Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161961 przypisów.
bojaźliwymi oczy (daw.) — dziś popr. forma N. lm: oczami. [przypis edytorski]
bojca (daw.) — 1. przyp. [tj. M.] lm; zwykle bojce: bodźce. [przypis redakcyjny]
bojca (daw.) — 4. przypadek [tj. B.] lm; zwykle bojce: bodźce. [przypis redakcyjny]
bojce (starop.) — bodźce. [przypis edytorski]
bojce (starop.) — bodźce. [przypis redakcyjny]
bojdekowy (z jid.) — strychowy (gw. środ.: złodziej operujący na strychu; także: wichura). [przypis edytorski]
bojęcy się (daw.) — bojąc się. [przypis redakcyjny]
Boję się Greków nawet wtedy, gdy przynoszą dary! — fragment rzymskiego eposu Eneida autorstwa Wergiliusza (70–19 p.n.e). [przypis edytorski]
bojec (ros. боец, od бой: bój, bitwa) — szeregowiec Armii Czerwonej. [przypis edytorski]
boje (starop. forma) — dziś N.lp: (w) boju. [przypis edytorski]
Bo jestem z kraju, gdzie widmo nadziei / Dla małowiernych serc, podobne snowi — jestem z kraju, gdzie stracono już nadzieję: wyzwolenie stało się tylko marzeniami sennymi. [przypis edytorski]
Bojko, Jakub (1857–1943) — działacz ludowy, publicysta i pisarz pochodzenia chłopskiego; jeden z pionierów ruchu ludowego w Galicji, współtwórca Stronnictwa Ludowego w Galicji, poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego i austriackiej Rady Państwa, w II RP poseł na Sejm Ustawodawczy, wicemarszałek senatu I i III kadencji; wójt Gręboszowa, autor wierszy, opowiadań i wspomnień. [przypis edytorski]
Bojko, Jakub (1857–1943) — działacz, publicysta i pisarz ludowy, jeden z pionierów ruchu ludowego w Galicji, współtwórca Stronnictwa Ludowego w Galicji (1895), w II RP poseł na Sejm Ustawodawczy i na Sejm II kadencji, senator I i III kadencji, wójt Gręboszowa. [przypis edytorski]
Bojko, Jakub (1857–1943) — pisarz pochodzenia chłopskiego, działacz ruchu ludowego. [przypis edytorski]
bojowisko — plac boju. [przypis edytorski]
bojowisko — pole bitwy. [przypis edytorski]
boju chciwy — chętny do walki. [przypis edytorski]
boju chciwy — żądny walki. [przypis edytorski]
boju doświadczony (starop. konstrukcja) — doświadczony w boju. [przypis edytorski]
Bokacjusz — Giovanni Boccaccio (1313–1375), pisarz włoski okresu renesansu, znany zwłaszcza ze zbioru nowel obyczajowych Dekameron, którego głównym tematem jest miłość w jej rozmaitych odmianach. [przypis edytorski]
Bokacjusz — właśc. Giovanni Boccaccio (1313–1375). [przypis edytorski]
Bokacy — Giovanni Boccaccio (1313–1375), pisarz włoski okresu renesansu. [przypis edytorski]
Bokana — hrabstwo Buchan w Anglii. [przypis redakcyjny]
Bokanowski, Maurice (1879–1928) — fr. polityk pochodzenia polskiego, minister ekonomii i finansów. [przypis edytorski]
Boki jego to dwa pióra Amona, grzbiet jest kością pacierzową Sibu, zaś brzuch jest bogiem Nue — Maspero [Gaston Maspero (1846–1916), fr. egiptolog. Red. WL]. [przypis autorski]
Bokingam — hrabstwo Bukingam w Anglii. [przypis redakcyjny]
Bokiny — wieś w pow. białostockim, w gminie Łapy, na płn.-zach. brzegu Narwi. [przypis edytorski]
bokłag a. bukłak (starop.) — naczynie do wody. [przypis redakcyjny]
bokówka — mały pokój, położony obok dużej, wspólnej izby. [przypis edytorski]
bokówka — mały pokój, położony obok dużej, wspólnej izby, świetlicy. [przypis edytorski]
bokówka — mały pokoik, do którego można wejść tylko przechodząc przez inny pokój. [przypis edytorski]
bok o bok (…) bieży — wzdłuż. [przypis redakcyjny]
bo krwi dużo — występuje tu pogląd, że rozwój świata, który „dąży ku swoim celom”, odbywa się poprzez krew. [przypis redakcyjny]
bokser — tu: metalowe okucie na dłoń używane w bójkach. [przypis edytorski]
Bo któryż kiedyś tyran… — cały ten obraz tyrana skreślony przez Ksenofonta jest właściwie opisem rządów Dionizjusza, nie historycznego Hierona, i wcale trafną charakterystyką jego osoby. [przypis tłumacza]
Bołotnyj popik (Болотный попик) — wiersz wybitnego rosyjskiego poety Aleksandra Błoka, napisany w 1905. [przypis edytorski]
