Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8988 przypisów.
mam może osobiste przyczyny, aby mówić jeno półsłówkiem (…) — Montaigne daje tu do zrozumienia, co niejednokrotnie można też spostrzec w jego dziele, iż niepodobna mu było zawsze tłumaczyć się jasno. [przypis tłumacza]
mam najradykalniejsze przekonania społeczne (można by to nazwać pewną formą nie falansterowego, broń Boże, socjalizmu) — raczej prawdziwej bezklasowej demokracji z „domkiem z ogródkiem” i względną swobodą indywidualną w granicach organizacji ogólnej. [przypis autorski]
mam na myśli Galicję w Polsce — akcja powieści rozgrywa się w Hiszpanii, której północno-zachodni region nosi nazwę Galicja. [przypis edytorski]
mam na oczach (…) — dziś popr.: mieć przed oczami (jakiś obraz). [przypis edytorski]
mamona nieprawości — pieniądze. [przypis edytorski]
mamona — pieniądze, bogactwo, dobra materialne. [przypis edytorski]
mamona — pieniądze, bogactwo. [przypis edytorski]
mamona — pieniądze. [przypis edytorski]
Mamon (bibl.) — pogański bożek złota. [przypis edytorski]
Mam (…) postępowe idee — dziś raczej: mam postępowe poglądy. [przypis edytorski]
mamrać — w gwarze Śląska Cieszyńskiego: gderać, zrzędzić. [przypis edytorski]
Mamre, czyli Hebronu — «Tu napisane jest „naprzeciw Mamre, czyli Hebronu” a powyżej „Kirjat Arba czyli w Hebronie” (Genesis 23:2). W związku z Jakubem napisane jest […] „Mamre, Kirjat Arba, to jest Hebron” (Genesis 35:27), zaś jeszcze powyżej (Genesis 13:18), w związku z Abrahamem „osiadł w dąbrowach Mamry, co przy Hebronie”. Wyjaśnienie jest takie, że Mamre zbudował miasto w pobliżu Hebronu, który wcześniej był zamieszkany przez synów Cheta. Nadał temu miastu nazwę ‘Mamre’ wedle własnego imienia, zaś dąbrowa Mamrego była obok miasta, a grota Machpela, wówczas należąca do synów Cheta, znajdowała się z innej strony [miasta]. Po śmierci Mamrego [terenem] zawładnął olbrzym o imieniu Arba, przejął całe [miasto] i nazwał je ‘Arba’, wedle własnego imienia. A kiedy synowie Israela przejęli panowanie i pokonali Chetytów, nazwali [miasto] Hebronem», zob. Chizkuni do 23:17. Chizkuni: rabi Ezechiasz ben Manoach, francuski rabin i komentator Biblii z XIII wieku, jego przydomek „Chizkuni” to tytuł jego dzieła, które stanowi jeden z pierwszych komentarzy do klasycznego komentarza Rasziego. [przypis edytorski]
mamrotając — dziś: mamrocząc. [przypis edytorski]
Mamry — Mamre to imię własne człowieka, nie nazwa miejsca, zob. Raszi do 13:18. Por. też Genesis 14:13. [przypis edytorski]
Mamuga — miasto między Antiochią a Damaszkiem w Syrii. [przypis redakcyjny]
mamuna — upiór z mitów słowiańskich, atakujący niemowlęta i ciężarne kobiety. [przypis edytorski]
mamuna — w mitologii ludowej demon łudzący ludzi. [przypis edytorski]
Mam więcej niż sto tysięcy talarów w przekazach na Paryż… — czytelnicy Ojca Goriot Balzaca domyślili się zapewne tożsamości księdza Karlosa Herrery z Jakubem Colliemn, inaczej Vautrinem. [przypis tłumacza]
mam wolą (starop. forma) — dziś N.lp r.ż.: (…) wolę; mam wolę: chcę (służyć ci itd.). [przypis edytorski]
mam wszystko — «Mam wszystko na zaspokojenie moich potrzeb. Esaw zaś powiedział zarozumiale „posiadam ja wiele”: dużo więcej niż potrzebuję», zob. Raszi do 33:11. [przypis edytorski]
Mamy do przejścia jeszcze dłuższe wschody — Tu napomyka Wergiliusz o wschodach, jakimi trudniej będzie poecie wchodzić na górę czyśćcową. Sens tych słów wyraźnie mówi: że daleko więcej trudności jest do zwalczenia przy pozbyciu się grzechu jak przy jego uznaniu. [przypis redakcyjny]
