Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4020 przypisów.
łupieżny — dziś: łupieżczy. [przypis edytorski]
łupież (starop.) — skóra zdjęta ze zwierzęcia. [przypis edytorski]
łupież — tu: łupieżcza wyprawa; wyprawa po łupy. [przypis edytorski]
łupież — tu: łup; owoc łupiestwa. [przypis edytorski]
łupieztwo — dziś popr. pisownia: łupiestwo. [przypis edytorski]
łupiskóra (daw.) — zdzierca, wyzyskiwacz. [przypis edytorski]
łupki — kawałki drewna stosowane do usztywnienia kończyny. [przypis edytorski]
łupki — odłupane kawałki drewna, często wykorzystywane jako prowizoryczne usztywnienie złamanej kończyny. [przypis edytorski]
łupkobarwny (neol.) — w kolorze łupku, to jest odmiany łupliwego kamienia. [przypis edytorski]
łupy — dziś N.lm: łupami. [przypis edytorski]
łupy — dziś popr. forma N. l. mn.: łupami. [przypis edytorski]
łusk (daw. forma) — dziś D.lm: łusek. [przypis edytorski]
Łuskina, Ewa (1879–1942) — polska poetka, nowelistka, powieściopisarka. [przypis edytorski]
łuskokryta ręka — ręka okryta pancerną rękawicą, z metalowych płytek mocowanych do skórzanego podkładu. [przypis edytorski]
łuskoskrzydłe, Lepidoptera (biol.) — motyle; nazwa biologiczna pochodzi od tego, że ich skrzydła są pokryte są drobnymi łuskami. [przypis edytorski]
łuszczasty — posiadający łuski. [przypis edytorski]
Łuszczewska Jadwiga, pseud. lit. Deotyma (1834–1908) — pisarka, poetka. Prowadziła salon literacki, w którym zasłynęła jak improwizatorka; co do jej talentu zdania są podzielone. Autorka powieści dla młodzieży, m.in Panienka z okienka (1898). [przypis edytorski]
łuszczka — łuska. [przypis edytorski]
Łuszczkiewicz-Gallowa, Róża (1893–1919) — aktorka. [przypis edytorski]
łuszczkowany (daw.) — pokryty łuskami, łuskowy; od daw. łuszczka: zdr. od łuska. [przypis edytorski]
łuszczyna (daw., gw.) — łupina; tu: skorupka jajka. [przypis edytorski]
łuszczy się — prawdop. błąd źródła; przypuszczalnie winno być „łyszczy się”, tj. błyszczy. [przypis edytorski]
łut — daw. jednostka masy, licząca 1/32 funta, tj. w różnych miejscach i czasach od 10 g do 50 g; przen.: nieco, odrobina. [przypis edytorski]
łut — daw. jednostka masy, licząca 1/32 funta, tj. w różnych miejscach i czasach od 10g do 50g. W końcu XIX w. w Warszawie używano miar systemu rosyjskiego, w którym łut wynosił niecałe 13g (ok. 0,0128 kg). [przypis edytorski]
łut — daw. jednostka wagi, licząca 1/32 funta, tj. w różnych miejscach i czasach od 10 g do 50 g. [przypis edytorski]
łut — dawna jednostka masy (1/32 funta). [przypis edytorski]
łut — dawna jednostka miary masy, w zależności od czasu i regionu wynosiła od 10 do 50 gramów. [przypis edytorski]
łut — dawna jednostka wagi, licząca 1/32 funta lub 1/16 grzywny (marki), tj. ok. 12–17 g. [przypis edytorski]
łut — dawna jednostka wagi, licząca 1/32 funta, tj. w różnych miejscach i czasach od 10 g do 50 g. [przypis edytorski]
łut — dawna jednostka wagi, licząca 1/32 funta, tj. w różnych miejscach i czasach od 10 g do 50 g.; tu przen.: odrobina. [przypis edytorski]
łut (daw.) — niewielka jednostka masy, tu przen.: nieco, odrobina. [przypis edytorski]
łut (daw.) — niewielka jednostka masy, tu przen.: nieco, odrobinę. [przypis edytorski]
Łużyczanie — plemię słowiańskie, zamieszkujące teren Dolnych Łużyc. [przypis edytorski]
