ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8742 przypisów.
mantelzak (z niem.) — torba podróżna. [przypis edytorski]
Mantes — miasto nad Sekwaną, w XI w. w granicach księstwa Normandii; w 1067 r. podczas walk o Mantes z królem Francji zginął Wilhelm Zdobywca. [przypis edytorski]
mantilla (hiszp.) — rodzaj peleryny. [przypis edytorski]
Mantinea — staroż. miasto we wsch. Arkadii, w środkowej części Peloponezu. Niedaleko Mantinei znajdowała się świątynia czczonej przez Arkadyjczyków Artemidy o przydomku Hymnia (hymniczna), gdzie zapewne Diotyma była kapłanką. [przypis edytorski]
Mantineja — stolica wschodniej Arkadii. [przypis tłumacza]
Manto — córka Tejrezjasza i także wieszczka; po śmierci ojca, gdy Teby zdobył Kreon, uciekła do Włoch, gdzie syn jej na pamiątkę od imienia matki Mantuę założył. [przypis redakcyjny]
mantolet kanoniczny — jedwabna peleryna. [przypis edytorski]
mantolety — płaszczyki, pelerynki. [przypis redakcyjny]
mantolet (z wł.) — płaszczyk jedwabny kanonika, noszony na komży. [przypis redakcyjny]
Manto (mit. gr.) — zwykle uznawana jest za córkę tebańskiego wróża Tejrezjasza. [przypis edytorski]
Manton — marka gładkolufowych strzelb skałkowych produkowanych przez londyńską spółkę braci Josepha i Johna Mantonów na przełomie XVIII i XIX w. [przypis edytorski]
Mantuańczyk — Franciszek Gonzaga, książę mantuański, mąż Izabelli d'Este. [przypis redakcyjny]
Mantua — rodzinne miasto Sordella i Wergiliusza. Na to urocze słowo Sordello zapomina na chwilę o swojej dumie i nieznajomego jako ziomka uściska. To spotkanie daje powód Dantemu z gorzką ironią wyrzekać na Włochy, wspólną ich ojczyznę, szarpaną wewnętrzną niezgodą i wojną domową. [przypis redakcyjny]
mantyka (gr.) — sztuka przepowiadania przyszłości, wróżbiarstwo. [przypis edytorski]
mantyka — sztuka przewidywania przyszłości. [przypis tłumacza]
mantyka — wróżbiarstwo. [przypis edytorski]
mantyka (z gr. mantiké) — sztuka przepowiadania przyszłości, wróżbiarstwo. [przypis edytorski]
mantyka — zrzęda. [przypis edytorski]
mantyla — damska pelerynka z jedwabiu lub szal z koronki na głowę i ramiona. [przypis edytorski]
mantyla — daw. krótka jedwabna pelerynka damska. [przypis edytorski]
mantyla (daw.) — krótka peleryna damska lub lekki szal, zwykle z czarnej koronki, zakrywający ramiona i głowę kobiet; tu forma zdr. [przypis edytorski]
mantyla (daw.) — krótka peleryna damska. [przypis edytorski]
mantyla (daw.) — rodzaj krótkiej peleryny damskiej. [przypis edytorski]
mantyla — krótka damska peleryna. [przypis edytorski]
mantyla — krótka peleryna damska lub lekki szal, zwykle z czarnej koronki, zakrywający ramiona i głowę kobiet. [przypis edytorski]
mantyla — lekki szal, zwykle z czarnej koronki, lub krótka peleryna damska. [przypis redakcyjny]
mantyla — lekki szal, zwykle z czarnej koronki, zakrywający ramiona i głowę kobiet. [przypis edytorski]
mantyla — najczęściej: krótki płaszczyk lub chustka, lekki szal zakrywający ramiona i głowę kobiet. [przypis edytorski]
mantyla — rodzaj szala z koronki. [przypis edytorski]
mantyla — szal, często ozdobny, noszony daw. przez kobiety na ramionach, a niekiedy również okrywający głowę. [przypis edytorski]
mantylka (daw.) — koronkowy szal lub krótka pelerynka. [przypis edytorski]
mantylka (daw.) — krótka jedwabna pelerynka damska; tu forma zdr. [przypis edytorski]
mantylka (daw.) — rodzaj krótkiej peleryny damskiej. [przypis edytorski]
mantylka — szal, często ozdobny, noszony daw. przez kobiety na ramionach, a niekiedy również okrywający głowę. [przypis edytorski]
mantylka (z łac. mantellum: okrycie) — rodzaj welonu, szala zarzucanego na głowę i ramiona, wykonanego z koronki a. cienkiej tkaniny. [przypis edytorski]
mantynowy (daw.) — jedwabny. [przypis edytorski]
manualik (daw., z łac.) — podręczna książeczka; podręcznik. [przypis edytorski]
Manu — Bóg. [przypis autorski]
manu, consilio, opere et oratione (łac.) — ręką, radą, czynem i modlitwą. [przypis redakcyjny]
manufaktura — tu: wyroby. [przypis edytorski]
