Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 457 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 158545 przypisów.

legart (daw.) — ospalec, leń. [przypis redakcyjny]

legart — wyżeł, leń (piecuch). [przypis redakcyjny]

legary — belki, na których położona jest podłoga. [przypis redakcyjny]

legata, imieniem Walona, biskupa belowaceńskiego — w oryg. łac.: legatus, Valo nomine, Belvacensis episcopus; Walo a. Gwalo, biskup Beauvais (płn. Francja) w l. 1100–1104, jako legat papieski bawił w Polsce zapewne wiosną 1003 r. [przypis edytorski]

legata papieskiego i (…) prałatów — Prawdopodobnie prałaci rzymscy, którzy stanowili świtę legata papieskiego Chigi. [przypis tłumacza]

legatorka — powiernica. [przypis edytorski]

legat — poseł, wysłannik. [przypis edytorski]

legat — przedstawiciel papieża. [przypis edytorski]

legat — spadek; tu: suma zapisana w testamencie służącemu przez pana. [przypis edytorski]

legat — spadek, zapis w testamencie. [przypis edytorski]

legat — tu: rzeczy zapisane w spadku. [przypis edytorski]

legat — tu: wysokiej rangi oficer rzymski wyznaczony przez wodza, dowodzący pojedynczym legionem; pod nieobecność wodza mógł także dowodzić całą armią. [przypis edytorski]

Legatu cne exekutory… — egzekutorów [wykonawców; Red.WL] tych wyszczególnia Villon w kilku strofkach, które w przekładzie opuszczono. [przypis tłumacza]

legat — w staroż. Rzymie: wysłannik, przedstawiciel, ambasador a. dowódca wojsk wyznaczony przez władzę zwierzchnią; legatowi towarzyszyło trzech liktorów; tu: adiutant wodza. [przypis edytorski]

legat — zapis testamentowy dla instytucji lub osoby niebędącej spadkobiercą. [przypis edytorski]

legat — zapis testamentowy dla osoby niebędącej spadkobiercą. [przypis edytorski]

legat — zapis testamentowy dla osoby niebędącej spadkobiercą. [przypis edytorski]

legat (z łac.) — zapis w testamencie. [przypis redakcyjny]

Legawa suka — legawiec: wyżeł, pies myśliwski. [przypis redakcyjny]

legawce a. psy legawe — psy myśliwskie, które wystawiają zwierzynę, ale, w przeciwieństwie do chartów, nie gonią jej i nie aportują; dawniej legawce po zwietrzeniu ofiary przylegały do ziemi w oczekiwaniu na myśliwego, stąd wzięła się ich nazwa, dziś częściej wystawiają na stojąco; do legawców należą m.in. wyżły, pointery i setery. [przypis redakcyjny]

legawiec — pies myśliwski wystawiający zwierzynę. [przypis edytorski]

legawiec — typ psa myśliwskiego używanych do wystawiania zwierzyny na polowaniu. [przypis edytorski]

legawy — o psie: wystawiający zwierzynę myśliwemu i aportujący ją po postrzeleniu. [przypis edytorski]

le génie du sexe (fr.) — geniusz seksu. [przypis edytorski]

lege artis (łac.) — według zasad sztuki. [przypis edytorski]

lege artis (łac.) — wedle reguł sztuki. [przypis edytorski]

lege artis (łac.) — wedle reguł sztuki. [przypis edytorski]

lege artis (łac.) — zgodnie z zasadami. [przypis edytorski]

lege artis (łac.) — zgodnie z zasadami sztuki; prawidłowo. [przypis edytorski]

Lege, domine (łac.) — Czytaj, panie. [przypis edytorski]

Legenda kolorów — w niniejszym wydaniu w przyczyn technicznych tekst nie jest różnicowany kolorami. Teksty nieautorskie oraz ich źródła wskazano w Bibliografii. [przypis edytorski]

LegendaLegenda Młodej Polski. Studia o strukturze duszy kulturalnej, książka Brzozowskiego, opublikowana w 1909 roku. [przypis edytorski]

legenda o Walgierzu Wdałym (tj. pięknym) — wzięta przez Sienkiewicza z Kroniki Wielkopolskiej (XIV/XV w.), oparta na zachodnioeuropejskim eposie o Walterze i Helgundzie. [przypis edytorski]

Legendy te opracował niedawno Paweł Cazin w książce typowej jako wyraz stosunku przeciętnego chrześcijanina do zwierzęcia — [Paul Cazin], Bestiare des deux Testaments, Bloud, Paris 1927. Autor jest znawcą języka i literatury naszej, znakomitym tłumaczem pamiętników Paska. [przypis autorski]

lege publica (łac.) — prawem publicznym (tj. uchwałą sejmową). [przypis redakcyjny]

leges curiatae (łac.) — ustawy kurialne. [przypis edytorski]

