Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6596 przypisów.
malućki (gw.) — maleńki. [przypis edytorski]
malućki (gw.) — malutki. [przypis edytorski]
maluczki — mały. [przypis edytorski]
maluczko (przestarz.) — zdrobnienie od: mało; tu: niewiele brakuje, żeby. [przypis edytorski]
maluczko (przestarz.) — zdr. od mało; tu: niewiele brakuje, żeby… [przypis edytorski]
malum (łac.) — zło, choroba, defekt. [przypis edytorski]
malum (łac.) — zło, nieszczęście, bieda, wykroczenie; tu B. lm mala: nieszczęścia, grzechy. [przypis edytorski]
Malum — (lat.) Krankheit. [przypis edytorski]
malum necessarium (łac.) — zło konieczne. [przypis edytorski]
malum necessarium (łac.) — zło konieczne. [przypis edytorski]
malum terrestre (łac.) — zło przyziemne; tu: choroba ciała. [przypis edytorski]
maluneczki (starop.) — zdrobn. melony. [przypis edytorski]
maluoti — meluoti. [przypis edytorski]
malus animus (łac.) — tu: złe intencje. [przypis edytorski]
malwa — roślina o dużych barwnych kwiatach. [przypis edytorski]
malwazja — dziś popr.: małmazja, dawne ogólne określenie słodkiego wina; pierwotnie nazwa ciemnych, aromatycznych win produkowanych w okolicach miasta Malvasia na Peloponezie. [przypis edytorski]
malwersacja — sprzeniewierzenie, nadużycie finansowe polegające na przywłaszczeniu sobie powierzonych pieniędzy a. mienia. [przypis edytorski]
Malwina — chodzi o Marię Wirtemberską (1768–1854), córkę Adama Kazimierza i Izabeli z Flamingów Czartoryskich, autorkę powieści Malwina, czyli domyślność serca, wyd. w 1816 w Warszawie. [przypis edytorski]
Malwina, czyli domyślność serca — powieść Marii Wirtemberskiej (1768–1854), wydana w 1816 w Warszawie; pierwsza w literaturze polskiej powieść ukazującą życie wewnętrzne bohaterki. [przypis edytorski]
Malwina, Fingal — bohaterowie epickich, rzekomo starożytnych poematów celtyckich Pieśni Osjana, opublikowanych w 1760 przez Jamesa Macphersona jako tłumaczenie z języka gaelickiego; mimo że w 1805 starożytny epos okazał się falsyfikatem, a rzekomy tłumacz autorem, tekst zyskał ogromną popularność w dobie romantyzmu i był tłumaczony na liczne języki w całej Europie. [przypis edytorski]
Malwina prowadziła Osjana przez skały morweńskie — Morwen: fikcyjne szkockie królestwo z III w. występujące w epickich, rzekomo starożytnych poematach celtyckich, opublikowanych po angielsku w latach 1760–73 przez poetę Jamesa Macphersona. Znane jako Pieśni Osjana, poematy te zrobiły wielkie wrażenie i stały się bardzo popularne w całej Europie; uważane za zabytki dawnej poezji, porównywane z utworami Homera, wywarły wielki wpływ na rozwój romantyzmu. Występująca w nich Malwina była ukochaną Oskara, syna Osjana, niewidomego barda, narratora i rzekomego autora pieśni. [przypis edytorski]
Malwina — romans autorstwa Sophie Cottin z 1800 roku. [przypis edytorski]
Malwiny a. Falklandy — wyspy na płd.-zach. Atlantyku, ok. 500 km na wsch. od wybrzeży Argentyny. [przypis edytorski]
mama chodzili do szpitala, aż umarli — gwarowa forma grzecznościowa: w niektórych gwarach mówi się oni o osobie, której należy się szacunek. [przypis edytorski]
mamałyga — potrawa z mąki kukurydzianej; przen.: nieapetyczna papka. [przypis edytorski]
mamamuszi w „Mieszczaninie szlachcicem” Moliera — w komedii Mieszczanin szlachcicem marzący o szlachectwie pan Jourdain zostaje przez rzekome poselstwo od syna sułtana tureckiego mianowany mamamuszim, co ma oznaczać „wojewodę”. [przypis edytorski]
maman (fr.) — mama. [przypis edytorski]
maman (fr.) — mamo. [przypis edytorski]
Mama Ocllo — także: Mama Uqllu, Mama Ogllo, Mama Oullo lub Mama Occlo; w mitologii inkaskiej bogini płodności, córka boga Słońca, Inti i Mama Quilla lub też (w innej wersji mitu) córka Wirakoczy (dosł. „Człowiek z Morskiej Piany”), boskiego stwórcy świata, i Mama Cocha; siostra i żona Manco Capaca, legendarnego władcy, założyciela Cuzco; nauczyła Indian sztuki przędzenia wełny. [przypis edytorski]
