Przypisy

Mozart, Wolfgang Amadeusz (1756–1791) — austriacki kompozytor, zaliczany do tzw. klasyków wiedeńskich; dostaje się [Mozartowi] dostojne kopnięcie poniżej pleców: pracodawca Mozarta, arcybiskup Hieronymus von Colloredo, nie zgadzał się na jego występy poza swoją placówką, w maju 1781 doszło między nimi do kłótni: kompozytor usiłował zrezygnować, ale spotkał się z odmową; niedługo później odwołano go w rażąco obraźliwy sposób, kopniakiem wymierzonym przez zarządcę. [przypis edytorski]

Mozart, Wolfgang Amadeusz (1756–1791) — austriacki kompozytor, zaliczany do tzw. klasyków wiedeńskich. [przypis edytorski]

Mozart, Wolfgang Amadeusz (1756–1791) — kompozytor i klawesynista niemiecki. [przypis edytorski]

Mozart, Wolfgang Amadeusz (1756–1791) — wybitny kompozytor austriacki, zaliczany do tzw. klasyków wiedeńskich. [przypis edytorski]

mozgi (reg.) — mózg. [przypis edytorski]

mozół — trud, wielki wysiłek. [przypis edytorski]

mozół — wysiłek, zwł. męczący a monotonny. [przypis edytorski]

mozo (hiszp.) — chłopak, młodzieniec; służący, posługacz, chłopiec na posyłki. [przypis edytorski]

mozoła (a. mozół) — trud. [przypis edytorski]

mozoła (przestarz.) — dziś: rodz. m. mozół; trud. [przypis edytorski]

mozoł — mozół, trud. [przypis edytorski]

mozolić się — trudzić się. [przypis edytorski]

mozos de campo (hiszp.) — młodzi ludzie ze wsi. [przypis edytorski]

Mozyr a. Mozyrz — miasto położone nad Prypecią, w płd. części dzisiejszej Białorusi. [przypis edytorski]

Mozyr, dziś pol. Mozyrz, brus. Мазыр — miasto położone nad Prypecią, w płd. części dzisiejszej Białorusi. [przypis edytorski]

Mozyrskie — rejon położonego nad Prypecią miasta Mozyrz w ob. Białorusi; w czasach caratu: powiat mozyrski w guberni mińskiej. [przypis edytorski]

mraka (daw., gw.) — dokuczliwy deszcz, szaruga; mgła, brak widoczności. [przypis edytorski]

mraka (reg. daw.) — mgła, szaruga. [przypis edytorski]

Mr (ang.) — skrót od mister: pan. [przypis edytorski]

Mr. (ang.) — skrót od mister: pan. [przypis edytorski]

Mr (ang.) — właściwie mister; pan. [przypis edytorski]

mrg. nowop. — skrót od: morga nowopolska (dawna jednostka powierzchni gruntu, równa 0,56 ha). [przypis edytorski]

Mr Hyde — bohater powieści Roberta Louisa Stevensona Doktor Jekyll i pan Hyde (1886) mroczne alter ego doktora Jekylla, obudzone wskutek eksperymentów medycznych. [przypis edytorski]

mrówię — dziś: mrowie, tj. wielka ilość (mrówek). [przypis edytorski]

mrówię — dziś popr.: mrowie. [przypis edytorski]

mrówisko — dziś popr. pisownia: mrowisko. [przypis edytorski]

mrówki — o wielkich mrówkach gromadzących złoto i o Arymaspach walczących o nie z gryfami wspomina Herodot. [przypis edytorski]

mrówkolew — drapieżny owad znany z tego, że w postaci larwalnej ukrywa się zakopany na dnie lejkowatego dołka z piasku, czyhając na przechodzące mrówki, którymi się żywi. [przypis edytorski]

mróz go zajął po pacierzu — przeleciał go dreszcz po plecach (po kręgosłupie). [przypis edytorski]

mrocznia — tu: mrok, ciemność (lm: te mrocznie). [przypis edytorski]

mroczniejszą dusza jego zda się — dziś z M.: mroczniejsza (…) zda się. [przypis edytorski]

mroczyć (daw.) — wprawiać w zamroczenie. [przypis edytorski]

mroki — dziś popr. forma N.lm: mrokami. [przypis edytorski]

mrokiem — o zmroku, wieczorem. [przypis edytorski]

mrok padał — zmrok zapadał. [przypis edytorski]

mrowić się (gw.) — wić się. [przypis edytorski]

mrowie (daw.) — skupisko, chmara. [przypis edytorski]