Mamy dwa wyrażenia: świat i przyroda, spływające z sobą niekiedy w jedno (…) — przyroda, wzięta przymiotnikowo (formaliter), oznacza łączność określeń pewnej rzeczy, wedle wewnętrznej zasady przyczynowości. Natomiast rzeczownikowo (materialiter) przez przyrodę rozumiemy ogół zjawisk, o ile te, mocą wewnętrznej zasady przyczynowości, stale się łączą ze sobą. W pierwszym znaczeniu mówi się o przyrodzie [przyrodzeniu] materii płynnej, ognia itd. i używa się tego wyrazu przymiotnikowo; przeciwnie, gdy się mówi o rzeczach przyrody, to ma się na myśli jakąś stale istniejącą całość. [przypis autorski]
Mamy dziś u nas wiele kobiet pokracznych, którym, wybaczcie te słowa, dynda z tyłu długi do samej ziemi ogon. — aluzja do mody na suknie z trenem, panującej w XIX w. w średnich warstwach społecznych. [przypis edytorski]
mamy jedną tylko istotę i (…) jest ona bezwzględnie nieskończona, jak już zaznaczyliśmy w Przyp. do Tw. 10 — Por. List 50 § 1–3. [przypis redakcyjny]
mamy jednak zasadę uważać je za niezupełne — właśc. mamy jednak podstawę uważać je za niezupełne. [przypis edytorski]
Mamy już dwie koalicje — ta ocena ówczesnej sytuacji politycznej przez Rzeckiego opiera się częściowo na przesłankach rzeczywistych. Po kongresie berlińskim gwałtownie pogorszyły się stosunki rosyjsko–niemieckie, gdyż rząd rosyjski uważał stanowisko Niemiec za przyczynę swych niepowodzeń dyplomatycznych na kongresie. Z drugiej strony doszło do zbliżenia dyplomatycznego Austrii i Anglii (prasa donosiła o „nie pisanym przymierzu” obu państw) oraz Rosji i Turcji, zrażonej imperialistyczną polityką Anglii w Egipcie. Przy trwającym nadal antagonizmie angielsko-rosyjskim i francusko-niemieckim zaostrzyły się w związku z sytuacją na Bałkanach stosunki rosyjsko-austriackie. Latem 1879 r. groźba wojny była poważną. Wówczas jednak bismarckowskie Niemcy związały się z dotychczasowym wrogiem, Austro–Węgrami, przymierzem skierowanym przeciw Rosji i Francji (7 października). Przymierze to (rozszerzone w 1882 r. przez przystąpienie doń Włoch) zmieniło układ sił w Europie i odsunęło wybuch wojny. [przypis redakcyjny]
Mamy już teraz pośród kazań Lawatera na temat księgi Jonasza doskonale kazanie przeciw złemu humorowi. [przypis autorski]
mamyli — czasownik z partykułą pytajną -li; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]
Mamy Mojżesza; ale co do owego, nie wiemy skąd się wziął — J 9, 29. [przypis tłumacza]
mamy pod ręką wyborny materiał — notatkę, którą na naszą prośbę z miejscowych postrzeżeń skreślił pewny światły, a kochający lud, sąsiedni obywatel. [przypis autorski]
Mamy prawować się, Ajschinesie, z Tebanami — Ajschinesowi nie podobało się, że przymierze z Tebami okupił Demostenes znacznymi ustępstwami: Teby otrzymały dowództwo na lądzie, 2/3 kosztów wojny miały ponosić Ateny. [przypis tłumacza]
mamy też już serdecznie dość tego rządu adwokatów — adwokatami z zawodu byli i Robespierre, i Danton, i wielu innych przywódców rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]
Mamy tu do czynienia z jednym z tych figlików filozoficznych, które tak strasznie imponują ideologom (…) Iluzjonizm jest jednym z najbardziej banalnych stanowisk myśli ludzkiej. — S. Brzozowski, Filozofia Fryderyka Nietzschego, „Przegląd Filozoficzny” 1912, s. 485. [przypis autorski]
mamyż — czy mamy. [przypis edytorski]
mamyż — daw. konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]