Mama, was ist ein Leutnant? (niem.) — Mamo, co to jest porucznik? [przypis edytorski]
Mambres — tradycyjne imię jednego z dwóch egipskich mędrców-czarowników (Jamnes i Mambres albo Jannes i Jambres), którzy rzucili wyzwanie Mojżeszowi, gdy spotkał się z faraonem, prosząc o uwolnienie Izraelitów (Wj 7, 10–12; por. 2 Tm 3,8). [przypis edytorski]
mam do tego pomagać — dziś: mam w tym pomagać. [przypis edytorski]
mam działo (starop.) — mam dzieło, mam zadanie. [przypis edytorski]
Mamę? Mam. Spuchnięta… — jest to tzw. obrzęk głodowy, którego przyczyną jest niedożywienie. Spowodowany jest procesem rozkładania białek w organizmie przy braku tłuszczów i węglowodanów. [przypis edytorski]
mamę to nic nie obchodzi — dziś popr.: mamy to nic nie obchodzi. [przypis edytorski]
Mamelif (fr. Hammam-Lif), właśc. Hammam al-Anf — miasto na wybrzeżu M. Śródziemnego, 20 km na płd.-wsch. od Tunisu, leżące u stóp góry o nazwie Bu Kornin. [przypis edytorski]
mameluki (właśc. mamelucy; z arab. mamluk: niewolnik) — sławna ze swej bitności, wyszkolenia i sukcesów militarnych armia utworzona ze specjalnie zakupionych niewolników lub jeńców wojennych. [przypis edytorski]
mameluk — w dawnych państwach muzułmańskich: niewolnik-żołnierz, szczególnie służący w gwardii przybocznej. [przypis edytorski]
mameluk — w dawnych państwach muzułmańskich: państwowy niewolnik-żołnierz, szczególnie służący w gwardii przybocznej władcy; w 1250 mamelucy przejęli władzę w Egipcie, którym rządzili do 1517; nazwę mameluków gwardii cesarskiej nosiła również jednostka lekkiej kawalerii pochodzenia egipskiego, stworzona przez Napoleona Bonapartego po powrocie z Egiptu, wchodząca w skład armii francuskiej w latach 1801–1815. [przypis edytorski]
mameluk — żołnierz gwardii przybocznej. [przypis edytorski]
mameluk (z arab.) — niewolnik. [przypis edytorski]
Mamertyńskie Więzienie a. Tullianum — najstarsze więzienie w staroż. Rzymie, usytuowane na płn. zboczu wzgórza Kapitolu; obecnie: w podziemiach kościoła św. Józefa Cieśli (wł. San Giuseppe dei Falegnami); miejsce kaźni przeciwników państwa rzym., m.in. Wercyngetoryksa i Jugurty. [przypis edytorski]
Mamertyn — średniowieczna nazwa najstarszego więzienia w Rzymie, Carceru. [przypis edytorski]
Mami a. Nintu (mit.) — babilońska bogini-stworzycielka, według wskazówek boga Ea ulepiła pierwszego człowieka z gliny i krwi jednego z bogów. [przypis edytorski]
mamić — zwodzić, ogłupiać; tu: wabić pozorami, działać przyciągająco. [przypis edytorski]
mamidło — zjawa. [przypis edytorski]
mamidło — złudzenie. [przypis edytorski]
mamka (daw.) — kobieta karmiąca piersią nie swoje dziecko. [przypis edytorski]
mamka — kobieta karmiąca piersią nie swoje dziecko. [przypis edytorski]
mamka — kobieta wynajmowana do wykarmienia piersią noworodka (niemowlęcia). [przypis edytorski]
mamka — kobieta, zwykle pochodząca z niższych warstw społecznych, zatrudniana, aby karmiła piersią niemowlę ludzi zamożnych. [przypis edytorski]
mamka — służąca, której rolą jest karmienie piersią dziecka swojej pani. [przypis edytorski]
mamka — w tekście źródłowym mylnie: matka. [przypis edytorski]
mamleć (gw.) — mówić wolno i niewyraźnie. [przypis edytorski]
mamli — czasownik z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]
mamli (daw.) — czy mam. [przypis edytorski]
mamli — forma z partykułą li; czyż mam. [przypis edytorski]
mamli — konstrukcja z partykułą -li o znaczeniu pytajnym; inaczej: czy mam. [przypis edytorski]
mamli — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli mam. [przypis edytorski]
mamli — konstrukcja z partykułą pytajną -li; inaczej: czy mam. [przypis edytorski]
mamli — mam z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]
