Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 457 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161978 przypisów.
c'est une chose bien affreuse (fr.) — to straszna rzecz. [przypis edytorski]
C'est une femme! c'est une femme! c'est moi qui vous le dit, Madame (fr.) — To jest kobieta! To jest kobieta! Ja to pani mówię! [przypis edytorski]
c'est une filie jeune, belle et très bien élevée (fr.) — to panna młoda, piękna i bardzo dobrze wychowana. [przypis edytorski]
c'est une fille folie (fr.) — to szalona dziewczyna. [przypis edytorski]
C'est une jument (fr.) — To jest klacz. [przypis edytorski]
C'est une noble fille (fr.) — To szlachetna panna. [przypis edytorski]
c'est un parti pris de ma part (fr.) — to powzięte z góry założenie z mojej strony. [przypis edytorski]
c'est un très grand mot (fr.) — to wielkie słowo. [przypis edytorski]
Cestus veneris (łac.: przepaska Wenery) — duży bezkręgowiec morski o przezroczystym, fluoryzującym, wstęgowatym ciele. [przypis edytorski]
c'est vrai (fr.) — to prawda. [przypis edytorski]
C'est vrai! (fr.) — To prawda! [przypis edytorski]
cet automate — Automate używa się po francusku w znaczeniu bałwan, głupiec. W tym samym tomie znajduje się przekład powieści La Chartreuse de Parme: rzucam okiem na pierwsze zdanie. Po francusku brzmi: „W 1796 generał Bonaparte wszedł do Mediolanu”. Polska tłumaczka: „W r. 1796 Napoleon I wszedł do Mediolanu”… Zatem po to przeinacza tekst i fałszuje obraz (generał Bonaparte a Napoleon I, to daje wprost wzrokowo zupełnie inny obraz!), aby zdradzić grubą ignorancję historyczną. A to znowu z opisu bitwy pod Waterloo. W tekście markietanka poucza rekruta: jeśli ujrzysz nieprzyjaciela, pchnij go sztychem, nie baw się w rąbaninę (si tu vois un soldat ennemi, pique le avec ton sabre, ne va pas t'amuser à le sabrer). A nasza tłumaczka: „Jeżeli spotkasz nieprzyjacielskiego żołnierza, możesz go podrażnić szablą, ale nie zabijaj dla zabawki”! Wiemy przynajmniej, dzięki tłumaczce, jakie obyczaje panowały w bitwie pod Waterloo… [przypis tłumacza]
cet czy licho (daw.) — parzyste czy nieparzyste. [przypis edytorski]
Cetegowie — rzymska rodzina patrycjuszowska, znana z przywiązania do tradycji. Wyrażała je m.in. rezygnacją z noszenia togi na rzecz starszej wersji rzymskiego stroju arystokratycznego. W szerszym znaczeniu: dawni (z perspektywy Horacego) Rzymianie. [przypis edytorski]
ceter — dziś: seter; wyżeł brytyjski; duży pies myśliwski o długiej lśniącej sierści. [przypis edytorski]
ceteris paribus (łac.) — przy pozostałych (warunkach) równych; zwrot oznaczający uproszczenie rozumowania polegające na świadomym odrzuceniu możliwości zajścia pewnych wydarzeń lub warunków, mogących zaburzyć związek między przesłanką a wnioskiem. [przypis edytorski]
ceterum censeo (łac.) — a poza tym sądzę; nawiązanie do słów rzymskiego polityka Katona: Ceterum censeo Carthaginem esse delendam (A poza tym sądzę, że Kartaginę należy zniszczyć), wzywających do wojny z Kartaginą. [przypis edytorski]
Cet homme que jamais j'aimais (fr.) — ten człowiek, którego nigdy nie kochałam (w oryginale uderzające jest współbrzmienie ostatnich dwóch słów). [przypis edytorski]
cet (…) liszka — cetno i licho. [przypis edytorski]
cetnar — ang. jednostka masy, ok. 50 kg. [przypis edytorski]
cetnar — daw. jednostka masy, od 45 do 65 kg. [przypis edytorski]
cetnar — daw. jednostka masy, ok. 50–60 kg. [przypis edytorski]
cetnar (daw.) — jednostka masy, równa 100 kg. [przypis edytorski]
cetnar — daw. jednostka wagi; ok. 50 kg. [przypis edytorski]
cetnar — dawna jednostka masy równa ok. 50 kg lub 100 kg (cetnar metryczny). [przypis edytorski]
cetnar — dawna jednostka wagi. [przypis edytorski]
