Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10249 przypisów.
wskakać — Linde formę tę podaje jako już wyszłą z użycia. Tu wskaka, nie wskacze, dla rymu. [przypis redakcyjny]
w skarbcu Ateńczyków w Delfach — Ateny, podobnie jak wiele innych miast-państw greckich, miały swój skarbiec w sanktuarium delfickim; w skarbcu znajdowały się ofiary składane Apollinowi przez państwo ateńskie oraz poszczególnych obywateli ateńskich. [przypis edytorski]
wskaźniki — tu: wskazówki, wskazania. [przypis edytorski]
wskaże, z czyjej winy i niedbalstwa mógł osioł wbiec między śpiących hoplitów — w ten sposób uspokoił wszystkich, wskazując na osła jako na przyczynę popłochu. [przypis tłumacza]
wskazać (daw.) — tu: odpowiedzieć. [przypis edytorski]
wskazać (…) światopoglądową i metodologiczną świadomość istnienia ciągu alienacyjnego u twórcy Legendy Młodej Polski (…) — na myśli przykładowo mam takie rozprawy: A. Werner, Ja i naród, czyli Stanisława Brzozowskiego antynomie wolności; A. Mencwel, Krytyka i utopia; B. Cywiński, Problematyka religijna w pismach Stanisława Brzozowskiego, „Twórczość” 1966, nr 6. [przypis autorski]
wskazałem zadanie najzupełniejszego uwzględnienia wydania holenderskiego — W „Przedmowie”. [przypis tłumacza]
wskazał palcem idącego ducha — Cień, którego tu palcem wskazuje Gwido, jest to Arnold, poeta prowansalski. [przypis redakcyjny]
wskazał po filozofa — wezwał filozofa. [przypis redakcyjny]
wskazówka, która pokazuje godziny, podczas gdy ciało dzwoni; albo, jeżeli wolisz, ona dzwoni, podczas gdy ciało wskazuje godzinę — Leibniz wysunął koncepcję tzw. harmonii przedustawnej: wszystkie ciała i dusze (umysły) są w rzeczywistości wzajemnie od siebie niezależne, ale dzięki temu, że zostały odpowiednio zaprogramowane przez Boga, działają w świecie w sposób skoordynowany. Jako ilustrację Leibniz podawał przykład dwu jednakowo wyregulowanych zegarów. [przypis edytorski]
wskazujeć — skrót od: wskazuje ci. [przypis edytorski]
wskazywa — dziś popr.: wskazuje. [przypis edytorski]
wskipieć — wezbrać aż do wrzenia. [przypis edytorski]
wskórać (daw.) — [tu:] przyjść do siebie. [przypis redakcyjny]
wskok (daw.) — natychmiast. [przypis edytorski]
w skok (daw.) — szybko, galopem. [przypis edytorski]
w skoki (daw.) — częściej „w skok”: szybko. [przypis edytorski]
wskoki (daw.) — szybko. [przypis edytorski]
wskok (starop.) — szybko. [przypis edytorski]
w skomo — prawdopodobnie powinno być: wrzkomo, tj. rzekomo, niby to; możliwe jednak, że jest to jakaś forma przysłówkowa utworzona od czas. skomać: ostrzyć zęby na co, mieć apetyt, względnie od skoma (także szkoma, oskoma): apetyt, ślinka na co. [przypis edytorski]
wskróś — dziś popr.: wskroś. [przypis edytorski]
wskróś — dziś popr.: wskroś. [przypis edytorski]
wskróś tej przyczyny (daw.) — z tego powodu. [przypis edytorski]
W. — skrót od: wielmożny. [przypis edytorski]
wskroś (daw.) — przez, na przestrzał. [przypis edytorski]
wskroś — tu: wszędzie. [przypis edytorski]
wskrześnij — dziś popr. forma: wskrześ. [przypis edytorski]
wskrzesa — dziś popr.: wskrzesza. [przypis edytorski]
wskrzesanie — dziś popr.: wykrzesanie a. skrzesanie, a. krzesanie. [przypis edytorski]
wskrzesnąć (daw.) — powstać z martwych, zmartwychwstać. [przypis edytorski]
wskrzesnąć (daw.) — zmartwychwstać, ożyć. [przypis edytorski]
wskrzesnąć — tu: zmartwychwstać. [przypis edytorski]
wskrzesnąć — zmartwychwstać. [przypis edytorski]
wskrzesnąć — zmartwychwstać; tu forma 3.os.lp: wskrześnie, tj. powstanie z martwych. [przypis edytorski]
wskrzesnąć — zmartwychwstać; tu w znaczeniu przenośnym. [przypis edytorski]
