Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 450 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4054 przypisów.
rówien (starop. forma) — równy; dorównujący. [przypis edytorski]
rówien (starop. forma) — równy. [przypis edytorski]
rówieśnych — tutaj w znaczeniu rówieśników. [przypis edytorski]
rów irygacyjny — rów nawadniający. [przypis edytorski]
równać — tu: porównywać (w walce). [przypis edytorski]
równać z czym (starop.) — dorównywać czemu. [przypis edytorski]
(…) równać z ironią biegu najzwyklejszych rzeczy? — w niektórych wydaniach po tej strofie pojawiała sie jeszcze jedna: Idee?… Ależ lat już minęły tysiące, / A idee są zawsze tylko ideami. / Modlitwa?… Lecz niewielu tylko jeszcze mami / Oko w trójkąt wprawione i na świat patrzące. [przypis edytorski]
równa — tu: taka sama. [przypis edytorski]
równej ilości — dziś popr.: w równej liczbie. [przypis edytorski]
równe pole — dziś Łazienki (przyp. aut.). [przypis edytorski]
równia (daw., geogr.) — tu: równina. [przypis edytorski]
równia (daw.) — równina. [przypis edytorski]
równia — dziś: równina. [przypis edytorski]
równianką (daw.) — wiązanka kwiatów, bukiet. [przypis edytorski]
równianka (daw.) — bukiet, wiązanka, wianek. [przypis edytorski]
równianka (daw., gwar.) — wianek. [przypis edytorski]
równianka (daw.) — wianek. [przypis edytorski]
równianka (daw.) — wianek; wiązanka, bukiet. [przypis edytorski]
równianka (gw.) — wianek; kwiaty splecione jeden za drugim w sznur. [przypis edytorski]
równianka na Zielne — wiązanka żniwna na święto Matki Boskiej Zielnej. [przypis edytorski]
równianka — tradycyjna wiązanka żniwna, spleciona ze zbóż, polnych kwiatów i ziół, przybrana kolorowymi wstążkami. [przypis edytorski]
równianka — wianek. [przypis edytorski]
równia — równina. [przypis edytorski]
równia (starop.) — równina, płaszczyzna; w równi: na równinie. [przypis edytorski]
równia — tu: równina. [przypis edytorski]
równie (daw.) — tak samo. [przypis edytorski]
równie jak w rodzinie proroka, córki mają prawo do dziedzictwa — z potomstwa Mahometa przeżyło tylko jedno dziecko, córka Fatima: z tego powodu muzułmanie uznają potomstwo w linii żeńskiej za uprawnionych dziedziców. [przypis edytorski]
równiem — przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: równie [jeste]m. [przypis edytorski]
równie — zarówno. [przypis edytorski]
równina Sennaar — gr. nazwa biblijnej krainy Szinear, znanej m.in. jako miejsce, gdzie wznoszono wieżę Babel; Szinear identyfikuje się z południową Mezopotamią. [przypis edytorski]
równiny Molossy — Epir nad morzem Jońskim. [przypis edytorski]
równiny Piktawii — Poitou, kraina w zachodniej Francji, od nazwy staroż. galijskiego plemienia Piktawów. [przypis edytorski]
równo — tu: tak samo. [przypis edytorski]
równy (starop.) — mały. [przypis edytorski]
różą (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: różę. [przypis edytorski]
róża jerychońska — roślina pochodząca z obszarów Jordani, należy do gatunku roślin pustynnych, inaczej zwana jest zmartwychwstanką. [przypis edytorski]
róża jerychońska — roślina pustynna. [przypis edytorski]
róża jerychońska — roślina pustynna, w czasie suszy zwijająca się w kulkę toczoną przez wiatr po pustyni. [przypis edytorski]
róża jerychońska — roślina pustynna ze wsch. części obszaru śródziemnomorskiego; w oryg.: woodbine, czyli wiciokrzew, zwany też suchodrzewem. [przypis edytorski]
róża jerychońska — zmartwychwstanka, roślina pustynna, która w czasie suszy zwija gałązki, tworząc kulkę, niekiedy odrywaną przez wiatr od podłoża i toczącą się po pustyni, zaś w czasie deszczu z powrotem rozwija gałązki. [przypis edytorski]