Łużyn, Piotr Pietrowicz — jedna z postaci w powieści Fiodora Dostojewskiego Zbrodnia i kara; piastujący dość wysoką w carskiej Rosji rangę radcy dworu karierowicz i oszust, pragnący uchodzić za nowoczesnego, otwartego na modne prądy umysłowe (pozytywizm) i eleganckiego (jednym z jego rekwizytów jest wyperfumowana chusteczka); narzeczony Duni, siostry Raskolnikowa, głównego bohatera powieści. [przypis edytorski]
łuza — także: rękaw; umieszczony na krawędzi stołu bilardowego jeden z sześciu otworów, do którego wbija się bile za pomocą kija; wyraz pochodzący z terminologii związanej z grą w bilard. [przypis edytorski]
łuza — tu: rodzaj otworu w poszyciu dachowym. [przypis edytorski]
łycari prijszły (z ukr.) — rycerze przyszli. [przypis edytorski]
łycar (ukr.) — rycerz. [przypis edytorski]
łycary prijszli, szczo bitwa buła (z ukr.) — rycerze przyszli, że bitwa była. [przypis edytorski]
łych a. łycho (gw.) — łysina. [przypis edytorski]
łycho (ukr.) — licho, bieda, źle. [przypis edytorski]
łycho (ukr.) — źle. [przypis edytorski]
Łyczaków — wsch. dzielnica Lwowa. [przypis edytorski]
Łyczakowska — historyczna ulica lwowska w okolicy znanego Cmantarza Łyczakowskiego. [przypis edytorski]
łyczakowsko-holzapflowski — Rudolf Maria Holzapfel (1874–1930) to austriacki psycholog i filozof urodzony w Krakowie, pierwszy człon odsyła natmiast do Lwowa (Cmentarz Łyczakowski) i, prawdopodobnie, lwowskiej szkoły filozoficznej. [przypis edytorski]
łyczanemi sznury — dziś popr. forma N.lm: łyczanymi (łykowymi) sznurami. [przypis edytorski]
łyczany (starop.) — wykonany z łyka. [przypis edytorski]
łyczany — zrobiony z łyka. [przypis edytorski]
łyczek (daw., pogard.) — mieszczanin. [przypis edytorski]
łyczek — zdrobn. od daw. łyk: mieszczanin; mieszczanie nosili ubrania łyczakowe (lniane, zazwyczaj żółtej barwy), w przeciwieństwie do karmazynów, czyli zamożnej szlachty noszącej czerwone żupany z wykwintniejszych materiałów. [przypis edytorski]
łyczko ciągnąć (daw.) — korzystać. [przypis edytorski]
łyczkowy (daw., pogard.) — zdrobn. przym. od rzecz. łyk: mieszczanin. [przypis edytorski]
łyczko — zdrobnienie od łyko. [przypis edytorski]
łyka (lm) — pęta, sznury roślinne do krępowania więźniów. [przypis edytorski]
łyka — pęta, sznury roślinne do krępowania więźniów. [przypis edytorski]
łyka — sznury, więzy; tu: niewola. [przypis edytorski]
łyka — tu: więzy. [przypis edytorski]
łyka — więzy. [przypis edytorski]
łyk (daw., pogardl.) — mieszczanin. [przypis edytorski]
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część pierwsza
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
łyk (daw. pogard.) — mieszczanin, nie-szlachcic. [przypis edytorski]
łyk (daw. pogard.) — mieszczanin. [przypis edytorski]
łyk (daw., pogard.) — mieszczanin. [przypis edytorski]
łyk (daw.) — pogard.: mieszczanin. [przypis edytorski]
łyk (daw.) — pogard. o mieszczaninie; mieszczuch. [przypis edytorski]
łyko, częściej w lm łyka — sznury, więzy. [przypis edytorski]
łyko — tu: sznur konopny, skręcony z łykowatych części łodyg konopi. [przypis edytorski]
łyko — włóknista tkanka roślinna przewodząca wodę. [przypis edytorski]
łyk — pogardliwa nazwa mieszczanina. [przypis edytorski]
łyk (pogardl.) — mieszczanin. [przypis edytorski]
łyk (pogard.) — tu: mieszczuch, mieszczanin. [przypis edytorski]
łypać — spoglądać. [przypis edytorski]
łypiąc powiekami — czasownik „łypać” oznacza zerkać, spoglądać nagle przez chwilę na kogoś lub na coś i odnosi się do oczu: łypać oczyma. [przypis edytorski]
łypy (gw.) — wargi. [przypis edytorski]