wskrzeszonej Polski — felietony Gerarda Witowskiego ukazywały się w latach 1816–1821, chodzi więc o odbudowane po wojnach napoleońskich państwo polskie pod berłem Aleksandra I, czyli tzw. Królestwo Polskie utworzone decyzją kongresu wiedeńskiego, złączone z Imperium Rosyjskim unią personalną i funkcjonujące w latach 1815–1832 w oparciu o Konstytucję Królestwa Polskiego (1815); poza własną konstytucją, Królestwo Kongresowe posiadało swój Sejm, wojsko, monetę i szkolnictwo (z Królewskim Uniwersytetem Warszawskim na czele), czynności urzędowe i nauczanie odbywały się w języku polskim; Polskę łączyła z Rosją osoba monarchy oraz polityka zagraniczna; sytuacja ta zasadniczo zmieniła się po powstaniu listopadowym. [przypis edytorski]
wskrzyknąć — wznieść okrzyk, krzyknąć. [przypis edytorski]
wskurać na kim (starop. forma ort.) — wskórać co od kogo; uzyskać co od kogo. [przypis edytorski]
wskurać, właśc. wskórać (starop.) — rozwinąć się, rozrosnąć się; poprawić się, odzyskać dobrobyt. [przypis edytorski]
(…) wskutek jakiegoś fizykalnego rozszerzania się atmosfery słowa (…) — [Komentarz autora z Uwag.] Właściwie istnieją tylko przesuwalne kompleksy kwestii, oznaczone dla skrócenia tymi etykietami (poezja, sztuka itd.) nieprzesądzającymi w niczym treści. Opisany pod 4) proces psychiczny jest powodem tak zwanych w języku naukowym hipostaz. Jak częstym jest hipostazowanie w codziennym życiu, niech poświadczą dwa autentyczne przykłady. Raz pewien doktor praw sprzeczał się z pewnym doktorem filozofii o to, co to jest „modernizm” (das Moderne), i obaj wierzyli na serio, że temu słowu musi odpowiadać pewien ściśle ograniczony w świecie splot relacji. Mnie się zaś zdaje, że ten, który pierwszy użył wyrazu das Moderne, wpadł nań może wśród gorączki rozmowy, dorywczo uszlachetniając ujemne słowo „modny”. Drugi przykład: spotykałem już wielu ludzi, którzy uparcie twierdzili, że „nie ma sądu obiektywnego”. Nawiasem mówiąc, w odbiorze takiej „teorii”, a raczej najtańszego frazesu, pozostałego w spadku po filozofii sceptycznej, gra rolę albo próżniactwo, albo próżność dążąca do zbicia z pantałyku każdego, co by chciał być tak naiwnym i mieć w ogóle jakiś trwalszy sąd. Otóż „sąd obiektywny” przyjęto tu za wysoko, rozsadzając milczącą konwencję słowa, gdyż „sąd obiektywny” „sam w sobie” jest rzeczą, którą, mówiąc z Schopenhauerem, można pomyśleć (to znaczy powtórzyć w myśli jako słowo z pewnym niejasnym migotaniem otoczenia), ale nie wyrazić. „Sąd obiektywny” jest naturalnie zawsze tylko względny, jest to sąd subiektywny, przyjęty przez ludzi logicznie myślących, chyba że przez to słowo będzie się rozumieć nieznaną jeszcze resztę w przedmiocie, przez sąd niewyczerpaną. [przypis autorski]
Wskutek tej żądzy wątpienie wynika z podnóża prawdy jak latorośl dzika (…) — Żądza szukania prawdy jest wrodzoną cechą człowieka. Stąd i ta latorośl dzika, rosnąca przy drzewie prawdy jak symbol wątpienia, po której szczeblując, myśl nasza dochodzi aż do wierzchołka tego drzewa, do najwyższej prawdy, do Boga. [przypis redakcyjny]
wsławionemu przez Plauta w jego „Garnku” i przez Auzona — Aulularia Plauta; Auzonius, rzymski poeta z Bordeaux (310–390). [przypis tłumacza]
W sławnej pracy Franciszka Galtona „Hereditary Genius” — Galton wyłożył swoje poglądy nie tylko w tym głównym dziele, lecz i w innych, mianowicie: Inquiries into human faculty and its development, Life history album, Record of family faculties i Natural inheritance. [przypis autorski]