Manuilski, Dmytro Zacharowycz (1883–1959) — ukraiński i radziecki polityk socjaldemokratyczny i komunistyczny, działacz państwowy; sekretarz Komitetu Wykonawczego Kominternu (1928–1943). [przypis edytorski]
manu militari (łac.) — zbrojnie, z bronią w ręku. [przypis edytorski]
Manu — praojciec ludzkości i prawodawca w hinduizmie. [przypis edytorski]
manu propria (łac.) — własnoręcznie. [przypis redakcyjny]
manus (łac.) — ręka. [przypis edytorski]
Manu — w hinduizmie imię praojca ludzkości, a także prawodawcy, pilnującego prawidłowego funkcjonowania wszechświata; księgi praw Manu (Księgi Manu, Manusmryti, Manawadharmaśastra): traktat opisujący powinności religijne hinduistów. [przypis edytorski]
Manu — w hinduizmie ojciec rodu ludzkiego i prawodawca. [przypis edytorski]
Manu (z sanskrytu) — w hinduizmie: praojciec i prawodawca ludzkości: stoi na straży prawidłowego funkcjonowania wszechświata, określając obowiązujące w nim prawa; Manu żyje przez okres jednej manwantary, w czasie jednego dnia Brahmy (jednej kalpy) pojawia się 14 kolejnych Manu. [przypis edytorski]
manvantara (sanskr.) — okres obiegu rodzącej życie fali kosmicznej, w czasie którego rozwija się na Ziemi życie. [przypis edytorski]
manwantara — Okres geologiczny milionów lat. [przypis autorski]
manwantara — w hinduizmie cykliczna era, odpowiadająca długości życia Manu, praojca ludzkości, trwająca 306.720.000 lat. [przypis edytorski]
Man — wyspa na M. Irlandzkim, między Wielką Brytanią a Irlandią, stanowiąca dependencję Korony brytyjskiej, tj. terytorium podległe Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, które odpowiada za ich sprawy zagraniczne i obronę, podczas gdy miejscowy parlament i rząd decydują o wszystkich sprawach wewnętrznych. W wyniku debaty parlamentarnej na posiedzeniu w listopadzie 1880 przegłosowano, że od 31 stycznia 1881 kobiety na wyspie miały prawo głosowania w wyborach powszechnych, ale prawo to obejmowało wyłącznie pełnoletnie panny i wdowy posiadające na wyspie nieruchomość przynoszącą co najmniej 4 funty przychodów rocznie; praw wyborczych nie przyznano mężatkom. [przypis edytorski]
Many — dusze zmarłych przodków. [przypis edytorski]
Many (mit. rzym.) — dusze zmarłych przodków. [przypis edytorski]
manželka (czes.) — małżonka. [przypis edytorski]
Manzanares — rzeka w środkowej Hiszpanii, przepływa przez Madryt. [przypis edytorski]
Manzoni, Alessandro (1785–1873) — jeden z najwybitniejszych nowszych pisarzy włoskich. Zrazu wolterianin, następnie żarliwy wyznawca katolicyzmu i twórca nowego kierunku włoskiej liryki religijnej w zbiorze Inni sacri. Jego tragedie, zrywając z formami szkoły francuskiej, były pierwszym wzorem narodowego dramatu we Włoszech, a znakomita powieść I promessi sposi, storia milanese del secolo XVII pierwszą włoską powieścią w nowoczesnym tego słowa znaczeniu. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
manzy — rosyjska nazwa Chińczyków. [przypis autorski]
Maorysi — rdzenna ludność Nowej Zelandii, potomkowie Polinezyjczyków, którzy jako pierwsi ludzie dotarli tam w XIII w. [przypis edytorski]
Maorytka — dziś popr.: Maoryska. [przypis edytorski]
mapa Liberii (…) wydana w Monrowii przez rząd, a zestawiona przez B. Andersona (…) jest atoli ważnym dokumentem… — mapa ta znajduje się w zbiorach ekspedycji. [przypis autorski]
mapa Liberii (…) zestawiona przez B. Andersona — Anderson żyje obecnie i mieszka w Monrowii, niestety w biedzie i w smutnym stanie zdrowia. [przypis autorski]
ma petite Żagussia (z fr.) — moja mała Jagusiu. [przypis edytorski]
mapka — mapka Europy, w niniejszym wydaniu nie zamieszczona (red. WL). [przypis edytorski]
ma pod nosem mleko (daw., pot.) — jest jeszcze dzieckiem. [przypis edytorski]
Ma przecież pod ręką / Fałsz w swej mowie, fałsz w swych czynach, fałsz nawet w przysiędze / Ma pod ręką swe podstępy, pieszczoty, podejścia (domi habet animum falsiloquom, falsificum, falsiiurium / domi dolos, domi delenifica facta, domi fallacias) — przekład usiłuje naśladować Plautowskie aliteracje i powtarzania słów. [przypis tłumacza]
maquillage (fr.) — makijaż. [przypis edytorski]
