Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 449 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 116720 przypisów.
nie dostać (daw.) — nie wystarczać, brakować. [przypis edytorski]
nie dostaje — brakuje mu czegoś. [przypis edytorski]
nie dostaje (daw.) — brakuje. [przypis edytorski]
nie dostaje (tu daw.) — brakuje. [przypis edytorski]
niedostały (starop.) — niedojrzały. [przypis edytorski]
nie dostali kroku — nie byli w stanie przeciwstawić się w walce. [przypis edytorski]
nie dostaniemże — konstrukcja z partykułą -że w funkcji wzmacniającej i tworzącej pytanie (retoryczne); inaczej: czy nie dostaniemy. [przypis edytorski]
niedostateczny (daw.) — taki, któremu brakuje. [przypis edytorski]
nie dostawać — brakować. [przypis edytorski]
nie dostawać czego (daw.) — brakować czego. [przypis edytorski]
nie dostawać czego (daw.) — brakować. [przypis edytorski]
nie dostawać czego komu (daw.) — dziś: brakować. [przypis edytorski]
nie dostawać (daw.) — brakować. [przypis edytorski]
niedostawać (daw.) — brakować. [przypis edytorski]
nie dostawać (daw.) — nie starczać; brakować. [przypis edytorski]
nie dostawać (daw.) — nie starczać. [przypis edytorski]
nie dostawać (daw.) — nie wystarczać, brakować. [przypis edytorski]
nie dostawać komu czego — brakować komu czego. [przypis edytorski]
nie dostawać komu czego — nie starczać, brakować. [przypis edytorski]
nie dostawa (daw.) — brakuje. [przypis edytorski]
nie dostawa (daw.) — nie dostaje, tj. nie wystarcza, brakuje. [przypis edytorski]
nie dostawało — brakowało. [przypis edytorski]
nie dostawało czegoś (daw.) — brakowało czegoś. [przypis edytorski]
nie dostawało — tu: nie wystarczało. [przypis edytorski]
nie dostrzegł był — daw. formy czasu zaprzeszłego, używanego dla wyrażenia czynności (zdarzenia, stanu itp.) poprzedzającej inną czynność (zdarzenie, stan itp.) wyrażoną w czasie przeszłym zwykłym; znaczenie: nie dostrzegł (wcześniej). [przypis edytorski]
niedosyć czynią — dziś: nie czynią zadość. [przypis edytorski]
nie dosypiać (daw.) — nie zaniedbać. [przypis edytorski]
niedotkliwy — tu: niedający się dotknąć. [przypis edytorski]
niedotkniony — dziś popr. forma: niedotknięty. [przypis edytorski]
nie dotrzymali punktów — tj. warunków umowy. [przypis edytorski]
nie dotrzyma skroni — nie utrzyma głowy. [przypis edytorski]
niedowarzeniec — człowiek niedojrzały, niepoważny. [przypis edytorski]
niedowarzony — tu: niedogotowany. [przypis edytorski]
niedowidztwo — dziś popr.: niedowidzenie. [przypis edytorski]
niedowolen — niezadowolony. [przypis edytorski]
niedowolen takową ofiarą — niezadowolony z takiej ofiary. [przypis edytorski]
niedowolny (z ros.) — niezadowolony. [przypis edytorski]
nie drażń — dziś popr.: nie drażnij. [przypis edytorski]
nie dręczyłaż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy nie dręczyła, czyż nie dręczyła. [przypis edytorski]
niedrug (z ukr. nedruh) — wróg. [przypis edytorski]
Nie duryś (białorus.) — nie rób durnot, głupstw. [przypis edytorski]
niedźwiadek (daw.) — skorpion. [przypis edytorski]
niedźwiednia — ubranie (futro) z niedźwiedziej skóry. [przypis edytorski]
niedźwiednik (przest.) — człowiek oprowadzający tresowane niedźwiedzie; niedźwiednicy zarabiali na pokazach, prowadząc wędrowny tryb życia. [przypis edytorski]
niedźwiedź — starop. forma (tu uwspółcześniona) pisowni: miedźwiedź. [przypis edytorski]
niedźwiedź — we fr. żargonie drukarskim: robotnik pracujący przy prasie drukarskiej; por. pierwsza część cyklu, Dwaj poeci. [przypis edytorski]
niedźwiedzia idącego w hurku (daw. reg.) — niedźwiedzia między osaczającymi go gromadą (hurmą) psami. [przypis edytorski]