Łyra, hde ty (z ukr.) — liro, gdzie jesteś. [przypis edytorski]
łyra moja, hde ty (z ukr.) — liro moja, gdzie jesteś. [przypis edytorski]
łyśnić (gw.) — lśnić. [przypis edytorski]
Łysą Górę — dziś: Góra Trzech Krzyży a. Góra Trzykrzyska; wcześniej także Krzywa Góra. [przypis edytorski]
Łysa Polana — duża polana w Dolinie Białki, a zarazem niewielka osada, położona na terenie obecnego Tatrzańskiego Parku Narodowego. [przypis edytorski]
łyskać — błyskać, połyskiwać. [przypis edytorski]
łyskać (daw., gw.) — świecić. [przypis edytorski]
łyskać się — błyskać się (o błyskawicach widocznych na niebie). [przypis edytorski]
łyskać się (daw.) — błyskać się (o błyskawicach widocznych na niebie). [przypis edytorski]
łyskający — błyskający. [przypis edytorski]
łyskających krwawą łuną wulkanów Kruppa — wielkich niemieckich zakładów zbrojeniowych koncernu Krupp AG w Essen. [przypis edytorski]
łyskańce — błyskawice. [przypis edytorski]
łyskanie (daw.) — błysk. [przypis edytorski]
łysk — dziś: błysk. [przypis edytorski]
łyskliwy — dziś raczej: połyskliwy. [przypis edytorski]
łyskliwy (gw.) — połyskliwy. [przypis edytorski]
łysnąć — błysnąć. [przypis edytorski]
łysnął (gw.) — błysnął. [przypis edytorski]
łysta (gw.) — łydka. [przypis edytorski]
łyst (daw.) — łydka. [przypis edytorski]
łysy nie kapuje (gw.) — bezksiężycowa noc. [przypis edytorski]
Łyszczyński, Kazimierz (1634–1689) — polski filozof skazany na śmierć za ateizm, autor traktatu De non existentia Dei („O nieistnieniu Boga”); wcześniej, w latach 1655–1657 służył w wojsku koronnym w chorągwi Jana Sapiehy, a następnie w wojskach litewskich pod dowództwem księcia podkanclerzego W.K.L. Lwa Kazimierza Sapiehy, walcząc z najazdem moskiewskim, szwedzkim i węgierskim; w latach 1658–1666 w zakonie jezuitów studiował filozofię (w Krakowie i Kaliszu) i teologię (we Lwowie); wystąpił z zakonu i zajął się polityką; był wybierany wielokrotnie posłem na sejm z województwa brzeskiego; zadenuncjowany prawdopodobnie przez sąsiada, został oskarżony i osądzony na podstawie wykradzionego rękopisu wspomnianego dzieła, nad którym pracował od 1674 r., stanowiącego dialog ateisty z wierzącym; skazany na karę śmierci i konfiskatę dóbr za ateizm, co formalnie zostało zakwalifikowane jako zbrodnia obrazy majestatu królewskiego (król Jan III Sobieski nie zaprotestował w obronie skazanego), egzekucję wykonano 30 marca 1689 na Rynku Starego Miasta w Warszawie, gdzie kat ściął Łyszczyńskiego, po czym jego ciało spalono (istnieją też inne relacje, przedstawiające bardziej okrutne praktyki nad skazanym); papież Innocenty XI wyraził swoje oburzenie wyrokiem w liście przesłanym na ręce króla polskiego. [przypis edytorski]
łyty — dziś popr.: łydki. [przypis edytorski]
łyżka z resztkami chumecu (…) zebranymi (…) ze wszystkich zakątków mieszkania — na pamiątkę pośpiechu, z jakim Izraelici opuszczali Egipt, podczas święta Pesach spożywa się macę, chleb przaśny. Podczas Pesach nie wolno jeść pieczywa na zakwasie, ani nawet posiadać go w domu; w przeddzień święta należy starannie oczyścić dom z chumecu, przy czym okruchy chlebowe tradycyjnie zbiera się na drewnianą łyżkę, a następnie spala. [przypis edytorski]
łyżnik — drewniana półeczka z otworami na łyżki. [przypis edytorski]
łyżnik — drewniana półka na łyżki. [przypis edytorski]
łżeć (daw.) — kłamać; łżeszże: konstrukcja z partykułą -że, znaczenie: czy nie kłamiesz. [przypis edytorski]