bolak — bolesny wrzód. [przypis redakcyjny]
bolawy — bolący. [przypis autorski]
bol (daw.) — ból. [przypis edytorski]
Bolę razem z Korą — Bola: wśród Ekwów za Anienem; Kora: górskie miasteczko w Lacjum. [przypis edytorski]
bole — bóle. [przypis edytorski]
bole (daw.) — dziś popr.: bóle. [przypis edytorski]
bole — dziś popr. pisownia: bóle. [przypis edytorski]
bolenie na wnętrzu — dziś: ból we wnętrzu. [przypis edytorski]
bolero — hiszp. taniec ludowy, pochodzący z Kastylii i Andaluzji, spopularyzowany w XVIII i XIX w., wykonywany z towarzyszeniem gitary i instrumentów perkusyjnych (kastaniety, tamburyn). [przypis edytorski]
bolero i fandango — ludowe tańce hiszpańskie. [przypis edytorski]
bolero — taniec hiszpański. [przypis edytorski]
boleść przeraźliwa (daw.) — dotkliwa boleść; [por. daw. razić: bić, uderzać, przeszywać]. [przypis redakcyjny]
boleście — dziś popr. forma M. lm: boleści. [przypis edytorski]
Boleści rodzenia, które (…) sam Bóg oceniają jako znaczne — Biblia, Rdz 3:16. [przypis edytorski]
boleśne — dziś popr.: bolesne. [przypis edytorski]
boleśniéj — daw. forma z é (tzw. e pochylonym), tu: wymawianym jak i. [przypis edytorski]
boleśnie — w oryg. niem. schiefen: krzywo. [przypis edytorski]
boleśny — dziś: bolesny. [przypis edytorski]
boleśny — dziś popr.: bolesny. [przypis edytorski]
Bolesława, onego mężobójcy — mowa o Bolesławie II Śmiałym. [przypis edytorski]
Bolesław Brzeski — aktor. [przypis edytorski]
Bolesław Gorczyński (1880–1944) — pisarz, dyrektor teatrów; w 1921 założyciel i dyrektor warszawskiego teatru im. Bogusławskiego; zasłynął swoimi utworami naturalistycznymi: Bagienkiem (1907) i Rzeczywistością. [przypis edytorski]
Bolesław I Chrobry — urodzony w 966 lub 967 r., książę Polski od 992 r., koronowany na króla Polski w 1025 r., zmarł w tymże. [przypis edytorski]
Bolesław I Chrobry (Wielki) (967–1025) — władca Polski z dynastii Piastów, książę Polski od 992, pierwszy król Polski (od 1025); prowadził wojny z cesarzem Henrykiem II, poprowadził wyprawę na Ruś i zdobył Kijów (1018). [przypis edytorski]
Bolesław III Krzywousty (1086–1138) — władca z dynastii Piastów: książę małopolski, śląski i sandomierski 1102–1107, książę Polski 1107–1138; syn Władysława I Hermana i Judyty czeskiej, córki króla Czech Wratysława II, ojciec Władysława II Wygnańca, Bolesława IV Kędzierzawego, Mieszka III Starego, Henryka Sandomierskiego i Kazimierza II Sprawiedliwego. [przypis edytorski]
Bolesławita — pseudonim Józefa Ignacego Kraszewskiego (1812–1887), powieściopisarza, publicysty i działacza społecznego. [przypis edytorski]
Bolesław Kędziorowaty, (…) Zygmunt Walezjusz — władcy tacy nie są znani w historii. [przypis edytorski]
Bolesław Łysy a. Bolesław II Rogatka (ok. 1223–1278) — książę krakowski, następnie książę południowo-zachodniej Wielkopolski i Śląska, później legnicko-głogowski, syn Henryka II Pobożnego. [przypis edytorski]
Bolesław Piasecki (1915–1979) — przed wojną przywódca Ruchu Narodowo-Radykalnego „Falanga”, w czasie okupacji w Uderzeniowych Batalionach Kadrowych, następnie w AK, po wojnie stanął na czele stowarzyszenia „Pax” i nawiązał współpracę z władzami, podporządkowując się istniejącemu w Polsce systemowi komunistycznemu. W latach 1971–1979 członek Rady Państwa. [przypis edytorski]
Bolesław Śmiały a. Bolesław II Szczodry (ok. 1042–1081/1082) — książę Polski w latach 1058–1076, król Polski w latach 1076–1079. [przypis edytorski]
Bolesław, syn jego pierworodny, znany ze szczodroty i ducha wojennego, na tron polski wstąpił — Bolesław II Śmiały objął władzę po śmierci swego ojca w 1058 r. jako książę Polski, w 1076 został koronowany na króla, w 1079 wygnany; zmarł na Węgrzech w 1081 roku. [przypis edytorski]
Bolesław V Wstydliwy (1226–1279) — syn Leszka Białego; książę krakowski od 1243, sandomierski od 1232, ostatni przedstawiciel małopolskiej linii Piastów. [przypis edytorski]
Bolesław Wstydliwy (1226–1279) — książę krakowski i sandomierski, ostatni z małopolskiej linii Piastów. [przypis edytorski]