Leges (…) iudico (łac.) — ustawy ustanawiam, władcami władam, sędziów sądzę. [przypis redakcyjny]

lege vetitum (łac.) — nie wbrew prawu. [przypis redakcyjny]

leggio (wł.) — pulpit do czytania. [przypis redakcyjny]

Legia Cudzoziemska — francuska elitarna zawodowa jednostka bojowa, w której służą obywatele obcych państw. [przypis edytorski]

Legia Cudzoziemska, fr. Légion étrangère — elitarna francuska zawodowa jednostka wojskowa, w której formalnie mogą służyć tylko obywatele obcych państw. [przypis edytorski]

Legia Honorowa — najwyższe francuskie odznaczenie nadawane wojskowym i cywilom, ustanowione przez Napoleona Bonapartego w 1802; dzieli się na 5 klas: Krzyż Wielki, Wielki Oficer, Komandor, Oficer, Kawaler. [przypis edytorski]

legia honorowa — najwyższy order francuski ustanowiony przez Napoleona w 1802 r. [przypis redakcyjny]

legia piętnasta — τὸ πέμπτον καὶ δέκατον τάγμα, a nie piąta i dziesiąta, jak rozumieją wszyscy tłumacze, bo byłoby τὸ πέμπτον καὶ τὸ δέκατον, a potwierdza to ustęp 9, w którym jest wzmianka o trzech żołnierzach z legii piętnastej, gdzie sami tłumacze uznali, iż jest mowa o jednej legii, a nie dwóch. Wynika to zresztą z samej treści niniejszego ustępu i rozkładu wojsk, które z trzech stron atakowały miasto. [przypis tłumacza]

legia rzymska — za czasów cesarstwa legia liczyła około 6000 ludzi. [przypis redakcyjny]

legia (z łac.) — legion; w łac. średniowiecznej oznaczający zazwyczaj oddział jazdy liczący 1000 rycerzy; tu może oznaczać oddziały piesze. [przypis edytorski]

legię dziesiątą — p. VII, I, 2, pozostawioną w Jerozolimie. [przypis tłumacza]

legię piętnastą — τὸ πέμπτον καὶ δέκατον (Niese); τὸ τε πέμπτον καὶ τὸ δέκατον (Dindorf), stąd mylnie u tłumaczy, że wysłał go po dwie legie, piątą i dziesiątą. Słuszna była uwaga Henkla, oparta na badaniach innych uczonych (Renier, Schurer), że chodzić może tylko o legię XV, o której mowa dalej w Wojnie III, IV, 2. „Przyjęły go (Tytusa) w judzkiej ziemi trzy pułki, piąty, dziesiąty i piętnasty”, Tacyt, Dzieje V, 1, przekł. Naruszewicza). [przypis tłumacza]

legie piąta, dziesiąta i piętnasta — patrz wyżej III, I, 3; więc Wespazjan przywiódł ze sobą dwie legie, piątą i dziesiątą. Tytus piętnastą. Clementz, chcąc widocznie uzgodnić błędne III, I, 3 tekstu, który miał przed sobą, z ścisłym III, IV, 2, idzie za błędnym III, I, 3 i dodaje własnowolnie słowo „Wespazjan”, pisząc, że Tytus przywiódł legię piątą i dziesiątą, a Wespazjan piętnastą. [przypis tłumacza]

legijony — legiony; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

Legion Arabski — istniejący w latach 1920–1956 w Transjordanii, a później w Jordanii, elitarny związek taktyczny piechoty zmechanizowanej Jordańskich Sił Zbrojnych utworzony przez brytyjskie władze mandatowe do ochrony interesów Wielkiej Brytanii na Bliskim Wschodzie. [przypis edytorski]

Legionista z 1914 r. — żołnież Legionów Polskich, postać niewystępująca pierwotnie w dramacie Rydla, dodana wraz z rozwojem tradycji scenicznej. [przypis edytorski]

Legionista — żołnierz Legionów Polskich Dąbrowskiego. [przypis edytorski]

Legionista z r. 1914 — kwestia z utrwalonej przez tradycję sceniczną wersji dramatu Rydla. [przypis edytorski]

legion Mickiewiczowski — jednostka wojskowa utworzona przez Adama Mickiewicza w 1848 r. w Rzymie w celu walki o wyzwolenie Włoch. [przypis edytorski]