Różańcowa — tj. dzień święta Matki Boskiej Różańcowej, obchodzonego w Kościele katolickim 7 października. [przypis edytorski]
różane palce zorzy — „różanopalca” to przydomek Eos, greckiej bogini jutrzenki, zorzy porannej. [przypis edytorski]
Różaniec — tu: modlitwa w Kościele katolickim. [przypis edytorski]
różanopalcy uśmiech — por. przydomek Eos, bogini zorzy porannej, w poematach Homera: „różanopalca Jutrzenka”. [przypis edytorski]
róża od Torunia — zabawa w kółku, osoba w środku była różą, w odpowiednim momencie piosenki dzieci zaczynały tańczyć, a róża wybierała kolejną osobę do kółka. [przypis edytorski]
róża sarońska — w symbolice biblijnej: piękny kwiat a. piękna kobieta; Saron (hebr. Szaron) — równina izraelska położona nad morzem Śródziemnym pomiędzy Karmelem a Jaffą, bardzo żyzna i bogata w wodę. [przypis edytorski]
róża — tu: pierścień wyrostków u nasady poroża jelenia. [przypis edytorski]
różczka — gałązka. [przypis edytorski]
różdżka — chodzi tu o atrybut Merkurego (a wcześniej, w mit. gr., Hermesa): laskę oplecioną przez węże; także: kaduceusz, posoch. [przypis edytorski]
różdżka oliwy — gałązka oliwna. [przypis edytorski]
różdżka — tu: gałązka; białe ptaszę wzleci wysoko i poda różdżkę drużynie — nawiązanie do motywu biblijnej Arki Noego. Noe wypuścił z Arki gołębicę, która wróciła z gałązką w dziobie, co było znakiem, że wody potopu opadają. [przypis edytorski]
różdżka — zdrobniale: rózga. [przypis edytorski]
różdżkę tę oliwną — gałązkę oliwną nieśli błagalnicy. [przypis edytorski]
różdżki ułomić — ułamać gałązkę. [przypis edytorski]
różej, liliej (starop. formy) — dziś D.lm r.ż.: róż, lilii. [przypis edytorski]
Różewicz, Tadeusz (1921–2014) — poeta, dramaturg, w historii poezji polskiej zapisał się ascetycznymi wierszami zdającymi sprawę z doświadczenia II wojny światowej i Holokaustu, przedstawiciel teatru absurdu, często odwołujący się do rzeczywistości przedstawianej w prasie i do malarstwa awangardowego. [przypis edytorski]
Różewicz, Tadeusz (1921–2014) — poeta, dramaturg, w historii poezji polskiej zapisał się ascetycznymi wierszami zdającymi sprawę z doświadczenia II wojny światowej i Holokaustu, przedstawiciel teatru absurdu, często odwołujący się do rzeczywistości przedstawianej w prasie i do malarstwa awangardowego. [przypis edytorski]
różnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: różnymi. [przypis edytorski]
różnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: różnymi. [przypis edytorski]
różnić (daw.) — tu: poróżnić, pokłócić. [przypis edytorski]
Różnica pomiędzy jałowością pierwszego krzyżowania a bezpłodnością mieszańców międzygatunkowych — w oryginale autor używa tego samego terminu sterility na określenie dwu różnych cech: niemożności spłodzenia wspólnego potomstwa przez osobniki dwu różnych gatunków (sterility of first crosses, niepłodność, bezowocność krzyżowania) oraz trwałej niemożności spłodzenia jakiegokolwiek potomstwa, czyli bezpłodności, występującej u mieszańców międzygatunkowych (sterility of hybrids). [przypis edytorski]
różniczka (mat.) — tradycyjna nazwa nieskończenie małej zmiany danej zmiennej; pojęcie w rachunku różniczkowym i całkowym. [przypis edytorski]
różniczkować (daw.) — różnicować. [przypis edytorski]
różniczkować — dziś lepiej: zróżnicował. [przypis edytorski]
różniczkowanie — dziś poza znaczeniem matematycznym: różnicowanie. [przypis edytorski]
różno — dziś popr.: różnie. [przypis edytorski]
różnofarbny — różnobarwny, różnokolorowy. [przypis edytorski]
różnofarbny — wielobarwny, kolorowy. [przypis edytorski]
różnofarby (daw.) — różnobarwny. [przypis edytorski]
różnokształtymi — różnokształtnymi. [przypis edytorski]
różność — starop. forma: rozność. [przypis edytorski]
