ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8742 przypisów.
minaret — wysoka wieża meczetu, z której muzułmanie są nawoływani do modlitwy. [przypis edytorski]
minaret (z tur.) — wieża przy meczecie. [przypis edytorski]
Minas Geraes — dziś popr.: Minas Gerais, stan Brazylii położony w środkowowschodniej części kraju. [przypis edytorski]
Minas Geraes — jeden ze stanów Brazylii. [przypis edytorski]
mina — staroż. jednostka monetarna, w greckim systemie attyckim równa 436 g srebra; minę dzielono na 100 drachm, zaś 60 min tworzyło talent. [przypis edytorski]
mina — staroż. jednostka monetarna, w systemie attyckim równa 436 g srebra; minę dzielono na 100 drachm, zaś 60 min tworzyło talent. [przypis redakcyjny]
mina — staroż. jednostka pieniężna oraz jednostka wagi. [przypis edytorski]
mina — starożytna jednostka masy, ok. 0,5 kg. [przypis edytorski]
mina — starożytna jednostka wagowa i pieniężna używana na Bliskim Wschodzie, potem także w Grecji, równa 1/60 talentu; mina funkcjonowała jako określenie wartości: domyślnie mina srebra; używana w Atenach mina attycka miała ok. 437 g. [przypis edytorski]
mina — starożytna jednostka wagowa i pieniężna używana na Bliskim Wschodzie, potem także w Grecji, równa 1/60 talentu; mina funkcjonowała jako określenie wartości: domyślnie mina srebra; używana w Atenach mina attycka miała ok. 437 g. Sto pięćdziesiąt min było wielką kwotą, wystarczającą na zapłacenie żołdu całej załodze statku wojennego za dwa i pół miesiąca służby (por. Tukidydes, Wojna peloponeska VI 8; VI 31). [przypis edytorski]
mina — starożytna jednostka wagowa i pieniężna używana na Bliskim Wschodzie, potem także w Grecji, równa 1/60 talentu. Mina funkcjonowała jako określenie wartości: domyślnie mina srebra; używana w Atenach mina attycka miała ok. 437 g. Sto min było wielką kwotą, porównywalną z kosztem budowy typowej triery, trójrzędowego statku wojennego. [przypis edytorski]
mina — starożytna jednostka wagowa i pieniężna używana na Bliskim Wschodzie, potem także w Grecji, równa 1/60 talentu; mina funkcjonowała jako określenie wartości: domyślnie mina srebra; używana w Atenach mina attycka miała ok. 437 g, jako jednostka pieniężna dzieliła się na 100 drachm. [przypis edytorski]
mina — starożytna jednostka wagowa i pieniężna używana na Bliskim Wschodzie, potem także w Grecji, równa 1/60 talentu; mina funkcjonowała jako określenie wartości: domyślnie mina srebra; używana w Atenach mina attycka miała ok. 437 g, mina perska była o ok. 1/4 większa. [przypis edytorski]
mina — starożytna jednostka wagowa i pieniężna używana na Bliskim Wschodzie, potem także w Grecji, równa 1/60 talentu; używana w Atenach mina attycka miała ok. 437 g. [przypis edytorski]
mina — tu: podkop. [przypis edytorski]
Minatur (…) facit (łac.) — Grozi wojną, a nie toczy jej; tak cały naród polski zwykł czynić. [przypis redakcyjny]
mincarz a. mincerz — rzemieślnik zajmujący się biciem monet i medali. [przypis edytorski]
mincarz (daw.) — kujący monetę. [przypis redakcyjny]
mincarz — wykwalifikowany pracownik mennicy, zwł. przed jej zmechanizowaniem. [przypis edytorski]
Mincel — wśród mieszkańców Lublina do dziś utrzymuje się wersja, że pierwowzorem Minclów z Lalki byli lubelscy kupcy tegoż nazwiska. [przypis redakcyjny]
mincerz (daw.) — rzemieślnik pracujący w mennicy. [przypis edytorski]
Mincha a. Minche — modlitwa popołudniowa. [przypis edytorski]
mincha — dosł.: „ofiara, dar”; nazwa modlitwy popołudniowej. [przypis tłumacza]
Mincha (Minche) — modlitwa popołudniowa. [przypis tłumacza]
Mincha — modlitwa popołudniowa. [przypis edytorski]
Mincha — modlitwa popołudniowa. [przypis tłumacza]
mincha — modlitwa popołudniowa. [przypis tłumacza]
mincha — w judaizmie codzienna modlitwa popołudniowa. [przypis edytorski]
minderwärthige Nationen (niem.) — właśc. minderwertige Nationen, gorsze narody. [przypis edytorski]
minderwärtig (niem.) — małowartościowy. [przypis edytorski]
minderwertig (niem.) — gorszy, niepełnowartościowy. [przypis edytorski]