Mrożek, Sławomir (1930–2013) — dramatopisarz, autor opowiadań satyrycznych oraz rysownik, znany ze specyficznej odmiany absurdalnego humoru. Autor m. in. dramatów Tango i Emigranci. [przypis edytorski]

Mrozowska, Jadwiga (1880–1966) — aktorka, śpiewaczka. [przypis edytorski]

Mrs. (ang.) — skrót od mistress: pani. [przypis edytorski]

Mrs (ang.) — właściwie mistress; pani. [przypis edytorski]

Mrs Hoover będzie dopiero w marcu — od roku 1793 do 1933 włącznie wszyscy prezydenci Stanów Zjednoczonych obejmowali urząd 4 marca (lub następnego dnia, jeśli była to niedziela); od roku 1937 ceremonia odbywa się 20 stycznia. [przypis edytorski]

Mrs Sidney Webb — chodzi o Beatrice Webb (1858–1943), brytyjską socjalistkę, która wraz z mężem, lewicowym politykiem Sidneyem Webbem, założyła London School of Economics. [przypis edytorski]

mruczno mi było (daw.) — byłem niezadowolony. [przypis edytorski]

mrugawica (neol.) — ciągłe mruganie, błyskanie wielu punktów. [przypis edytorski]

mruk (pot.) — człowiek małomówny i nietowarzyski. [przypis edytorski]

mruży oczami — raczej: mruży oczy a. mruga oczami. [przypis edytorski]

mrzeć — umierać. [przypis edytorski]

mrze — dziś: umiera. [przypis edytorski]

Mścibow, właśc. Mścibów — dziś wieś Мсцібава w zach. części Białorusi, daw. miasteczko z zamkiem. [przypis edytorski]

mścić — dziś popr.: mścić się. [przypis edytorski]

mścić się czego (starop. forma) — mścić się za co (za śmierć szwedzkiego królewicza). [przypis edytorski]

mścić się czego (starop.) — mścić się za co. [przypis edytorski]

mściemy, (…) bieżemy (starop. forma) — mścimy, bieżymy [tj. zdążamy]. [przypis edytorski]

mści (starop. forma) — mścij. [przypis edytorski]

mściwce — mściwcy; mściciele. [przypis edytorski]

msgr — skrót od monsignore (wł.), tytułu honorowego przysługującego niektórym dostojnikom Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]

m'sieur (fr. monsieur) — pan. [przypis edytorski]

mskłe… sudna (daw.) — chyże czajki, czółna. [przypis edytorski]

m. — skrót od łac. meridiei: południa. [przypis edytorski]

MSW — Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. [przypis edytorski]

mszą — daw. forma B.r.ż.; dziś (na) mszę. [przypis edytorski]

mszą — dziś popr. forma B. lp: mszę. [przypis edytorski]

mszą — dziś popr. forma D.lp: mszę. [przypis edytorski]

mszą (starop. B. lp, r.ż.) — dziś: mszę. [przypis edytorski]

mszą (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: mszę. [przypis edytorski]

mszał — podstawowa księga liturgiczna w kościele katolickim, według której odprawiana jest msza. [przypis edytorski]

mszał (rel.) — księga liturgii katolickiej, zawierająca teksty mszy i przepisy jej odprawiania. [przypis edytorski]

mszał (włśc. Mszał Rzymski, łac. Missale Romanum) — podstawowa księga liturgiczna w kościele katolickim, służąca do odprawiania mszy. [przypis edytorski]

msza pasterska — też: pasterka; msza odprawiana w kościele katolickim o północy w Boże Narodzenie. [przypis edytorski]

mszar — bagienna roślinność. [przypis edytorski]

msza solenna — msza podniosła, uroczysta. [przypis edytorski]

mszcząc ich śmierci — dziś: mszcząc się za ich śmierć. [przypis edytorski]