w słodkiej Lecie — wedle mitologii greckiej rzeka w podziemiu, której fale duszom dawały zapomnienie o ziemskim życiu. [przypis tłumacza]
w słomianej dziedzinie — w chatach krytych słomą. [przypis redakcyjny]
W słowach odezwy usłyszeliśmy wezwanie do wyzwolenia… — por. Smysł wojny, Moskwa 1914. [przypis autorski]
w słowiech — dziś popr. forma Msc.lm: w słowach. [przypis edytorski]
w słowiech — dziś popr. forma N.lm: w słowach. [przypis edytorski]
w słowie i w piśmie, otwarcie, szeroko, prowadzi się dzisiaj apostolstwo egoizmu i apatii (…) chce żyć i używać do woli — L. Popławski, Pisma polityczne, Warszawa 1910, I, s. 7. [przypis autorski]
W słownikach figuruje w les. Leskien, Indogermanische Fortchungen XIX, wykazał, że to forma błędna. [przypis autorski]
w słusznem lecie (starop.) — w odpowiednim wieku. [przypis edytorski]
W słusznym oburzeniu — właściwie przygnębieniu wobec splendid isolation [ang.: wspaniała izolacja, pierwotnie określenie polityki Wielkiej Brytanii pod koniec XIX w.; red. WL]. Być może, że Eubulos obsyłając Grecję po upadku Olintu, liczył właśnie na ten efekt w celu przyspieszenia pokoju. [przypis tłumacza]
W służbach króla — Mowa tu o niedawnej Frondzie, która w czasie małoletniości Ludwika XIV podzieliła Francję na dwa obozy. I tego rysu nie zaniedbuje Molier, aby przychylnie usposobić króla. [przypis tłumacza]
w służebniczych ręku — w rękach sługi, w niewolniczych rękach. [przypis edytorski]
w słynnej interpelacji — Patrz Dokumenty, na końcu. [przypis autorski]
w słynnych punktach Wilsona — w orędziu do Kongresu USA dn. 8 stycznia 1918 r. prezydent Thomas Woodrow Wilson przedstawił sformułowany w czternastu punktach program pokojowy, którego realizacja miała zapewnić sprawiedliwość na świecie po I wojnie światowej (m.in. dzięki uznaniu prawa do samostanowienia narodów) oraz zapobiec przyszłym wojnom; 13. punkt deklaracji Wilsona dotyczył Polski, mówił o potrzebie stworzenia niepodległego państwa polskiego na terytoriach zamieszkanych przez ludność bezsprzecznie polską, z wolnym dostępem do morza, niepodległością polityczną, gospodarczą oraz zagwarantowaną przez konwencję międzynarodową integralnością terytorialną odtworzonego państwa; 5 października 1918 r. kanclerz Rzeszy, Maksymilian Badeński uznał tę listę za podstawę rokowań pokojowych, co doprowadziło do rozejmu kończącego I wojnę. [przypis edytorski]
w sobotę jeździć nie wolno — w tradycji żydowskiej sobota jest dniem świątecznym (szabas), podczas którego nie pracowano ani nie wykonywano niektórych czynności, m.in. nie podróżowano. [przypis edytorski]
w sokolém gniezdzie — dziś popr. pisownia: w sokolim gnieździe. [przypis edytorski]
W sonecie 137 poeta wyrzuca swoim oczom… — nie czuję się na siłach przełożyć ten sonet, pełen zawiłości stylowych i zwrotów prozaicznych, wierszem. [przypis tłumacza]
wspacznym obrotem — przez wsteczny obrót ziemi i czasu (pisze o tym Platon w Kritonie). [przypis redakcyjny]
wspak (daw.) — na odwrót; czciesz wspak: mówisz fałszywie. [przypis edytorski]
wspak (gw.) — od końca, od tyłu, w odwróconej kolejności. [przypis edytorski]
wspak — na odwrót. [przypis edytorski]
wspaniałemi — dziś popr. forma: wspaniałymi. [przypis edytorski]
Wspaniałe, śnieżnobiałe pranie — w spisie treści wiersz występuje jako sometimes it snows in april. [przypis edytorski]
wspaniałomyślnie i powoli — niem. grossartig und gemessen: uroczyście i z godnością. [przypis edytorski]
wspaniałość (daw.) — wspaniałomyślność. [przypis edytorski]
wspaniałość (daw.) — wspaniałomyślność. [przypis redakcyjny]
Wspaniały Mantuańczyk — Fryderyk Gonzaga, książę mantuański. [przypis redakcyjny]
