Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 114420 przypisów.

baczenie (starop.) — tu: rozum. [przypis edytorski]

baczenie (starop.) — uwaga, rozwaga; z baczeniem: rozważnie, czujnie. [przypis edytorski]

bacznie (daw.) — roztropnie, uważnie. [przypis edytorski]

bacznie — ostrożnie. [przypis edytorski]

baczność — tu: spostrzegawczość. [przypis edytorski]

baczność — tu: uwaga, czujność. [przypis edytorski]

baczność — uwaga, ostrożność. [przypis edytorski]

baczność — uważność ostrożność. [przypis edytorski]

baczny — czujny, uważny. [przypis edytorski]

baczny (starop.) — uważny, rozumny. [przypis edytorski]

baczony (daw.) — zauważany. [przypis edytorski]

Bacz szo myni dajesz! Durna jaka, teper jabloka stawlaju (gw. ukr.) — Uważaj, co mi dajesz! Jaka ty głupia, teraz jabłka stawiam. [przypis edytorski]

baczyć (daw., gw.) — pamiętać, uważać. [przypis edytorski]

baczyć (daw., gw.) — patrzeć, uważać, zwracać uwagę. [przypis edytorski]

baczyć (daw., gw.) — uważać, pamiętać. [przypis edytorski]

baczyć (daw., gw.) — uważać, spostrzegać; tu: pamiętać. [przypis edytorski]

baczyć (daw., gw.) — uważać, zauważać, pamiętać. [przypis edytorski]

baczyć (daw.) — patrzeć, uważać, zwracać uwagę. [przypis edytorski]

baczyć (daw.) — uważać, pilnować; baczmyż: konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą od -ż; znaczenie: uważajmy koniecznie, pilnujmy koniecznie. [przypis edytorski]

baczyć (daw.) — uważać. [przypis edytorski]

baczyć (daw.) — uważać, zwracać uwagę, brać pod uwagę. [przypis edytorski]

baczyć (daw.) — widzieć, dostrzegać. [przypis edytorski]

baczyć (daw.) — zauważać, zwracać na coś uwagę. [przypis edytorski]

baczyć (daw.) — zwracać uwagę; pilnować. [przypis edytorski]

baczyć (daw.) — zwracać uwagę. [przypis edytorski]

baczyć drugi i rozumieć drugi (starop.) — tu: konstrukcja z partykułą wzmacniającą ci, skróconą do -ć; znaczenie: ktoś inny zauważa to i rozumie dobrze. [przypis edytorski]

baczyć — patrzeć, uważać, zwracać uwagę. [przypis edytorski]

baczyć — pilnować, uważać. [przypis edytorski]

baczyć — uważać na coś. [przypis edytorski]

baczyć — uważać na coś; uwzględnić coś. [przypis edytorski]

baczyć — uważać, spostrzegać, widzieć. [przypis edytorski]

baczyć — uważać, spostrzegać, widzieć. [przypis edytorski]

baczyć — uważać; tu: widzieć. [przypis edytorski]

baczyć — uważać, zwracać uwagę. [przypis edytorski]

baczyć — uważać, zwracać uwagę; tu: zauważać, widzieć. [przypis edytorski]

baczyć — widzieć. [przypis edytorski]

baczyć — zważać, zwracać uwagę. [przypis edytorski]

baczyć — zwracać uwagę; dbać, pamiętać. [przypis edytorski]

baczyć — zwracać uwagę; uważać. [przypis edytorski]

baczyły — tu: zobaczyły, patrzyły na. [przypis edytorski]

Baczysz? Ratujte ludy! (ukr.) — Widzisz? Ratujcie ludzie. [przypis edytorski]

baczże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: uważajże; skup się na tym, by… itp. [przypis edytorski]

badać sytuacją (daw.) — dziś: badać sytuację. [przypis edytorski]