niedźwiedziami zasłane — wyścielone niedźwiedzimi skórami. [przypis edytorski]
Niedźwiedzica — chodzi o jedną z konstelacji północnego nieba, Wielką lub Małą Niedźwiedzicę. [przypis edytorski]
Niedźwiedzica — w oryginale: Arktur (gr. Arktouros, dosł.: strażnik niedźwiedzia): najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Wolarza, czwarta co do jasności na nocnym niebie; położona w pobliżu Wielkiej Niedźwiedzicy, za którą podąża wraz z obrotem sfery niebieskiej; w tym miejscu nazwa Arktur pojawia się po raz pierwszy w historii. [przypis edytorski]
Niedźwiedzica (…) w zmroku zachodnim pierwsza zaświeci wspaniale — Arktur po raz pierwszy w ciągu roku pojawia się wieczorem nad wschodnim horyzontem pod koniec lutego (jak pisze Hezjod, 60 dni po przesileniu zimowym). [przypis edytorski]
niedźwiedziów — dziś popr. forma D. lm: niedźwiedzi. [przypis edytorski]
niedźwiedziowi w dole — istniała metoda polowania na niedźwiedzie przez zastawianie na nie pułapek w postaci dołów. [przypis edytorski]
nie działająż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie:czy nie działają, czyż nie działają. [przypis edytorski]
Niedzica — wieś w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim. [przypis edytorski]
nie dziejąż się — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy nie dzieją się. [przypis edytorski]
Nie dziejeż się — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, nadającą znaczenie pytania retorycznego; inaczej: czyż nie dzieje się? [przypis edytorski]
niedziela (daw., rus.) — tydzień. [przypis edytorski]
niedziela (daw.) — tu: tydzień. [przypis edytorski]
niedziela (daw.) — tydzień. [przypis edytorski]
Niedziela Palmowa — święto chrześcijańskie przypadające 7 dni przed Wielkanocą, obchodzone na pamiątkę przybycia Jezusa do Jerozolimy i rozpoczynające Wielki Tydzień, związane z tradycją wykonywania palm wielkanocnych. [przypis edytorski]
Niedziela (…) Po sześciu dniach pracy — w XIX w. i w I poł. XX w. pracowano przez sześć dni w tygodniu. W Polsce wolne od pracy soboty wprowadzono dopiero w latach 70., pierwszą wolną sobotą był dzień 21 lipca 1973 r. [przypis edytorski]
Niedziela Przewodnia a. Biała — niedziela po niedzieli wielkanocnej, obchodzona jako kontynuacja świąt wielkanocnych w prawosławiu, starokatolicyzmie i tradycjonalizmie katolickim; w Kościele katolickim od 2000 roku obchodzona jako Niedziela Miłosierdzia Bożego. [przypis edytorski]
niedziela przewodnia — druga niedziela po Wielkanocy. [przypis edytorski]
niedziela (starop.) — tu: tydzień. [przypis edytorski]
niedziela — tu daw.: tydzień. [przypis edytorski]
niedziela, że się jeden dzień nie idzie — dawniej był w tygodniu tylko jeden dzień odpoczynku od pracy i nauki: niedziela. Wolne soboty wprowadzono stopniowo, w Stanach Zjednoczonych dla niektórych grup pracowników już przed II wojną światową, w Polsce dopiero w latach 70. i 80. XX w. [przypis edytorski]
niedziele (daw.) — tygodnie. [przypis edytorski]
niedzieli — popr. niedziele, tj. tygodnie. [przypis edytorski]
nie dzisiaj — nie od dzisiaj. [przypis edytorski]
Nie dziwię się jego zdaniu, wiedząc, że nie zna Ukrainy; ale dziwię się, patrząc na jego własne godło: kto chce zrozumieć poetę, powinien kraj jego poznać — prawdopodobnie aluzja do Adama Mickiewicza i motta Sonetów krymskich: Wer den Dichter will verstehen, Muss in Dichter's Lande gehen (Goethe, Chuld Nameh, w: Dywan Zachodu i Wschodu). [przypis edytorski]
Nie dziw (…) Litawor młody — w pierwotnej wersji: „A jam zapomniał — widzę, żem zbyt stary — / Co to jest młodość i niewieście czary!”. [przypis edytorski]
Nie dziwna nam robota (…) ano dziekujem za nię (gw.) — nie [jest] nam obca praca, ale skoro tak się gniewacie, to z niej zrezygnujemy [podziękujemy za nią]. [przypis edytorski]