Mindowe (ok. 1203–1263) — Mendog, wielki książę (1235–1253), a następnie król Litwy (1253–1263); doprowadził do zjednoczenia księstw plemiennych, osadził swego syna na podbitej Rusi Czarnej w Nowogródku; w 1251 r. przyjął chrzest, aby papież Innocenty IV wyraził zgodę na jego koronację, która odbyła się w 1253 r.; w 1261 r. powrócił do wiary przodków i wspierał walczących z Krzyżakami pruskimi i inflanckimi Żmudzinów. Zginął w wyniku spisku miejscowych książąt; jego krwawe rządy i burzliwe dzieje stały się tematem dramatu Juliusza Słowackiego Mindowe (1829). [przypis edytorski]
Mindowsli — imię Mindows z daw. partykułą pytajną li: czy Mindows, czyżby to Mindows. [przypis edytorski]
Mindows, Mindowe, dziś raczej Mendog, litew. Mindaugas (ok. 1200–1263) — wielki książę litewski, uważany za pierwszego króla Litwinów. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mindowsu — dziś popr. forma C. od imienia Mindows: Mindowsowi. [przypis edytorski]
Mindowsże — imię Mindows z partykułą -że, wyrażającą zdziwienie (Czyżby to naprawdę był ten sam Mindows, co dawniej?). [przypis edytorski]
minęło było (daw.) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: minęło wcześniej, już uprzednio itp. [przypis edytorski]
Minęło dopiero cztery czy pięć wieków jak król francuski, wbrew ówczesnym zwyczajom, wziął straż, aby się ubezpieczyć od morderców, których jakiś królik azjatycki nasłał na jego zgubę. — Filip August, któremu, w czasie wyprawy krzyżowej (1191), nieraz groziło niebezpieczeństwo ze strony skrytobójczych fanatyków. [przypis tłumacza]
minęliśmy (…) i okrążyli (daw.) — konstrukcja, w której końcówka fleksyjna pierwszego czasownika ma zastosowanie również dla kolejnego (kolejnych); dziś: minęliśmy i okrążyliśmy. [przypis edytorski]
minęli (…) wieki — dziś popr.: minęły wieki. [przypis edytorski]
Mineja — zbiór tekstów liturgicznych lub modlitw w tradycji prawosławnej. [przypis edytorski]
miner (daw., ang.) — górnik, człowiek pracujący w kopalni. [przypis edytorski]
Minerwa i Junona (…) pyta Spence — [patrz:] Polymetis Dial., VI, p. 63. [przypis redakcyjny]
Minerwa (mit. gr.) — bogini mądrości, rzemiosła i sztuki; tu przenośne określenie inteligencji jako grupy społecznej, ludzi kształtujących opinię. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości i sztuk, odpowiednik gr. Ateny. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości i sztuk, odpowiednik gr. Ateny; tu: dziewczyna mądra i piękna jak bogini. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości i sztuk, odpowiednik greckiej Ateny. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości i sztuk, utożsamiana z grecką Ateną. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości i wojny sprawiedliwej, utożsamiana z grecką Ateną. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości, nauki i literatury, utożsamiana z grecką Ateną. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości, nauk i umiejętności, utożsamiana z Ateną (Palladą) w mit. gr.; tu metonim.: zdolność, wymowa. [przypis redakcyjny]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości; odpowiedniczka gr. Ateny. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości, odpowiednik gr. Ateny. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości, opiekunka rzemiosła, sztuki i literatury; odpowiednik greckiej Ateny, córki Zeusa, zrodzonej z jego głowy. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości, opiekunka rzemiosła, sztuki i literatury. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości (oraz wojny i pokoju); odpowiednik greckiej Ateny, córki Zeusa, zrodzonej z jego głowy. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości, rzemiosł i sztuki; odpowiednik Ateny z mit. gr. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości, wojny sprawiedliwej i sztuk, odpowiednik gr. Ateny. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini pochodząca z panteonu Etrusków, patronka rzemiosła, sztuki i mądrości. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini pochodzenia etruskiego, opiekunka sztuki, rzemiosła, nauki i literatury, utożsamiana z gr. boginią mądrości, Ateną; jej atrybutem była sowa. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — bogini sztuki i rzemiosła, jak również mądrości, nauki i literatury; jej gr. odpowiednikiem jest Atena. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — odpowiednik gr. Ateny, bogini mądrości i sprawiedliwej wojny. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym.) — pierwotnie bogini sztuki i rzemiosła, ale także bogini mądrości, nauki, sztuki i literatury. [przypis edytorski]