Badacze Pisma Świętego — nazwa wspólnot religijnych należących do nurtu zapoczątkowanego nauczaniem Ch. T. Russela w 2. poł. XIX w., stawiających sobie za cel konieczność powrotu do pierwotnej wiary chrześcijańskiej i apostolskiego modelu chrześcijaństwa oraz głoszących bliskie nadejście tysiącletniego panowania Królestwa Bożego. [przypis edytorski]

bada i umysł (starop.) — bada nawet umysł. [przypis edytorski]

badakszański, dziś badachszański — pochodzący z historycznego regionu Badachszan (dziś na terytorium płn. Afganistanu i płd. Tadżykistanu), ważnego przystanku na trasie Jedwabnego Szlaku i słynnego w średniowieczu miejsca wydobycia kamieni szlachetnych. [przypis edytorski]

Badań IMĆ Richa — aluzja do książki Memoir on the Ruins of Babylon, by Claudius James Rich, Esq., Resident for the Honourable East India Company at the Court of the Pasha of Bagdad, 1815. [przypis edytorski]

Badania nad finansami Francji — fr. Recherches et considérations sur les finances de France depuis l'année 1595 jusqu’en l'année 1721, dzieło, którego autorem jest François Véron Duverger de Forbonnais (1722–1800), opublikowane w 1758 r. [przypis edytorski]

Badania w kwestii sprawiedliwości politycznej — dzieło Williama Godwina (1756–1836), angielskiego publicysty i myśliciela, opublikowane w 1793 r. [przypis edytorski]

badchon — rodzaj komika, występującego na żydowskiej uroczystości weselnej. [przypis edytorski]

Badeńska Anilina — Badische Anilin und Soda Fabrik, BASF, jeden z największych koncernów chemicznych na świecie, funkcjonujący od 1865 r. [przypis edytorski]

Badenia (niem. Baden) — kraina historyczna w południowo-zachodniej części Niemiec, niegdyś samodzielne księstwo, obecnie część kraju związkowego Badenia-Wirtembergia. [przypis edytorski]

Badeni, Stanisław Marcin (1850–1912) — właściciel ziemski, polityk; od 1883 poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego, marszałek Sejmu Krajowego (1895–1901, 1903–1912). [przypis edytorski]

Baden — tu: miejscowość w płn. zach. Francji, w regionie Bretania. [przypis edytorski]

badlandy (z ang. badlands, dosł.: złe ziemie) — suche obszary o ubogiej roślinności, silnie zniszczone przez wiatr i wodę, pokryte siecią wąwozów, występujące np. w amerykańskim stanie Dakota Południowa, gdzie znaczną ich część objęto ochroną jako park narodowy. [przypis edytorski]

bad (niem.) — geogr. turyst.: zdrój, miejscowość uzdrowiskowa. [przypis edytorski]

Badoglio, Pietro (1871–1956) — włoski dowódca wojskowy i polityk; od października 1935 głównodowodzący włoskich wojsk inwazyjnych podczas agresji na Etiopię, używał broni chemicznej do niszczenia wojsk etiopskich, zajął Addis Abebę; po kampanii otrzymał od króla Wiktora Emanuela III tytuł księcia Addis Abeby i został mianowany generalnym gubernatorem i wicekrólem Etiopii. [przypis edytorski]

Badrul Budur, właśc. Badr al-Budur — postać literacka, księżniczka, która poślubił Aladyn, bohater jednej z opowieści Księgi tysiąca i jednej nocy. [przypis edytorski]

badylarz — nieco pejoratywne określenie osoby uprawiającej warzywa, czasem kwiaty, na niewielką skalę, przeznaczone najczęściej na sprzedaż w pobliskim mieście. [przypis edytorski]

Badża (fr. Béja) — miasto w płn. Tunezji, ok. 100 km na zach. od Tunisu. [przypis edytorski]

Bädecker — popularny przewodnik turystyczny wydawany przez niemieckie wydawnictwo Karla Baedekera. [przypis edytorski]

Bäuerinnen (niem.) — wieśniaczki. [przypis edytorski]

baedecker a. bedeker, a. baedeker — przewodnik turystyczny. [przypis edytorski]

Baedecker — nazwisko księgarza niemieckiego Karla Baedekera, znanego ze swoich przewodników turystycznych; jako rzeczownik pospolity: przewodnik turystyczny. [przypis edytorski]

Baedecker, popr. Baedeker — renomowane wydawnictwo niem., założone przez Karla Baedekera (1801–1859), które jako pierwsze oferowało nowoczesne przewodniki turystyczne (stąd bedeker jako synonim przewodnika). [przypis edytorski]

baedeker a. bedeker — przewodnik turystyczny. [przypis edytorski]