Mamyż jakiekolwiek doświadczenie, przekonywające nas o tym, iż człowiek jedynie został oświecony promieniem, którego pozbawione są rzekomo wszystkie zwierzęta (…) — Wywody skierowane przeciwko „sofizmatom” Kartezjusza spotykamy jeszcze poprzednio w Historii naturalnej duszy (rozdz. VI, De la faculté sensitive de la matière). Wykazuje tam autor, że zwierzęta są „więcej niż maszynami”. [przypis tłumacza]
mamyż — konstrukcja z partykułą pytającą -ż; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]
mamyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, pełniącą funkcję wzmacniającą i pytajną; inaczej: czy mamy. [przypis edytorski]
mamyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy, czyż mamy. [przypis edytorski]
mamyż — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy, czyż mamy. [przypis edytorski]
mamyż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]
mamyż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]
mamyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]
mamyż, możemyż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż) o znaczeniu: czy mamy, czy możemy. [przypis edytorski]
mamyż ucztować — czy mamy ucztować (konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż). [przypis edytorski]
mamy za najważniejsze to, co jest przyjemne w teraźniejszości — Wyrażenie swobodnie zapożyczone od Terencjusza, Heautontim. 961. [przypis redakcyjny]
mamże — czy mam (daw. konstrukcja z partykułą -że). [przypis edytorski]
mamże — czy mam (konstrukcja z partykułą -że). [przypis edytorski]
mamże — czy mam. [przypis edytorski]
mamże (daw.) — czyż mam, mam przecież. [przypis edytorski]
mamże (daw. forma) — czy mam. [przypis edytorski]
mamże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]
mamże (daw.) — konstrukcja z partykułą -że w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]
mamże — daw. konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam; czyżbym miał. [przypis edytorski]
mamże (daw.) — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]
mamże — daw. konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]
mamże — daw. konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]
mamże — konstrukcja z partykułą pytającą; inaczej: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]
mamże — konstrukcja z partykułą pytającą -że (nadającą charakter pytania retorycznego); inaczej: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]
mamże — konstrukcja z partykułą pytającą -że; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]
mamże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą (tu tworzącą pytanie retoryczne) -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]
mamże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; tu w znaczeniu pytajnym: czy mam. [przypis edytorski]
mamże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]
mamże — konstrukcja z partykułą -że nadającą znaczenie pytania retorycznego; inaczej: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]
mamże — konstrukcja z partykułą -że nadającą znaczenie pytania retorycznego; inaczej: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]
mamże — konstrukcja z partykułą -że, pełniącą funkcję wzmacniającą i pytajną; inaczej: czy mam. [przypis edytorski]
mamże — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, o funkcji pytajnej; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]
mamże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]
mamże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]