Wspaniałym pochodem (…) mężowie i niewiasty uczczą cię — uroczysty pochód w święto Panatenajów, w którym brał udział cały naród, uwieczniony został na fryzie Partenonu, świątyni Ateny na Akropolu ateńskim. [przypis edytorski]
„wspaniały, zamknięty w sobie obraz świata całego” — Kultura Odrodzenia (tom II p. 49). [przypis autorski]
wspanoszeć — wbić się w dumę. [przypis edytorski]
wspar — gatunek samołówki na ptaszki. [przypis redakcyjny]
wsparł — tu: starł się z nim. [przypis edytorski]
wspar (starop.) — samołówka na ptaki. [przypis redakcyjny]
w sparze (daw.) — na widoku. [przypis edytorski]
wspieniony — dziś popr.: spieniony. [przypis edytorski]
wspierać (starop.) — [tu:] odpierać. [przypis redakcyjny]
wspierając narody walczące o niepodległość swego kraju — mowa tu o powstaniu Kandyjczyków, które rzeczywiście w ten sposób kapitan Nemo wspierał [Kandia to daw. nazwa m. Heraklion na wyspie Krecie; chodzi o greckie powstanie na Krecie przeciwko Imperium Osmańskiemu w l. 1866–1869; red. WL]. [przypis autorski]
wspinaczki ku samowiedzy — w tym miejscu kończył się akapit i następował fragment o zamierzonym kupnie auta i jachtu. [przypis tłumacza]
*** — w spisie treści wiersz figuruje jako uaaa III; na stornie utworu tytułu brak. [przypis edytorski]
*** — w spisie treści wiersz figuruje jako wyzwanie; na stronie utworu tytułu brak. [przypis edytorski]
*** — w spisie treści wiersz figuruje jako życie, epopeja!; na stronie utworu tytuł się nie pojawia. [przypis edytorski]
*** — w spisie treści wiersz występuje jako czwarta zima; na stronie utworu tytułu brak. [przypis edytorski]
*** — w spisie treści wiersz występuje jako dobry wieczór, w tomiku na stronie z wierszem tytułu brak. [przypis edytorski]
*** — w spisie treści wiersz występuje jako do konopi?; na stronie utworu tytułu brak. [przypis edytorski]
*** — w spisie treści wiersz występuje jako rumowiska głazów; na stronie utworu tytułu brak. [przypis edytorski]
*** — w spisie treści wiersz występuje pod tytułem pomarańcze; na stronie utworu tytułu brak. [przypis edytorski]
*** — w spisie treści wiersz występuje pod tytułem uaa a II, na stronie utworu tytułu brak. [przypis edytorski]
*** — w spisie treści wiersz występuje pod tytułem z cyklu: epifanie, na stronie z utworem tytułu brak. [przypis edytorski]
Wspładza — rozpładza, mnoży. [przypis redakcyjny]
wspłonąć — tu: zapalić się, zapłonąć. [przypis edytorski]
wspójrzy — dziś popr.: spojrzy. [przypis edytorski]
współcześnie — dziś w tym znaczeniu: równocześnie. [przypis edytorski]
współcześnie — tu: jednocześnie. [przypis edytorski]
współcześnie — tu: równocześnie. [przypis edytorski]
współcześni komediopisarze [godzili] w szeregowców tego ruchu — Kratinos w komedii Pan-optai, „Wszech-widzący”, wyszydził filozofa Hippona, Ameipsias w komedii Konnos — ogół sofistów i Sokratesa stronę zewnętrzną, Eupolis w Kolakes, „Pasożyci”, przyjaciół Kalliasa, patrona sofistów. [przypis tłumacza]
Współcześni patrząc na to, jak uległy (…) powiedzieli o nim, że nie było nadeń lepszego sługi ani gorszego pana — Tacyt Annales VI, 20. [przypis autorski]
Współczesna literatura europejska (…) ni planów wykończonych, ni materiałów na nowe instytucje i budowle — B. Chlebowski, Neoromantyzm współczesny i zależna od niego nowa krytyka, „Książka” 1907, nr 7–8. [przypis autorski]
Współczesne badania niemieckie (F. Martini) całkowicie potwierdzają tę krótką historię terminu „die Moderne” (…) — por. F. Martini, Die Moderne, w: Reallexikon der deutschen Literaturgeschichte, t. II, Berlin 1961. [przypis autorski]