Baedeker — nazwisko księgarza niemieckiego Karla Baedekera, znanego ze swoich przewodników turystycznych; jako rzeczownik pospolity: przewodnik turystyczny. [przypis edytorski]

Baedeker — renomowane wydawnictwo niemieckie, założone przez Karla Baedekera (1801–1859), które jako pierwsze oferowało nowoczesne przewodniki turystyczne; jako rzeczownik pospolity: przewodnik turystyczny. [przypis edytorski]

Baer, Karl Ernst, von (1792–1876) — estoński przyrodnik i geograf, twórca embriologii. [przypis edytorski]

Baer, Karl Ernst von (1792–1876) — niemiecki przyrodnik, twórca embriologii. [przypis edytorski]

Baer, Karol Ernest von (1792–1876) — niemiecki przyrodnik, twórca embriologii (w 1827 odkrył komórkę jajową u ssaków); absolwent medycyny na Uniwersytecie w Dorpacie (1810–1814), uzupełniał studia w Wiedniu i Würzburgu, wykładał zoologię i anatomię na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu; członek Petersburskiej Akademii Nauk (od 1826), profesor Akademii Medyczno-Chirurgicznej w Petersburgu (1841–1852); jeden z założycieli Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego, w 1937 badał wieczną zmarzlinę na rosyjskim archipelagu Nowa Ziemia. [przypis edytorski]

Bafomet a. Baphomet — synkretyczne, okultystyczne bóstwo, czczone m.in. przez templariuszy. [przypis edytorski]

Bafomet — bóstwo, które rzekomo mieli czcić templariusze w stosownych świątyniach (bafomeriach); jego znany opis i wizerunek pochodzi od Eliphasa Léviego (1810–1875), okultystę, masona, autora dzieł na temat magii, który przedstawił Bafometa (w Dogme et Rituel de la Haute Magie, 1855) jako kozła z potężnymi rogami i pentagramem na czole, z drobnymi kobiecymi piersiami, na brzuchu mającego rodzaj pokrytej łuską tarczy z kaduceuszem ( w mit. gr. symbolem uśmierzania sporów, tu: symbolem poznania dobra i zła oraz dualizmu wszechrzeczy), z ciemnymi skrzydłami na plecach, siedzącego ze skrzyżowanymi kopytami na ujarzmionym ziemskim globie, z wzniesioną ku górze prawą ręką z napisem „solve” („rozwiąż”) oraz wyciągniętą ku dołowi lewą ręką z napisem „coagula” („zwiąż”); na górze i na dole znajdują się półksiężyce wskazywane dłońmi o skrzyżowanych palcach, dolny księżyc jest ciemny, górny jasny. Z zeznań templariuszy wynikało, że mogli oddawać cześć wizerunkowi głowy Jana Chrzciciela na tacy a. głowie Chrystusa na Całunie Turyńskim. [przypis edytorski]

bagadyr (z tur.) — bohater, w odniesieniu do Słowian. [przypis edytorski]

Bagamoyo — miasto w Tanzanii, nad Oceanem Indyjskim; do 1890 stolica Niemieckiej Afryki Wschodniej (1885–1918). [przypis edytorski]

Bagard, César (1620–1709) — francuski rzeźbiarz w drewnie i dekorator. [przypis edytorski]

Bagatela — krakowski teatr u zbiegu ulic Karmelickiej i Krupnicznej, obecnie noszący imię Tadeusza Boya-Żeleńskiego; wybudowany z inicjatywy Mariana Dąbrowskiego, według projektu Janusza Zarzeckiego i Henryka Uziembły; od 1919 grano tam współczesne sztuki polskie i zachodnie komedie; w 1926 przekształcony na kino; po II wojnie światowej funkcjonował jako Teatr Kameralny, później Państwowy Teatr Młodego Widza, Teatr Rozmaitości, w 1970 r. przywrócono mu nazwę Bagatela, którą, jak głosi anegdota, wymyślił przez przypadek Boy. [przypis edytorski]

bagatela — tu: nic ważnego. [przypis edytorski]

Bagdad — dziś: stolica Iraku. [przypis edytorski]