różnoście (daw., gw.) — różności. [przypis edytorski]
różnoście (gw.) — różności. [przypis edytorski]
różny (starop.) — tu: inny, odmienny. [przypis edytorski]
różokrzyżowcy — członkowie ruchu powstałego w XVII w., rzekomo czerpiącego z ezoterycznych prawd zamierzchłej przeszłości, łączącego elementy hermetyzmu, kabały, alchemii i mistycyzmu; do nauk różokrzyżowców odwoływali się przedstawiciele wolnomularstwa spekulatywnego. [przypis edytorski]
różokrzyżowcy — ruch duchowy i kulturowy powstały w Europie na pocz. XVII wieku, po opublikowaniu kilku tekstów, które ogłaszały istnienie tajnego bractwa, wtajemniczonego w wiedzę ezoteryczną; różokrzyżowcy działali we Francji, Niemczech i Anglii, nawiązywali do kabały, alchemii i chrześcijańskiego mistycyzmu; mieli znaczący wpływ na wolnomularstwo. [przypis edytorski]
Różom najbielszym jej żałobę nosić — biel jest kolorem żałoby w kulturze starożytnego Rzymu, w kulturach Dalekiego Wchodu i in. [przypis edytorski]
różować się — barwić sobie różem policzki. [przypis edytorski]
różowa dama — kolor różowy był oznaką zwolenników monarchizmu. [przypis edytorski]
różowawiąc — dziś popr. różowiąc; tu: forma wydłużona ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]
różyca (archit.) — ornament archit. w kształcie stylizowanej, koncentrycznie rozwiniętej róży; rozeta. [przypis edytorski]
różyca — ornament archit. w kształcie stylizowanej, koncentrycznie rozwiniętej róży; rozeta. [przypis edytorski]
różyca — rozeta, okrągłe okno wypełnione witrażem lub ażurowym ornamentem. [przypis edytorski]
Różyc, Teofil — trzecioplanowy bohater powieści Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej; kosmopolita, większość życia spędził za granicą, nie zna ani historii ani problemów nurtujących polskie społeczeństwo, scharakteryzowany jako znudzony, zwyrodniały, zbankrutowany, pozbawiony sił fizycznych i psychicznych z powodu hulaszczego trybu życia; narkoman, cierpi z powodu pustki duchowej i jałowości; przez pewien czas stara się o względy głównej bohaterki, Justyny Orzelskiej, mając nadzieję, że zostanie jego kochanką z uwagi na swe położenie społeczno-majątkowe. [przypis edytorski]
rózga (starop.) — gałąź, gałązka. [przypis edytorski]
rózga (starop.) — tu: gałązka. [przypis edytorski]
rózgi liktorskie — noszone przed urzędnikami w staroż. Rzymie stanowiły symbol władzy. [przypis edytorski]
rózgi liktorskie (rzym.) — wiązka witek, jakie przed wysokimi urzędnikami obnaszali liktorzy, wykonawcy kar; symbol władzy karnej. [przypis edytorski]
rózgi liktorskie — w starożytnym Rzymie najwyższym urzędnikom państwowym w miejscach publicznych jako asysta towarzyszyli funkcjonariusze zwani liktorami, nosząc przed nimi oznaki władzy: przewiązane wiązki rózeg, między którymi zatknięty był topór. [przypis edytorski]
rózgi — tu: rózgi liktorskie, symbol władzy. [przypis edytorski]
roast beef (ang.) — pieczeń wołowa. [przypis edytorski]
robaczek — tu: maleństwo, małe dziecko. [przypis edytorski]
robaczki — chodzi o bakterie. [przypis edytorski]
robaczki — tu: małe dzieci. [przypis edytorski]
robaczliwy — dziś popr.: robaczywy. [przypis edytorski]
robak (daw.) — tu: biedactwo. [przypis edytorski]
robaków — tu autor ma na myśli wszelkiego rodzaju bezkręgowce. [przypis edytorski]
robak (przestarz.) — maleństwo, małe dziecko. [przypis edytorski]
robak się w bujnym zalągł kwiecie — w tłumaczeniu fragment ten stanowi nieco zmodyfikowany cytat z refrenu pieśni masek z powieści poetyckiej Antoniego Malczewskiego Maria: „Ach, na tym świecie Śmierć wszystko zmiecie / Robak się lęgnie i w bujnym kwiecie”. [przypis edytorski]
robak — tu: małe dziecko. [przypis edytorski]