cetnar — dawna jednostka wagi równa ok. 50 kg lub 100 kg (cetnar metryczny). [przypis edytorski]
cetnar — dawna jednostka wagi, zależnie od regionu 50 lub 100 kg. [przypis edytorski]
cetnar — jednostka masy przyjmująca różne wartości, między 40 a 60 kg. [przypis edytorski]
cetnar — jednostka masy równa w dawnej Polsce ok. 100 kg (w Ameryce, Niemczech, Danii ok. 50 kg). [przypis edytorski]
cetnar — jednostka wagi, wynosząca około 50 kg. [przypis edytorski]
cetnar metryczny — dawna jednostka wagi, w Polsce wynosząca 100 kg, w USA zaś 50 kg. [przypis edytorski]
cetnar metryczny — jednostka wagi w systemie, w którym występuje metr, równa 100 kg; w systemach niemetrycznych cetnar wynosił 100 funtów, tj. ok. 50 kg. [przypis edytorski]
cetnarowe — ciężki (od: cetnar, tj. dawna jednostka masy, równa 100 kg). [przypis edytorski]
cetnarowy — ważący około cetnara, tj. 50–60 kg. Według dalszych informacji z powieści, Bondy był raczej otyły, więc można w tym miejscu spodziewać się raczej określenia stukilowy. W oryginale czeskim w tym miejscu: centový (povstal v celé mohutnosti centového muže). [przypis edytorski]
cetnar — pozaukładowa jednostka masy, wynosząca 112 funtów, tj. ok. 50 kg. [przypis edytorski]
cetno czy licho — gra w zgadywanie, czy druga osoba trzyma parzystą, czy nieparzystą liczbę kamyków. [przypis edytorski]
cetno (daw.) — liczba parzysta. [przypis edytorski]
cetno — dziś: sedno. [przypis edytorski]
cetno i licho (daw.) — gra, w której losuje się liczby parzyste (cetno) i nieparzyste (licho), przy czym cetno oznacza wygraną, a licho przegraną. [przypis edytorski]
cetno i licho — dawna gra w zgadywanie, czy druga osoba trzyma w dłoni parzystą (cetno), czy nieparzystą (licho) liczbę przedmiotów. [przypis edytorski]
cetno i licho — gra w zgadywanie, czy druga osoba trzyma parzystą, czy nieparzystą liczbę kamyków. [przypis edytorski]
cetno i licho — liczba parzysta i nieparzysta; także: gra w kości, oparta na losowej liczbie parzystej i nieparzystej. [przypis edytorski]
cetno i licho — zabawa polegająca na zgadywaniu, czy przedmioty schowane w dłoni są w liczbie parzystej (cetno) czy nieparzystej (licho). [przypis edytorski]
Cetno w sercu czy licho — nawiązanie do daw. gry w której losuje się cyfry parzyste (cetno) i nieparzyste (licho); przy czym cetno oznacza wygraną, a licho przegraną. [przypis edytorski]
cetno — wygrana; tu: nagroda, pomyślny los. [przypis edytorski]
ce tour de force (fr.) — ten wyczyn. [przypis edytorski]
cette brillante intelligence, exquise, céleste, délicieuse (fr.)— ta świetna inteligencja, wyborowa, boska, rozkoszna. [przypis redakcyjny]
Cette fille a l'air d'une princesse (fr.) — Ta panna wygląda jak księżniczka. [przypis redakcyjny]
Cette nouvelle Kawecka ou Bogorska est une enfant encore… Elle est aussi âgée de trois ou ąuatre ans, mais elle existe déjà (fr.) — Taka nowa Kawecka albo Bogucka jest jeszcze dzieckiem… Ona też ma trzy albo cztery lata, ale już tu jest. [przypis edytorski]
cette pauvre baronne (fr.) — ta biedna baronowa. [przypis edytorski]
Cetynia — miasto w płd. Czarnogórze. [przypis edytorski]
Ceu (…) ventos — Vergilius, Aeneida, X, 97. [przypis tłumacza]
cewka (daw.) — szpulka do zwijania nici; tu przen.: nici. [przypis edytorski]
cewka — tu: szpulka do nawijania przędzy lub nici. [przypis edytorski]
Cezara — Καίσαρος. Widzimy, że Flawiusz używa dość dowolnie słów βασιλεύς i Καίσαρ, rzadko nawet rzeczywistego imperatora obdarzając mianem αὐτοκράτωρ. Caesar było tytułem oficjalnego następcy tronu. Po zdobyciu Jerozolimy wojska nadały Tytusowi tytuł imperatora p. VI, VI, 1. [przypis tłumacza]
Cezara twego rodzic — Juliusz Cezar, który Oktawiana adoptował w testamencie. [przypis tłumacza]