mamli płakać — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy mam płakać, czyż mam płakać. [przypis edytorski]
Mamli (…) wyjawić — czy mam wyjawić (daw. konstrukcja z partykułą pytającą -li). [przypis edytorski]
mamliż — konstrukcja z partykułą pytającą -li- oraz wzmacniającą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czyż mam. [przypis edytorski]
Mammea, Julia (łac. Iulia Avita Mamaea, ok. 180–235) — córka Juli Maesy i Syryjczyka Gajusza Juliusza Awitusa Aleksjanusa; cioteczna siostra cesarza Karakalli; rodzona siostra Julii Soaemias, matki cesarza Heliogabala; matka cesarza rzym. Aleksandra Sewera. Zginęła zamordowana wraz z synem podczas buntu legionów pod wodzą Maximinusa w 235 r n.e. [przypis edytorski]
mammina (wł.) — mamusia. [przypis edytorski]
Mammon a. Mamon (bibl.) — w Biblii: pieniądz, bogactwo; w średniowieczu: demon będący uosobieniem pieniędzy, złota, kuszący ludzi bogactwem i doczesnymi przyjemnościami. [przypis edytorski]
mam na myśli Galicję w Polsce — akcja powieści rozgrywa się w Hiszpanii, której północno-zachodni region nosi nazwę Galicja. [przypis edytorski]
mam na oczach (…) — dziś popr.: mieć przed oczami (jakiś obraz). [przypis edytorski]
mamona nieprawości — pieniądze. [przypis edytorski]
mamona — pieniądze, bogactwo, dobra materialne. [przypis edytorski]
mamona — pieniądze, bogactwo. [przypis edytorski]
mamona — pieniądze. [przypis edytorski]
Mamon (bibl.) — pogański bożek złota. [przypis edytorski]
Mam (…) postępowe idee — dziś raczej: mam postępowe poglądy. [przypis edytorski]
mamrać — w gwarze Śląska Cieszyńskiego: gderać, zrzędzić. [przypis edytorski]
mamrotając — dziś: mamrocząc. [przypis edytorski]
mamuna — upiór z mitów słowiańskich, atakujący niemowlęta i ciężarne kobiety. [przypis edytorski]
mamuna — w mitologii ludowej demon łudzący ludzi. [przypis edytorski]
mam wolą (starop. forma) — dziś N.lp r.ż.: (…) wolę; mam wolę: chcę (służyć ci itd.). [przypis edytorski]
Mamy dziś u nas wiele kobiet pokracznych, którym, wybaczcie te słowa, dynda z tyłu długi do samej ziemi ogon. — aluzja do mody na suknie z trenem, panującej w XIX w. w średnich warstwach społecznych. [przypis edytorski]
mamy jednak zasadę uważać je za niezupełne — właśc. mamy jednak podstawę uważać je za niezupełne. [przypis edytorski]
mamyli — czasownik z partykułą pytajną -li; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]
mamy też już serdecznie dość tego rządu adwokatów — adwokatami z zawodu byli i Robespierre, i Danton, i wielu innych przywódców rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]
mamyż — czy mamy. [przypis edytorski]
mamyż — daw. konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]
mamyż — konstrukcja z partykułą pytającą -ż; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]
mamyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, pełniącą funkcję wzmacniającą i pytajną; inaczej: czy mamy. [przypis edytorski]
mamyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy, czyż mamy. [przypis edytorski]
mamyż — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy, czyż mamy. [przypis edytorski]
mamyż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]
mamyż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]
mamyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]
mamyż, możemyż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż) o znaczeniu: czy mamy, czy możemy. [przypis edytorski]
mamyż ucztować — czy mamy ucztować (konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż). [przypis edytorski]
mamże — czy mam (daw. konstrukcja z partykułą -że). [przypis edytorski]
mamże — czy mam (konstrukcja z partykułą -że). [przypis edytorski]
mamże — czy mam. [przypis edytorski]
mamże (daw.) — czyż mam, mam przecież. [przypis edytorski]
mamże (daw. forma) — czy mam. [przypis edytorski]