Bolesław Wstydliwy a. Bolesław V Wstydliwy (1226–1279) — książę krakowski i sandomierski, ostatni przedstawiciel małopolskiej linii Piastów. [przypis edytorski]
Boleslovas — kalba apie Boleslovą Narsųjį, pirmąjį karūnuotą Lenkijos karalių. [przypis edytorski]
bolesno (daw. forma) — dziś: boleśnie. [przypis edytorski]
Bolfras, Arthur von (1838–1922) — wieloletni szef kancelarii wojskowej cesarza Franciszka Józefa. [przypis edytorski]
bol (fr.) — naczynie w kształcie czarki, zwykle wykonane z porcelany, używane do picia np. herbaty. [przypis edytorski]
Bolga — nie wiadomo, która część Algieru. [przypis redakcyjny]
bolida (z gr.) — dziś popr.: bolid, żarzący się meteor lub inne niewielkie ciało niebieskie przelatujące przez atmosferę i eksplodujące w powietrzu lub spadające na ziemię. [przypis edytorski]
Bolingbroke, Henry Saint-John (1678–1751) — angielski polityk i filozof. [przypis edytorski]
Bolivar, Simón (1783–1830) — polityk i dowódca wojskowy, przywódca walk o wyzwolenie Ameryki Południowej spod władzy Hiszpanów, dążył do stworzenia federacji wszystkich państw byłej hiszpańskiej Ameryki; czczony jako rewolucjonista i wyzwoliciel. [przypis edytorski]
boliwar — kapelusz a là Bolivar. [Simón Bolivar (1783–1830) był przywódcą ruchu wyzwoleńczego w Ameryce Płd.; red. WL] [przypis autorski]
Bolko II Mały (ok. 1310–1368) — książę świdnicki. [przypis edytorski]
Boller, Ludwig (1862–1896) — niemiecki malarz-pejzażysta, autor krajobrazu Panoramy Racławickiej. [przypis edytorski]
bolnica (ros.) — szpital. [przypis edytorski]
bolów — dziś: bólów. [przypis edytorski]
Bolonia — miasto w płn. Włoszech, stolica regionu Emilia-Romania. [przypis edytorski]
Bolonia — miasto w północnych Włoszech, stolica regionu Emilia-Romania. [przypis edytorski]
bolsze niczewo (ros.) — nic więcej. [przypis edytorski]
bolszewictwo rosyjskie dumnie wkroczyło do Genui, zaproszone przez Europę do „braterskiej współpracy” w sprawie odbudowy życia gospodarczego — mowa o światowej konferencji gospodarczej w Genui (10 kwietnia–19 maja 1922), gdzie doszło do nawiązania stosunków dyplomatycznych i przerwania izolacji Rosji Radzieckiej na arenie światowej. Podczas jej trwania, 16 kwietnia 1922, podpisano tzw. układ w Rapallo, pomiędzy Rzeszą Niemiecką a Rosją Radziecką, w którym obie strony zrzekały się wzajemnych zobowiązań terytorialnych i finansowych. [przypis edytorski]
Bolszewik godny miana tego o tym marzy, jakby to móc plunąć aż w samo słońce — M. Zdziechowski, Od Petersburga do Leningradu, 1934, s. 118. [przypis autorski]
bolszewizm państwowy „nie wydał ani jednego pisarza, ani jednej idei, ani jednego dzieła”… — Boris Souvarine, op. cit., s. 524. [przypis autorski]
bolszewizm (polit. hist.) — filozofia działania politycznego stworzona na pocz. XX w. przez Włodzimierza Lenina, obejmująca utworzenie scentralizowanej i zdyscyplinowanej partii rewolucyjnej, obalenie istniejącego ustroju społeczno-politycznego, przejęcie władzy i ustanowienie „dyktatury proletariatu” w celu budowy społeczeństwa komunistycznego. [przypis edytorski]
Bolszewizm zanurzył się w osobach wodzów swoich w bagnie oportunizmu i bezideowości — IKC, nr 114 (1935). [przypis autorski]
bolszoj durak (ros.) — wielki głupiec. [przypis edytorski]
bolu — dziś: bólu. [przypis edytorski]
bolu — dziś popr. pisownia: bólu. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
bolum armenum — lekarstwo znane pod imieniem ziemi ormiańskiej. [przypis redakcyjny]
Bolzano a. Bozen — miasto i gmina we Włoszech, w regionie Trydent-Górna Adyga. [przypis edytorski]
Bo mądry, słuchając, mędrszym zostanie i rozumnym do rządów będzie — Prz 1, 5. [przypis edytorski]
boma — to samo co w Sudanie: zeriba. Wielka boma może być także rodzajem fortecy lub ufortyfikowanego obozu. [przypis autorski]
bomažkos — popieriukai. [przypis edytorski]
bomażka (z ros.) — papierek; tu: banknot. [przypis edytorski]
