitny rosyjski poeta, dramatopisarz i prozaik romantyczny; autor pierwszej rosyjskiej powieści psychologicznej (Bohater naszych czasów). [przypis edytorski]

Lermontow, Michaił Juriewicz (1814–1841) — wybitny rosyjski poeta, dramatopisarz i prozaik romantyczny, autor powieści Bohater naszych czasów. [przypis edytorski]

Lermontow, Puszkin, Szczedrin, Czajkowski, Dostojewski — znani, dziewiętnastowieczni artyści rosyjscy. [przypis edytorski]

Lermunt — w rękopisie stale mylnie: Lernunt. [przypis redakcyjny]

Lerna — bagnisko w Peloponezie (por. Hydra lerneńska). [przypis redakcyjny]

Lerna — błoto, moczary, siedziba Hydry. [przypis redakcyjny]

Lernajskie moczary (mit. gr.) — bagno, w którym żyła Hydra Lernejska, potwór zabity przez Heraklesa. [przypis edytorski]

Lerna — staroż. kraina z wieloma strumieniami i bagnistym jeziorem, położona na wsch. wybrzeżu Płw. Peloponeskiego, między górami a morzem, na staroż. trasie z Argos na południe półwyspu. [przypis edytorski]

lernejski wąż — Hydra, potwór pokonany przez Heraklesa. [przypis edytorski]

Le Roi demande l'Officier du Prince de Neufchatel (fr.) — Król prosi oficera księcia Neufchatel. [przypis edytorski]

Le roi est mort, vive le roi! (fr.) — „Król umarł, niech żyje król!”, okrzyk, którym w daw. Francji ogłaszano śmierć władcy, a zarazem objęcie tronu przez jego następcę. [przypis edytorski]

Le roi est mort, vive le roi! (fr.) — „Król umarł, niech żyje król!”, okrzyk, którym w dawnej Francji ogłaszano śmierć władcy, a zarazem objęcie tronu przez jego następcę. [przypis edytorski]

Le roi s'amuse (fr.) — Król się bawi (tytuł dramatu Wiktora Hugo z 1832, w którym król Francji Franciszek I jest ukazany jako utracjusz i kobieciarz, stale poszukujący nowych przygód miłosnych). [przypis edytorski]

Le Roi Vièrge (fr.) — Król-Dziewica; Dziewiczy Król. [przypis edytorski]

Leroux, Gaston (1868–1927) — francuski pisarz i reporter. [przypis edytorski]

Leroux, Pierre Henri (1797–1871) — francuski filozof i działacz społeczny, teoretyk socjalizmu. [przypis edytorski]

Leroy-Beaulieu, Anatole (1842–1912) — francuski publicysta i historyk; członek Akademii Nauk Moralnych i Politycznych Instytutu Francuskiego (od 1887). [przypis edytorski]

Leroy-Beaulieu, Pierre Paul (1843–1916) — francuski ekonomista. [przypis edytorski]

Le Roy, Édouard (1870–1954) — francuski filozof i matematyk; propagator filozofii Bergsona, przedstawiciel katolickiego modernizmu. [przypis edytorski]

Leroy, Julian (1686–1754) — słynny zegarmistrz francuski, znany w całej Europie z zdolności w zakresie umiejętności mechanicznych. Zastosował doświadczenia Newtona nad ciałami płynnymi do budowy zegarów precyzyjnych z repetycjami czyli tzw. „repetierów”. [przypis tłumacza]