Mamże się rozwodzić nad tym, jak bez zapału jest wiara Żyda… — Przeciwko temu wcale nie może przemawiać nietolerancja żydowska. W religii prawdziwej tkwi zawsze zapał, ale nigdy zelotyzm. Nietolerancja jest raczej identyczna z niedowiarstwem; jak potęga jest najzłudniejszym surogatem wolności, tak nietolerancja powstaje tylko z braku indywidualnej pewności wiary. [przypis autorski]
Mamże wyznać? (…) wśród najwyższych Przemienień… — T. Miciński, Xiądz Faust, s. 139. [przypis autorski]
mamż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, nadającą znaczenie pytania retorycznego; znaczenie: czyż mam, czy mam. [przypis edytorski]
mamż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, o funkcji pytajnej; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]
mamż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]
mamż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]
mam za to — tu: sądzę; utrzymuję. [przypis edytorski]
mam zawód — właśc. doznałem zawodu; zawiodłem się. [przypis edytorski]
mamzel — zniekształcone francuskie madmoiselle, tj. panna. [przypis edytorski]
mamzel — zniekształcone fr. madmoiselle, tj. panna. [przypis edytorski]
mam zostać kuzynką Gercourta? (…) — aby zrozumieć ten ustęp, trzeba wiedzieć, że hrabia de Gercourt opuścił markizę de Merteuil dla intendentowej ***, która poświęciła dla niego wicehrabiego de Valmont i że wówczas markiza i wicehrabia zbliżyli się do siebie. Ponieważ zdarzenie to sięga znacznie wcześniej niż wypadki, o których mowa w niniejszych listach, przeto autor uważał za stosowne pominąć całą odnośną korespondencję. [przypis tłumacza]
Mańkowski, Aleksander (1855–1924) — autor powieści i komedii, głównie dotyczących szlachty z Podola. [przypis edytorski]
mańkut (daw., pot.) — osoba leworęczna. [przypis edytorski]
mańkut — osoba leworęczna. [przypis edytorski]
maństwo (daw.) — lennictwo, zależność między lennikiem a seniorem; od man: lennik, hołdownik; w oryg. allegiance: obowiązek lenny wobec seniora a. wierność, lojalność, posłuszeństwo. [przypis edytorski]
maństwo (daw.) — posiadłość, zarząd; od man: lennik, hołdownik. [przypis edytorski]
maństwo — tu: arrière-fief [dobra, które jakiś pan uzyskał od swojego seniora i przekazał swojemu wasalowi; red. WL]. [przypis tłumacza]
Managia la tua facia de banditu (hiszp.) — Niech szlag trafi twoją bandycką twarz. [przypis edytorski]
Manahem — Μανάημος (N), Μαναίμος (D). [przypis tłumacza]
manasberskie — rodzaj wina reńskiego. [przypis redakcyjny]
Manasses — mąż Judyty. Zmarł podczas żniw z powodu udaru słonecznego (Jdt 8,2–3). [przypis edytorski]
Manasses — pierworodny syn Józefa, odsunięty od przywileju bycia pierworodnym na rzecz Efraima (Rdz 48,13). [przypis edytorski]
manastir a. monastyr — klasztor prawosławny. [przypis edytorski]
manaszki — dziś popr.: menażki. [przypis edytorski]
manas (z sanskr.) — umysł. [przypis edytorski]
manat — duży roślinożerny ssak wodny, żyjący w przybrzeżnych rejonach Atlantyku w strefie tropikalnej. [przypis edytorski]
manat — duży roślinożerny ssak wodny, żyjący w przybrzeżnych rejonach Atlantyku w strefie tropikalnej; w obecnej klasyfikacji manaty razem z diugoniem tworzą odrębny rząd brzegowców (syren), dawniej uznawanych za „roślinożerne walenie”. [przypis edytorski]
manatki — pakunki, rzeczy osobiste, które się ze sobą zabiera w drogę. [przypis edytorski]
manatki (pot.) — rzeczy osobiste zabierane w podróż; bagaż podręczny. [przypis edytorski]
manatki (pot.) — rzeczy osobiste zabierane w podróż. [przypis edytorski]
manaty — ssaki wodne, należące do rzędu syren; osiągają do 4 metrów długości, a ich płetwy zakończone są szczątkowymi kopytkami. [przypis edytorski]