cezar August, kończąc wszystko, przyznał się — nawiązanie do słów Oktawiana Augusta, wypowiedzianych na łożu śmierci, a przytaczanych przez Swetoniusza: Plaudite, cives, comoedia finita est (Klaszczcie, obywatele, komedia skończona). [przypis edytorski]
Cezar Birotteau — bohater tytułowy powieści Balzaca z roku 1837, właściciel sklepu z perfumami chłopskiego pochodzenia. [przypis edytorski]
Cezar Birotteau — właśc. Historia wielkości i upadku Cezarego Birotteau; powieść Balzaka wchodząca w cykl Komedii ludzkiej, opowiadająca o handlarzu perfum, którego chęć wzbogacenia się doprowadza do bankructwa. [przypis edytorski]
Cezar był zbyt stary, o ile mi się zdaje (…) dojrzalszy — Por. Montaigne, Próby II, 34. [przypis tłumacza]
Cezar — Cezar Oktawian, w 27 p.n.e. prócz tego zaszczycony przydomkiem Augusta. [przypis tłumacza]
Cezarea — Καισάρεια, zwana Cezareą Filipową, Καισάρεια Φιλίππου, dzisiejsza wieś Bâniâs (od grec. Paneas); „Baal-Gad po równinie Libanu pod górę Hermon” (Joz 11, 17; 12, 7), „aż do Baal-Hermon” (1 Krn 5, 23); „a przyszedł Jezus w strony Cezarejej Philippowej” (Mt 16, 13; Mk 8, 27). [przypis tłumacza]
Cezarea — miasto założone w I w. p.n.e. na ruinach starożytnego Stratonospyrgos, na wybrzeżu Morza Śródziemnego, ob. na terenie państwa Izrael. Za czasów Cesarstwa Rzymskiego służyło jako centrum administracyjne prowincji Judea. Bunt żydowski, który wybuchł w Cezarei w 66 r. zapoczątkował I wojnę rzymsko-żydowską (66–73). Następnie Cezarea została centrum administracyjnym prowincji Palestyna. [przypis edytorski]
Cezar, Gajusz Juliusz (100–44 p.n.e.) — rzym. dowódca wojskowy, polityk, dyktator i pisarz; członek I triumwiratu; zdobywca Galii; odegrał kluczową rolę w wydarzeniach, które doprowadziły do upadku republiki i początku cesarstwa w państwie rzymskim. [przypis edytorski]
Cezar, Gajusz Juliusz (100–44 p.n.e.) — rzymski dowódca wojskowy, polityk, dyktator i pisarz; członek I triumwiratu; zdobywca Galii; odegrał kluczową rolę w wydarzeniach, które doprowadziły do upadku republiki i początku cesarstwa w państwie rzymskim. [przypis edytorski]
Cezar, Gajusz Juliusz (100–44 p.n.e.) — rzymski dowódca wojskowy, polityk, dyktator i pisarz; zdobywca Galii; odegrał kluczową rolę w wydarzeniach, które doprowadziły do upadku republiki i początku cesarstwa w państwie rzymskim. [przypis edytorski]
Cezar, Gajusz Juliusz (100–44 p.n.e.) — rzymski polityk i wódz; członek I triumwiratu; zdobywca Galii; dyktator; odegrał kluczową rolę w wydarzeniach, które doprowadziły do upadku republiki i początku cesarstwa w państwie rzymskim; ścigając pokonanego w bitwie pod Farsalos (48 p.n.e.) Pompejusza, trafił do Egiptu, gdzie zaangażował się w konflikt o władzę pomiędzy nieletnim Ptolemeuszem XIII i jego starszą siostrą Kleopatrą VII, która została jego kochanką i dzięki jego pomocy po krótkiej wojnie aleksandryjskiej uzyskała koronę. [przypis edytorski]
Cezar — Gajusz Juliusz Cezar Oktawian, przyszły cesarz August. [przypis edytorski]
Cezarion (47–30 p.n.e.) — syn Juliusza Cezara i Kleopatry, ostatni faraon Egiptu (panujący wspólnie z matką od 2 września 44 p.n.e., jako Ptolemeusz XV Cezarion). [przypis edytorski]
cezar — jeden z tytułów władców państwa rzymskiego, pierwotnie rodowe miano Gajusza Juliusza Cezara oraz Oktawiana, jego adoptowanego syna i pierwszego cesarza rzymskiego. [przypis edytorski]
cezar — καῖσαρ, następca tronu; cesarz, imperator, αὐτοκράτωρ. Flawiusz rzadko używa tych słów w znaczeniu ścisłym. [przypis tłumacza]
Cezar, Kajzer i Fizar — żart z różnych wersji wymowy łacińskiej. [przypis edytorski]