Legion Młodych — młodzieżówka obozu sanacyjnego, o silnym zabarwieniu antykapitalistycznym; rozwijała się dynamicznie w latach 1930–1933, później uległa rozłamom. [przypis edytorski]

Legion Młodych — radykalna piłsudczykowska organizacja młodzieżowa, utworzona w 1930 w celu zwalczania wpływów opozycji (zwłaszcza endecji) na wyższych uczelniach; głosiła ideologię skoncentrowaną na służbie państwu, antykapitalistyczną, antykomunistyczną i antyklerykalną. [przypis edytorski]

Legion Młodych — radykalna piłsudczykowska organizacja młodzieżowa, utworzona w celu zwalczania wpływów opozycji (zwłaszcza endecji) na wyższych uczelniach; głosiła ideologię skoncentrowaną na służbie państwu, antykapitalistyczną, antykomunistyczną i antyklerykalną. [przypis edytorski]

legion — podstawowa i największa jednostka taktyczna armii rzymskiej, licząca 5000–6000 żołnierzy; przen.: wielka liczba, mnóstwo ludzi lub innych istot. [przypis edytorski]

legion — podstawowa i największa jednostka taktyczna armii rzymskiej, licząca 5000–6000 żołnierzy; przen.: wielka liczba, mnóstwo ludzi lub innych istot. [przypis edytorski]

Legion — Polski we Włoszech. [przypis redakcyjny]

Legion Wysockiego — utworzony przez gen. Józefa Wysockiego legion polski liczący ok. 3 tys. żołnierzy, wspierający powstanie węgierskie, które wybuchło 15 marca 1848 pod wpływem wiadomości o rewolucji w Paryżu oraz Wiedniu, stanowiące część Wiosny Ludów. [przypis edytorski]

Legiony Polskie na Węgrzech — oddziały zorganizowane przez gen. Józefa Wysockiego na Węgrzech w latach 1848–1849 w czasie powstania węgierskiego. [przypis edytorski]

Legiony Polskie — polska formacja wojskowa wchodząca w skład armii austro-węgierskiej, utworzona 27 sierpnia 1914 z inicjatywy polskich stronnictw politycznych w Galicji, walcząca w I wojnie światowej po stronie państw centralnych; do Legionów mogli wstąpić Polacy z Galicji zwolnieni od służby wojskowej oraz ochotnicy z Królestwa Polskiego. [przypis edytorski]

Legi satisfactum est (łac.) — stało się zadość prawu (domyślnie: małżeńskiemu). [przypis redakcyjny]

legislatorek (z łac. legislator: prawodawca) — pogard.: prawodawca, poseł na sejm. [przypis edytorski]

legitima (łac.) — prawowita. [przypis redakcyjny]

legitime natos (łac.) — legalnie urodzony. [przypis edytorski]

legitime natos (łac.) — urodzonych z legalnego małżeństwa. [przypis redakcyjny]

legitimo tutori (łac.) — prawnemu opiekunowi. [przypis redakcyjny]

legitymistyczny (z fr.) — tu: związany ze zwolennikami dynastii Burbonów. [przypis edytorski]

legiwać — daw. forma wyrażająca czynność wielokrotną a. zwyczajową; znaczenie: kłaść się. [przypis edytorski]

legiwać — kłaść się zwykle; leżeć zazwyczaj. [przypis edytorski]

legjon — dziś popr.: legion. [przypis edytorski]

legnoł (gw.) — położył się. [przypis edytorski]

lego, legere (łac.) — zbierać; wybierać; czytać (III koniugacja). [przypis edytorski]

legować (daw.) — zapisywać. [przypis redakcyjny]

legowany — zapisany w testamencie. [przypis edytorski]

le grand-duc Michel (fr.) — wielki książę Michał; tj. Michał Pawłowicz Romanow (1798–1849), młodszy brat Aleksandra i Konstantego. [przypis edytorski]

le Grand Général (fr.) — tu: hetman wielki. [przypis edytorski]

le grand malheur (fr.) — wielkie nieszczęście. [przypis edytorski]

le grand rideau du peyotl s'est dechire (fr.) — wielka zasłona peyotlu rozdarła się. [przypis edytorski]

legszy (starop. forma) — poległszy. [przypis edytorski]

legumina — deser. [przypis edytorski]

leguminami — [N.lm:] pożywieniem roślinnym. [przypis redakcyjny]

legumina — żywność, strawa (mąka, kasza, groch itp.). [przypis redakcyjny]

leguminy — dosł. desery; tu: artykuły żywnościowe. [przypis edytorski]