Mszczuj — Mestwin I (ok. 1220–1294), książę pomorski. [przypis edytorski]

mszę u Barbary — w kijowskim monasterze św. Michała Archanioła o Złotych Kopułach, ważnym ukraińskim miejscu pielgrzymkowym, słynnym z relikwii św. Barbary (ukr. Варвара Великомучениця). [przypis edytorski]

M. S. Z. — Ministerstwo Spraw Zagranicznych. [przypis edytorski]

MSZ — Ministerstwo Spraw Zagranicznych. [przypis edytorski]

mszów — mszy. [przypis edytorski]

mu (…) beł rad (starop.) — był mu rad; był mu przychylny. [przypis edytorski]

Mucha, Alfons Maria (1860–1939) — czeski malarz, grafik i plakacista, przedstawiciel secesji; projektant czeskiego godła państwowego. [przypis edytorski]

muchacho (hiszp.) — chłopak; młodzieniec. [przypis edytorski]

muchacho (hiszp.) — chłopak, młodzieniec. [przypis edytorski]

mucha (daw.) — sztuczny pieprzyk a. brodawka. [przypis edytorski]

mucha hiszpańska — afrodyzjak. [przypis edytorski]

muchajer (z tur.) — tkanina z wełny. [przypis edytorski]

Muchanow, Pawieł Aleksandrowicz (1798–1871) — rosyjski wojskowy, urzędnik carski w Warszawie, dyrektor Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych. [przypis edytorski]

mucha poniesie to, co pan Korczyński w wyższej instancji wygra! (daw.) — tu: wygra bardzo mało. [przypis edytorski]

muchar — muchomor, grzyb. [przypis edytorski]

muchar — muchomor. [przypis edytorski]

mucha wodna — tu zapewne: nartnik, plesica a. poślizg, jeden z rodzajów pluskwiaków żyjących na powierzchni wód stojących. [przypis edytorski]

muchry (starop.) — frędzle. [przypis edytorski]

Mucjusz Scevola właśc. Gaius Mucius Cordus — legendarny bohater rzymski, który został wysłany, by zamordować króla etruskiego Porsennę oblegającego ze swą armią Rzym w 508 p.n.e.; gdy jednak został schwytany w obozie wroga, włożył rękę w ogień, by dowieść, że nie straszne mu tortury ani śmierć; takie męstwo przekonało Porsennę, by puścić wolno zamachowca; nosił on odtąd z chlubą przydomek Scaevola, tzn. Mańkut. [przypis edytorski]

Mucjusz Scewola — właśc. Gaius Mucius Cordus; legendarny bohater rzymski, który został wysłany, by zamordować króla etruskiego Porsennę oblegającego ze swą armią Rzym w 508 p.n.e.; gdy został jednak schwytany w obozie wroga, włożył rękę w ogień, by dowieść, że nie straszne mu tortury ani śmierć; takie męstwo przekonało Porsennę, by puścić wolno zamachowca; nosił on odtąd z chlubą przydomek Scaevola, tzn. Mańkut. [przypis edytorski]

Muckermann, Friedrich (1883–1946) — niemiecki ksiądz, publicysta, zaciekły przeciwnik nazizmu. [przypis edytorski]

muc — lichy koń. [przypis edytorski]

mudrahel (ukr.) — mądrala, spryciarz. [przypis edytorski]

mudryj did (ukr.) — mądry dziad. [przypis edytorski]

mudry po rozkazu (ros.) — mądry według rozkazu. [przypis edytorski]

mu — dziś popr. rekcja: serce go boli. [przypis edytorski]

Müller, Aleksander (1862–1923) – ostatni rosyjski prezydent Warszawy (1909–1915). [przypis edytorski]