mara (biol.) — rodzaj dużych roślinożernych gryzoni zamieszkujących Amerykę Płd., obejmujący dwa gatunki: mara patagońska (Dolichotis patagonum) oraz mara solniskowa (Dolichotis salinicola). [przypis edytorski]
marabut — muzułmański przywódca religijny i nauczyciel w Afryce Zachodniej, historycznie również w Maroku, Algierii i Tunezji. [przypis edytorski]
marabut — przywódca duchowy w islamie, uważany za świętego o nadprzyrodzonych zdolnościach. [przypis edytorski]
marabut — ptak o łysej głowie, silnym dziobie i nagiej szyi ze zwisającym workiem skórnym, żyjący w Afryce. Tu: ozdobne pióra. [przypis edytorski]
marać (gw.) — macać, grzebać, szukać. [przypis edytorski]
Maracaibo, jezioro — akwen w płn.-zach. Wenezueli, mierzący 14 tys. km² powierzchni, zasilany przez liczne rzeki, połączony cieśniną Tablazo z Zatoką Wenezuelską, a tym samym z Morzem Karaibskim. [przypis edytorski]
Maracaibo — miasto w płn.-zach. Wenezueli, położone nad cieśniną łączącą jezioro Maracaibo z Zatoką Wenezuelską; zał. w 1529 jako kolonia hiszpańska, w 1668 zostało zdobyte i złupione przez bukanierów pod wodzą François l'Olonnais. [przypis edytorski]
ma (…) racją (daw.) — dziś: ma rację. [przypis edytorski]
ma racją (daw.) — dziś: ma rację. [przypis edytorski]
ma racją — dziś popr.: ma rację. [przypis edytorski]
mara — duch, zjawa. [przypis edytorski]
Maraffi, Luigi — kaznodzieja generalny zakonu dominikanów, w 1615 napisał do Galileusza list z przeprosinami, wyrażając oburzenie wobec ataku na uczonego, jaki zainicjował jego zakonny współbrat, Caccini, i uważając to za odosobniony wyskok. [przypis edytorski]
Marais — dzielnica Paryża na północnym brzegu Sekwany, w XVII w. najmodniejsza, arystokratyczna część miasta. [przypis edytorski]
Marais (fr.: bagna) — część Paryża na północnym brzegu Sekwany, w XIX w. zamieszkiwana przez drobnych kupców, rzemieślników i biedotę miejską. [przypis edytorski]
mara, mary — nosze, na których wynoszą zmarłego. [przypis redakcyjny]
maramba — uczony teolog lamaicki. [przypis redakcyjny]
Marañón, Gregorio (1887–1960) — hiszpański lekarz, naukowiec, historyk, pisarz i filozof; liberał; uważany za jednego z najwybitniejszych hiszpańskich intelektualistów XX w. [przypis edytorski]
Maranatha! (z aram.) — Przyjdź, Panie! [przypis edytorski]
mara nikczemna* (starop.) — złudne widziadło, zjawa. [przypis redakcyjny]
maraskino — rodzaj likieru z dzikiej wiśni (z różnymi aromatycznymi dodatkami), wyrabiany w Dalmacji nad Adriatykiem. [przypis edytorski]
Maras (z litew.) — Mór [tj. zaraza. Red. WL]. [przypis autorski]
Maras (z litew.) — mór, zaraza. [przypis edytorski]
Marathonomachowie (z gr.) — walczący pod Maratonem. [przypis edytorski]
Marat, Jean-Paul (1743–1793) — francuski polityk i dziennikarz okresu Rewolucji Francuskiej, bliski współpracownik Robespierre'a i Saint-Justa, jakobin; zabity przez Charlotte Corday z obozu żyrondystów. [przypis edytorski]
Marat, Jean-Paul (1743–1793) — francuski polityk i dziennikarz okresu Rewolucji Francuskiej, bliski współpracownik Robespierre'a i Saint-Justa, jakobin; zabity przez Charlotte Corday z obozu żyrondystów. [przypis edytorski]
Marat, Jean-Paul (1743–1793) — fr. polityk i dziennikarz okresu Rewolucji Francuskiej, bliski współpracownik Robespierre'a i Saint-Justa, jakobin; zabity przez Charlotte Corday z obozu żyrondystów, stał się „męczennikiem rewolucji”. [przypis edytorski]
Marat, Jean-Paul (1743–1793) — fr. polityk i dziennikarz okresu Rewolucji Francuskiej, jakobin, zabity przez Charlotte Corday. [przypis edytorski]
Marat, Jean-Paul (1743–1793) — polityk z okresu Rewolucji Francuskiej, zabity przez Charlotte Corday. [przypis edytorski]
Maraton — miejsce bitwy stoczonej w roku 490 p.n.e., w której wojska ateńskie pod dowództwem Miltiadesa pokonały armię perską. [przypis edytorski]
Maraton — miejscowość w Grecji, położona na wybrzeżu Attyki. [przypis edytorski]
Maraton — równina na brzegu Morza Egejskiego. [przypis edytorski]
mara — tu: przywidzenie, wyobrażenie. [przypis edytorski]
mara — tu: złudzenie. [przypis edytorski]