Cezar kazał go powiesić — u Plutarcha (73) tylko: „został stracony”. Cezar nie mógł Aleksasowi przebaczyć intryg przeciw Oktawii. Wzmianka o losie Aleksasa nabiera szczególnego znaczenia w ustach Enobarba. [przypis tłumacza]
Cezarów i Augustów — oficjalne tytuły cesarzy rzymskich. [przypis edytorski]
Cezar (…) odjął był królowi Dejotarowi jego królestwo — Cyceron, O wróżeniu, (De divinatione), II, 37. [przypis tłumacza]
cezarowej nie być dłużnym części — odniesienie do daniny płaconej cesarzom (cezarom) rzymskim. [przypis edytorski]
Cezarowi — Juliuszowi. [przypis tłumacza]
Cezar pod grodem marsylskim nie leżał — Gdy Pompejusz z Włoch umknął, Cezar postanowił wojska Pompejusza obozujące w Hiszpanii zniszczyć wstępnym bojem. Zostawiwszy więc silną załogę przy oblężeniu Marsylii, sam z wybrańszymi legiami, nie tracąc chwili, a łamiąc cierpliwie zawady, jakie mu natura i nieprzyjaciel na każdym kroku w jego pochodzie stawiły, nie spuszczając z oka głównego celu, niespodzianie wpadł do Hiszpanii i pobił dwóch wodzów Pompejuszowych, Afraniusa i Petrejusa. [przypis redakcyjny]
Cezar, Pompejusz, Cyceron, Antoniusz — czołowi politycy rzymscy z I w. p.n.e. [przypis edytorski]
Cezar powiada, iż Lucjusz Wibuliusz Rufus (…) pędził dniem i nocą (…) — [w:] O wojnie domowej, III, 11. [przypis tłumacza]
Cezar tu spał i jego losy — parafraza słów Juliusza Cezara (100–44 p.n.e,) skierowanych do sternika, który obawiał się płynąć przez wzburzone morze: „Wieziesz Cezara i jego losy”. [przypis edytorski]
Cezar wedle tego, co podaje Swetoniusz, robił sto mil dziennie — Swetoniusz, Boski Juliusz, 57 [w:] Żywoty cezarów. [przypis edytorski]
Cezar, właśc. Gajusz Juliusz Cezar (100–44 p.n.e.) — rzymski dowódca wojskowy, polityk, dyktator, odegrał kluczową rolę w wydarzeniach, które doprowadziły do upadku republiki i początku cesarstwa w państwie rzymskim; razem z Gnejuszem Pompejuszem i Markiem Licyniuszem Krassusem w 60 p.n.e. zawiązał I triumwirat; zdobył Galię; dzięki wiernym sobie legionom w późniejszej wojnie domowej pokonał Pompejusza (48 p.n.e.) i przejął pełnię władzy; zginął zasztyletowany przez spiskowców, zwolenników republiki. [przypis edytorski]
Cezary — nawiązanie do postaci Gajusza Juliusza Cezara (100 a. 102 p.n.e.–44 p.n.e.), rzym. polityka, wodza i dyktatora, z którego działaniami politycznymi przyjęło się wiązać upadek republiki i początek cezaryzmu w Rzymie. [przypis edytorski]
Cezary z Arles (470–542) — mnich, biskup Arles (od 503), święty Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
Cezar zamianował go namiestnikiem całej Judei — rok 47 p.n.e. [przypis tłumacza]
Cezar ze swymi czterdziestoma milionami długów — rzymski wódz i polityk Juliusz Cezar, sprawując urząd edyla, zaciągnął ogromne długi na organizację igrzysk, żeby zdobyć popularność wśród ludu. [przypis edytorski]
cezura — przerwa. [przypis edytorski]
cezura — przerwa; tu: średniówka, przerwa intonacyjna, która dzieli wers wiersza na dwie w przybliżeniu równe połowy. [przypis edytorski]
cezy — sieci. [przypis autorski]
Cf. C. G. Seligman, op. cit., p. 5. [przypis autorski]
Cf. Chapter II, Divisions III and IV, and some of the following Divisions of this Chapter. [przypis redakcyjny]
C. Fimbria, ugodziwszy się zbyt słabo błagał sługę (…) — Appian z Aleksandrii, Wojny z Mitrydatesem, 60 [w:] Historia rzymska. [przypis tłumacza]
Cf. Op. cit., pp. 536-537. [przypis autorski]
Cf. Op. cit., pp. 670-672. [przypis autorski]
Cf. Professor C. G. Seligman, Chapters XXXVII and XXXVIII. [przypis autorski]
Cf. Professor C. G. Seligman, op. cit., Chapters XL and XLII. [przypis autorski]
Cf. Professor C. G. Seligman. Op. cit, Chapter XLIV. [przypis autorski]
Cf. Professor C. G. Seligman. Op. cit., p. 584. [przypis autorski]