nie dziwota (daw.) — nic dziwnego. [przypis edytorski]
Nie dziwuj się, iż nad wysokiego jest wyższy, i drugi jeszcze wyższy, a ziemi wszytkiej król rozkazuje, i ona mu służy — Koh 5, 7–8. [przypis edytorski]
nieeuklidesowa geometria — geometria, która nie spełnia co najmniej jednego z aksjomatów geometrii Euklidesa; pierwsze geometrie nieeuklidesowe rozwinięto w XIX w. [przypis edytorski]
niefolguj (daw.) — dziś popr. ortografia: nie folguj; folgować sobie: pozwalać sobie. [przypis edytorski]
nie formalizuj się — nie baw się w formalności, nie przejmuj się konwenansami. [przypis edytorski]
nie frankowany — bez znaczka a. opłaty, prawdop.: opłacany przez adresata. [przypis edytorski]
niegdyć (daw.) — kiedyś. [przypis edytorski]
niegdy (daw.) — kiedyś, niegdyś. [przypis edytorski]
niegdy (daw.) — niegdyś, kiedyś. [przypis edytorski]
niegdy — niegdyś, kiedyś. [przypis edytorski]
niegdy — niegdyś. [przypis edytorski]
niegdyś legia cała okrzyknęła mnie cezarem dla gładkości liców moich — jest to tylko plotka, podkreślająca homoerotyczny rys w charakterystyce Heliogabala; cieszył się on popularnością wśród legionistów, jednakże o jego wyborze na cesarza zadecydowała złożona sytuacja polityczna i energiczne działania jego matki (Julii Soaemias) i babki (Julii Maesy), zdecydowanie żądnej władzy: kiedy w 217 r. n.e. zginął zamordowany cesarz Karakalla, Julia Maesa (jego ciotka) wraz ze swą córką, matką Heliogabala, wszczęły rewoltę w celu przywrócenia dynastii Sewerów, przekonały legionistów, że Heliogabal (Warius Awitus Bassjanus, 204–222) jest naturalnym synem Karakalli i wykorzystując niezadowolenie wojska oraz nieufność wobec sprawującego władzę po Karakalli prefekta pretorianów Makrynusa, doprowadziły do obwołania go przez pretorianów prawowitym cesarzem (16 maja 218 r.); kiedy w dodatku kilka tygodni później armia Makrynusa została pokonana przez legiony Heliogabala pod Antiochią, a sam Makrynus najpierw salwował się ucieczką, a następnie został zamordowany, senat poczuł się zmuszony zatwierdzić wybór Heliogabala na cesarza. [przypis edytorski]
niegdyś wskutek wielkiego wstrząśnienia (…) fal nurt rozszalały Sycylię od Hesperii oddarł — Sycylia stanowiła niegdyś całość z Półwyspem Apenińskim, a jej oderwanie musiały spowodować erupcje wulkaniczne; Wergiliusz daje tu wyraz wiedzy starożytnych na ten temat. [przypis edytorski]
niegdysiejszy (daw.) — dawny. [przypis edytorski]
niegdy (starop.) — czasem. [przypis edytorski]
niegdy — w Legatach, tj. dziele poprzedzającym Wielki Testament. [przypis edytorski]
nie głodnym — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, skrót od: nie [jeste]m głodny. [przypis edytorski]
nie głupim — dziś raczej: nie jestem głupi. [przypis edytorski]
niegłupim — dziś raczej: nie jestem głupi. [przypis edytorski]
nieglaźno (daw.) — nieukładnie, niezręcznie. [przypis edytorski]
niegodiasz (daw.) — niegodziwiec. [przypis edytorski]
niegodnąć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą „-ci”, skróconą do „-ć”. [przypis edytorski]
niegodna — dziś popr. forma: niegodne. [przypis edytorski]
nie godzę się bynajmniej z Horacym — w Satyrach (I, 2, w. 80–85) Horacy stwierdza, że zamożna mężatka mimo przepychu pereł i szmaragdów nie ma smuklejszych nóg ani lepszych bioder niż kurtyzana, więc woli dziewczęta bez ozdób, odsłaniające swoje zalety i wady. [przypis edytorski]
niegodzę (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie godzę. [przypis edytorski]
niegodziasz — dziś: niegodziwiec. [przypis edytorski]
nie godzić na co (starop.) — nie starać się o co. [przypis edytorski]