Przypisy

jąć (daw., gw.) — zacząć. [przypis edytorski]

jąć (daw., gw.) — zacząć; zabrać się do czegoś. [przypis edytorski]

jąć się (daw., gw.) — złapać się, chwycić się. [przypis edytorski]

jąć się (daw., gw.) — złapać się (za coś), chwycić za coś. [przypis edytorski]

jach (gw.) — jak. [przypis edytorski]

jadłowiec (gw.) — jałowiec. [przypis edytorski]

jagem jest, prawie (gw.) — jaki jestem naprawdę (rzeczywiście, prawdziwie a. w prawie, mający prawo do czegoś). [przypis edytorski]

jagem wom zesypoł (gw.) — jak wam zasypałem (nasypałem). [przypis edytorski]

jageś jesce była (gw.) — jak jeszcze byłaś (konstrukcja z przestawną końcówką czasownika). [przypis edytorski]

Jag (gw.) — jak; udźwięcznienie k w sąsiedztwie samogłoski lub spółgłoski dźwięcznej. [przypis edytorski]

jajków (gw.) — jajek. [przypis edytorski]

jak bonie dydy (gw.) — fraza wykrzyknikowa, mająca zapewnić słuchacza, że interlokutor mówi prawdę. [przypis edytorski]

jakeśwa (…) przyjechali (gw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: jak przyjechaliśmy, gdy przyjechaliśmy, odkąd przyjechaliśmy. [przypis edytorski]

jakichściś (gw.) — jakichś. [przypis edytorski]

jakiesi (gw.) — jakieś. [przypis edytorski]

jakisik (gw.) — jakiś. [przypis edytorski]

jak mos wole (gw.) — jeśli masz wolę; jeśli chcesz. [przypis edytorski]

jako (daw., gw.) — jak. [przypis edytorski]

jako (daw., gw.) — jak; że. [przypis edytorski]

jako (daw., gw.) — tu: że. [przypis edytorski]

jako (daw., gw.) — że. [przypis edytorski]

jako (gw.) — że. [przypis edytorski]

jakoześ ty blado (gw.) — jaka żeś ty blada; jak jesteś blada. [przypis edytorski]

jak raz (gw.) — akurat, dokładnie. [przypis edytorski]

jak raz (gw.) — akurat, właśnie. [przypis edytorski]

jałowica (gw.) — jałówka, czyli młoda krowa. [przypis edytorski]

jamory (gw.) — amory; miłość. [przypis edytorski]

jamory (gw.) — amory, miłostki. [przypis edytorski]

jam tu przyszła (gw., daw.) — konstrukcja z przechodnią końcówką czasownika; inaczej: ja tu przyszłam. [przypis edytorski]

jancykryst (gw.) — antychryst. [przypis edytorski]

jangrest (gw.) — agrest. [przypis edytorski]

Janiela (gw.) — Aniela. Zachodzi tu tzw. prejotacja, czyli pojawia się głoska j przed samogłoską. Inne realizacje: jidźta — idźcie. [przypis edytorski]

janielski (gw.) — anielski. [przypis edytorski]

ja (niem.; gw.) — tak. [przypis edytorski]

janioł (gw.) — anioł. [przypis edytorski]

Jantek (gw.) — Antek. Zachodzi tu prejotacja, czyli przed samogłoską w nagłosie pojawia się głoska j. [przypis edytorski]

Jantoś (gw.) — Antoś. [przypis edytorski]

jaśnia (gw.) — jasność. [przypis edytorski]

jaśnisty (gw.) — świecący, błyszczący. [przypis edytorski]

jaże (gw.) — aż, dopiero. [przypis edytorski]

jaże (gw.) — aż. [przypis edytorski]

jazek (gw.) — ja żem. [przypis edytorski]

jędor (daw., gw.) — indor. [przypis edytorski]

jędyk (gw.) — indyk. [przypis edytorski]

jękły (daw., gw.) — dziś: jęknęły. [przypis edytorski]

jedno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]

jedźta (gw.) — forma 2.os. lm trybu rozkazującego: jedźcie. [przypis edytorski]

je (gw.) — jest. [przypis edytorski]

je (gw.) — tu: ich (kupców). [przypis edytorski]

jeich (gw.) — ich. [przypis edytorski]

jem (gw.) — im. [przypis edytorski]

jeno co (gw.) — tylko że. [przypis edytorski]

jeno (daw., gw.) — tylko, jedynie. [przypis edytorski]

jeno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]

jeno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]

jeno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]

jeno (gw.) — tylko. [przypis edytorski]

jensza (gw.) — inna. [przypis edytorski]

jensza (gw.) — insza, co innego. [przypis edytorski]

jensze (gw.) — inne. [przypis edytorski]

jenszy (gw.) — inny. [przypis edytorski]

jenteresa (gw.) — interesy. [przypis edytorski]

jenteres (gw.) — interes. [przypis edytorski]

Jernesta (gw.) — Ernesta, Ernestyna. [przypis edytorski]

jeroplan (gw.) — aeroplan, samolot. [przypis edytorski]

jesce (gw.) — jeszcze. [przypis edytorski]

jes (gw.) — jest. [przypis edytorski]

jeszce… juz (gw.) — jeszcze, już; w wielu gwarach polskich występuje zjawisko mazurzenia, tj. wymowy głosek „cz”, „ż”, „sz”, „dż” jako „c”, „z”, „s”, „dz” (mazurzeniu nie podlega „rz”). [przypis edytorski]

jeszczech (gw.) — jeszcze. [przypis edytorski]

jeszczek (gw.) — jeszcze. [przypis edytorski]

jeźli (daw., gw.) — jeśli, jeżeli. [przypis edytorski]

jeźli (gw.) — jeśli. [przypis edytorski]

Jezdym (gw.) — jestem. Udźwięcznienie spółgłoski s, charakterystyczne dla dialektu małopolskiego. [przypis edytorski]

jez (gw.) — jest. Uproszczenie artykulacji cząstki -st, i następnie — udźwięcznienie s. [przypis edytorski]

ji (gw.) — jej. [przypis edytorski]

jo (gw.) — ja. [przypis edytorski]

jo naloz (gw.) — ja znalazłem. [przypis edytorski]

Jo póde (gw.) — ja pójdę. [przypis edytorski]

jo (…) som (gw.) — ja sam. [przypis edytorski]

jo ta nikumu nie wadze (gw.) — ja tam nikomu nie przeszkadzam. [przypis edytorski]

jo to wim (gw.) — (czy) ja to wiem. [przypis edytorski]

jucha (daw., gw.) — krew, tu jako obelga. [przypis edytorski]

jucha (gw., pogard.) — tu: drań, łobuz, szelma. [przypis edytorski]

jucha (gw.) — tu w znaczeniu: krew zwierzęcia. [przypis edytorski]

jurzyć się (daw., gw.) — zapalać się, gniewać się; por. jurny: ognisty, gwałtowny. [przypis edytorski]

juścić (daw., gw.) — juści: tak, owszem (potwierdzenie).tak, owszem (potwierdzenie), wzmocnione partykułą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]

juścić (gw.) — owszem. [przypis edytorski]

juści, co (gw.) — pewnie, że. [przypis edytorski]

juści (daw., gw.) — jużci. [przypis edytorski]

juści (daw., gw.) — pewnie, oczywiście. [przypis edytorski]

juści (daw., gw.) — tak, owszem (potwierdzenie). [przypis edytorski]

Juści (gw.) — istotnie, z całą pewnością. [przypis edytorski]

juści (gw.) — oczywiście, pewnie. [przypis edytorski]