Minerwa (mit. rzym) — w mitologii rzymskiej bogini sztuki i rzemiosła, a także mądrości, nauki i literatury. [przypis edytorski]
Minerwa nad Marsem przemaga — mądrość góruje nad walecznością; Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości, odpowiednik gr. Ateny; Mars (mit. rzym.) — bóg wojny, odpowiednik gr. Aresa. [przypis edytorski]
„Minerwa” — tu: „Minerwa literacka” („Minerve littéraire”), paryska gazeta liberalna, wydawana w l. 1820–1822. [przypis edytorski]
Minerwa — w mitologii rzymskiej bogini sztuki i rzemiosła, ale też mądrości, nauki i literatury, utożsamiana z grecką Ateną. [przypis edytorski]
Minerwy smutna gwiazda świadczy i Kaferej (…) — gwiazda, która świeciła nad burzą, wznieconą przez Minerwę, gdy Grecy, płynąc spod Troi, byli w pobliżu Eubei, u przylądka Kafereus; wielu Greków tam wtedy zginęło. [przypis edytorski]
Mineyko, Michał — trocki sędzia grodzki. [przypis edytorski]
minezenger — średniowieczny poeta, twórca pieśni miłosnych. [przypis edytorski]
min hamecar — modlitwa mająca wspomóc w nieszczęściu. [przypis tłumacza]
Min Herre (…) lycksalig — po duńsku. [przypis tłumacza]
miniasty (gw.) — ktoś z tęgą miną; dorodny, okazały. [przypis edytorski]
miniasty — przybierający różne wyrazy twarzy, najczęściej wyrażające pogardę, niechęć, poczucie wyższości. [przypis edytorski]
miniaturę Malwiny zawieszoną na szyi mojej — popularny w XVIII i XIX w. zwyczaj praktykowany przez zakochanych. [przypis edytorski]
minia, właśc. minjan (hebr.: liczba) — zgromadzenie złożone z dziesięciu dorosłych Żydów, niezbędne do niektórych ceremonii religijnych, w tym do odmówienia modlitwy kadisz, np. żałobnej. [przypis redakcyjny]
mi nie jest Hanka (daw.) — nie nazywam się Hanka. [przypis edytorski]
minier a. miner (daw.) — górnik. [przypis edytorski]
minifundium (z łac.; hiszp. minifundio) — małe gospodarstwo rolne; w przeciwieństwie do latyfundium, ogromnej posiadłości ziemskiej należącej do jednej osoby lub organizacji i stanowiącej podstawę bogactwa i znaczenia politycznego jej właściciela. [przypis edytorski]
minimowie — zakon minimistów, założony przez św. Franciszka z Paula w Kalabrii. Nazwa, oznaczająca „braci najniższych”, wyraża pokorę założyciela. [przypis tłumacza]
Miniona — Minio, rzeczka w Etrurii; dziś: Miguone. [przypis edytorski]
minion (z fr. mignon) — faworyt królewski, kochanek. [przypis edytorski]
Minister (…) amariores — Catullus 27, 1. [przypis tłumacza]
minister (daw., z łac.) — osoba czyniąca posługę. [przypis edytorski]
minister (daw., z łac.: sługa, wykonawca) — duchowny protestancki, pastor. [przypis edytorski]
minister — duchowny protestancki, pastor. [przypis edytorski]
ministeriał — urzędnik. [przypis edytorski]
ministerialny — związany z ministerstwem, ministrem; tu: (iron.) poważny, urzędowy. [przypis edytorski]
ministerium (daw.) — ministerstwo. [przypis edytorski]
ministerium (daw.) — ministerstwo. [przypis edytorski]
ministerium (daw.) — ministerstwo, urząd rządowy kierowany przez ministra; pełnienie funkcji przez ministra. [przypis edytorski]
ministerium (daw.) — ogół ministrów, doradców królewskich; ministerstwo, urząd rządowy kierowany przez ministra. [przypis edytorski]
ministerium (daw.) — ogół ministrów, doradców królewskich. [przypis edytorski]
minister kalwiński — pastor, duchowny protestancki, wyznawca doktryny Kalwina. [przypis redakcyjny]
minister — pastor, duchowny protestancki. [przypis redakcyjny]
minister — pastor protestancki. [przypis tłumacza]
Ministerstwo Polskie — urząd ministra do spraw Galicji przy rządzie Cesarstwa Austriackiego, utworzony w 1871. [przypis edytorski]
minister — tu: duchowny protestancki, pastor. [przypis redakcyjny]
minister — tu: duchowny protestancki. [przypis edytorski]
